Với sự tinh khôn bẩm sinh, chúng ta đã tạo ra những nền văn minh vĩ đại. Chúng ta không ngừng phát triển những công nghệ và hệ thống mới để làm cho cuộc sống của mình tốt hơn. Mức độ tự-nhận-biết cao của chúng ta đã góp phần vào sự tồn vong, tiến hóa, và thống trị hành tinh này.

Nhưng liệu chúng ta có thật sự khôn ngoan? Chúng ta tiến hành những cuộc chiến tranh đổ máu chống lại nhau; chúng ta thiết lập những xã hội đàn áp kẻ yếu thế; chúng ta ban ra những điều luật nhằm hạn chế bản năng của chúng ta; chúng ta quần quật làm việc đến phát ốm vì căng thẳng và lo âu.

Đôi khi, tôi tự hỏi liệu chúng ta có thật sự xứng đáng được gọi là Người tinh khôn hay không.

Có một điều dường như là mỉa mai: mặc dù chúng ta được gọi là “người đang sống” (Human being), nhưng chúng ta luôn trong trạng thái “người đang làm” (human doing) nhiều hơn. Tôi dường như thấy rằng chúng ta được lập trình để lúc nào cũng làm việc này việc nọ.

Cuộc sống của chúng ta chủ yếu xoay quanh một số thứ như là: tạo ra hoặc tiếp thu những điều mới mẻ, phá bỏ những thứ cũ kỹ hoặc không còn cần tới nữa, và cải biến nhiều thứ theo cách chúng ta muốn.

Chúng ta cũng dành nhiều thời gian để đi nơi này nơi kia nhằm khám phá những trải nghiệm mới tuyệt diệu. Và sau khi chúng ta đã nghỉ ngơi đủ, chúng ta lại tìm kiếm những việc mới để làm.

Chúng ta có một danh sách dài Những việc cần làm (to-do list). Thế còn danh sách Những điều cần sống (To-be list) để thay đổi thì sao?

Hãy tạo ra một danh sách những điều cần sống và cách chúng ta sẽ trải nghiệm cuộc sống đó như thế nào.

Chánh niệm cho chúng ta một cơ hội để sống đúng với tên gọi giống loài của chúng ta (human being) bằng cách đưa phần “sống” (being) vào phần người (human) của mình.

Trong khi thực hành chánh niệm, thân và tâm ở trong một trạng thái không làm và cũng không phải không làm. Chánh niệm cho ta một cơ hội to lớn để “có mặt”, để sống hơn là để làm, để rồi khám phá ra cái ta là.