Bài viết được trích từ Facebook của tác giả cuốn sách "Ta ba lô trên đất Á", Rosie Nguyen, người vẫn luôn nói "Cuộc đời mình thay đổi là nhờ sách".
Xin chào các bạn, Rô sì đã trở lại.
...Số là chị bạn tui hỏi: Rô ơi em có sách nào hay cho thiếu nhi không giới thiệu cho chị vài quyển đi, chị mua cho mấy đứa con ở nhà đọc. Bữa trước nữa cũng có bạn iu của tui hỏi tựa sách để đi mua làm tủ sách cho tụi trẻ con. Nên giờ tui làm cái list này luôn. Hồi trước có list “Sách cho em tuổi hai mươi”, giờ làm list “Sách cho con tuổi thơ ngây”, sau này tui già tui làm thêm list “Sách cho ba tuổi trung niên” nữa là đủ bộ.
Nói về sách, tui phải nhấn mạnh rằng phải cho tụi trẻ con tiếp xúc với truyện, với sách, với các câu chuyện càng sớm càng tốt. Ngoài lý do để gieo trồng thói quen đọc, hay tình yêu đối với tri thức ra, còn có một lý do cực kỳ quan trọng: giúp hình thành nên tích cách đứa trẻ. Hồi nhỏ nhà tui nghèo lắm, nhiều khi ăn cơm không có món gì, mà thằng em nhất định đòi ăn canh, má tui phải chan nước sôi vô chén, xong bỏ vào tí nước mắm cho nó húp dễ ăn. Cũng may má tui giáo viên, được mượn sách từ thư viện trường cho chị em tui đọc miễn phí.
Bởi vậy, bạn bè trong tuổi thơ của tui có rất nhiều những nhân vật từ sách. Và tui học được rất nhiều từ những người bạn tưởng tượng ấy: tình yêu thiên nhiên, sự tử tế, khao khát phiêu lưu, lòng dũng cảm, sự siêng năng, tinh thần vượt khó. Má tui không dạy tụi tui nhiều, không có những bài học đạo đức hàng tuần, không có phương pháp Tây Nhật gì như thời hiện đại. Những nguyên tắc sống cơ bản trên đời được thấm nhuần một cách vô hình, từ những câu chuyện con trẻ như thế.
Khi lớn lên, hai chị em tui nghiệm ra rằng hóa ra má tui đã cho tụi tui một nền giáo dục tuyệt vời từ sách. Và hai đứa đã luôn cố gắng hết sức để sống theo cách mà mình đã biết, theo những con người chính trực, ngay thẳng, khiêm tốn và chân thành (còn có phải lúc nào cũng được vậy không thì hên xui, haha). Nhìn lại, tui thấy những vấn đề rắc rối trong cuộc sống trưởng thành, đa phần là vì quên đi những giá trị cơ bản, theo đuổi những thứ phù du. Mỗi lần nghiệm ra như vậy, rồi lại cố mà chỉnh mình, cố mà sống tử tế hơn một chút.
Nên hãy để một đứa trẻ chìm đắm vào những quyển sách hay. Những tố chất tốt đẹp mà nó học được từ đó sẽ có khả năng đi theo đứa trẻ suốt quãng đường dài.
Ôi nói dông nói dài, giờ tui vào phần chính đây.
- Danh sách này tui cố gắng sắp xếp theo cấp độ từ dễ đến khó, nên có thể được coi là nâng theo độ tuổi từ nhỏ đến lớn. Tui có ghi độ tuổi của nhân vật chính để tham khảo. Nhưng tui không thể phân định ra chính xác sách nào cho bao nhiêu tuổi. Tất cả chỉ mang tính tương đối. Bởi vì bản thân tui là mãi mãi tuổi lên bảy, hehe.
- Tui liệt kê mỗi tác giả một lần thôi, với quyển sách tui thích nhứt ở đầu tiên. Mấy quyển khác chung tác giả thì đề cập luôn để dễ tra cứu, khỏi mắc công nhắc đi nhắc lại nhiều lần.
- Mấy quyển đầu tiên mà có loài vật á, các bé từ 3 – 5 tuổi mình đọc cho nó nghe có lẽ là được rồi.
Kể chuyện chú bé người gỗ ngộ nghĩnh dễ thương phải lưu lạc bốn phương gặp đủ ăn trộm kẻ cướp người hiền kẻ ác, phải làm việc trong rạp xiếc bị vu oan đủ kiểu rồi nhờ gan dạ dũng cảm mà trở về được với người cha thợ mộc của chú. Quyển hồi xưa tui đọc bìa cứng hình Buratino thổi đang thổi kèn đồng, bên trong có rất nhiều hình minh họa đẹp tuyệt cú mèo.
Dễ thương lắm luôn, nhiều nhân vật với nhiều kiểu tính cách sinh động, y chang thế giới người lớn vậy á. Mít Đặc ba hoa nè, Biết Tuốt thông thái nè, bác sĩ Thuốc Viên, thợ máy Bù Loong, thợ săn Viên Đạn, họa sĩ Thuốc Nước, nhạc sĩ Kèn Đồng, Cáu Kỉnh, Nhanh Nhảu, Tròn Xoay, Mất Sạch. Ôi trời ơi nhớ tuổi thơ quá hà.
Truyện siêu hay siêu nhân văn. Minh họa của anh Bút Chì siêu ngộ. Bác này có 2 quyển khác ra sau. Chuyện con ốc sên muốn biết tại sao nó chậm chạp thì cũng hay hay mà không bằng con hải âu. Còn Chuyện con mèo và con chuột bạn thân của nó thì tui chưa đọc.
Kể về con thỏ sứ với tính tình hợm hĩnh của mình sau chuyến đi đã thay đổi và học được nhiều điều. Một quyển cũng rất hay nữa cùng chung tác giả là Bởi vì Winn – Dixie, nhân vật là một cô bé tiểu học nhặt được con chó lạc và cuộc sống của cô cũng thay đổi từ đó. Hồi trước tui luôn coi chó như một loài động vật chẳng có gì đặc biệt. Nhưng từ khi biết tới giống chó Labrador có mắt như mắt người, rồi giống chó săn cừu, rồi tới những truyện về tình yêu động vật như quyển này tui mới hiểu tại sao người ta yêu thương con chó. Sau này ước mơ của tui là khi có con sẽ nuôi thêm chó để hai đứa nó lớn lên cùng nhau.
Câu chuyện của Chuột Chũi, Chuột Nước, Bác Lửng và Ngài Cóc. Những đoạn văn mô tả phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp. Tính tình thật thà chân thành của Chuột Chũi, chàng Chuột Nước phóng khoáng và yêu đời, Bác Lửng tốt bụng và nghiêm nghị, Cóc khoác lác và kỳ dị. Má ơi tui yêu quyển sách này khủng khiếp. Nhưng mà ẩn sau quyển sách là một câu chuyện buồn. Tác giả viết quyển sách này dựa trên những câu chuyện kể vào giờ đi ngủ cho đứa con trai nhỏ tuổi, với một linh cảm mơ hồ và ngụ ý đứa con đừng như Ngài Cóc. Sau này đứa con trai của ông nhảy xuống đường tàu tự tử khi chưa đầy 20 tuổi. Thương.
Chuyện về chú lợn Wilbur và tình bạn kỳ lạ của chú với cô nhện thông minh Charlotte. Quyển này nằm trong top sách bán chạy nhứt mọi thời đại nha bà con. Có nhiều câu nghe rất thấm. Hay không tả nổi. Tui cũng rất ấn tượng bởi ông tác giả này. Ổng là một trong số những nhà văn nổi tiếng thế giới mà khi ra ngoài đường không ai biết ổng là ai. Ổng tránh xa công chúng, các bữa tiệc và những thứ ồn ào khác. Ước chi sau này tui cũng được như ổng, sách bán best seller còn tui thì có thể quần yoga áo ba lỗ dạo khắp phố mà chẳng ai thèm quan tâm, hihi.
Cô bé Totto chan hiếu động bị từ chối vào học lớp 1 trường thường, sau đó được dìu dắt bởi một người thầy hiệu trưởng kỳ lạ trong ngôi trường kỳ lạ không kém được làm từ những toa tàu bỏ trống. Để rồi sau này cô bé ấy trở thành đại sứ của UNICEF, nhân vật truyền hình nổi tiếng Nhật Bản và viết một quyển sách tưởng nhớ ngôi trường cũ và trở thành hiện tượng phá mọi kỷ lục trước đó của nền xuất bản nước Nhật.
Trời ơi, nói tới quyển này là phải dùng từ: “ghê gớm”. Sách cho trẻ con mà như tiểu thuyết vậy á, dày tới 500 – 600 trang, truyện lồng trong truyện. Kể chuyện mấy con thỏ đi tìm đồi cỏ rồi đánh nhau với mấy con thỏ khác để xây dựng ngôi nhà cho mình. Có vậy thôi mà cầm sách lên rồi là không tài nào bỏ xuống được. Quyển này là truyện thiếu nhi kinh kinh kinh điển điển điển, phải nhấn mạnh vậy mới nói được cái sự đồ sộ của sách và sự yêu thích của tui. Ai biết ở đâu có một anh chàng giống chú thỏ Cây Phỉ trong truyện chỉ tui đi, để tui rước về làm chồng.
Khỏi nói ha, nổi tiếng quá. Một cuốn sách không thể bỏ qua cho cả trẻ con và người lớn. Vô cùng thấm thía. Trẻ em đọc truyện thì hiểu theo kiểu trẻ em, còn người lớn đọc thì hiểu theo kiểu người lớn. Còn nếu bạn đọc mà không hiểu hẻ, tui chân thành khuyên bạn từ từ đọc lại một lần nữa. Phim hoạt họa được làm từ truyện cũng hay tuyệt vời.
Nhớ hồi tui ra nhà sách hỏi: Có truyện Công chúa nhỏ không chị, mấy bà bán sách nhìn tui như quái thai, bảo hồi giờ nghe chỉ có Hoàng tử bé chứ làm gì có Công chúa nhỏ. Quyển này không nổi tiếng bằng nhưng cũng rất hay, nhân vật chính là cô bé cỡ đâu 7 – 8 – 9 tuổi gì á, thông minh, kiên nghị, tự trọng và giàu lòng yêu thương. Cùng chung tác giả còn có quyển Khu vườn bí mật, phong cách nhẹ nhàng dễ thương.
Cũng cốt truyện trẻ con rơi vào hoàn cảnh nghèo khó như vậy. Cũng hay. Mà tui quên trọi nội dung là gì rồi, hơi phức tạp tí.
Hết thằng nhỏ Oliver Twist sống trong nhà tế bần rồi giờ làm luôn thằng nhỏ sống giữa rừng rậm với thú hoang cho đủ vị.
Thằng nhóc Harry 11 tuổi đã khiến cho tui chảy nước mắt hông biết bao nhiêu lần. Thôi đối với Harry thì không cần phải nhiều lời giới thiệu làm gì.
Câu chuyện về cô bé Axon tàu thủy đáng yêu mơ mộng và cánh buồm đỏ thắm biến ước mơ của cô thành hiện thưc. Nói về sự lãng mạn, về ước mơ, khát vọng, và những cảm xúc trong sáng nhất của con người. Kết cục truyện thì trong trẻo đẹp đẽ tươi sáng biết bao. Mà kết cục của tác giả thì chết trong đói nghèo và bệnh tật. Chết rồi thì lại được nhớ ơn vinh danh rực rỡ. Haizz, đời.
Sách này cũng dài khiếp, gần 600 trang. Kiệt tác văn học thiếu nhi của tác giả người Đức. Nhân vật chính là một thằng nhỏ 12 tuổi, khác người và có những suy nghĩ điên rồ. Nhưng phải có những truyện như thế này thì tụi nhỏ mới có dũng khí để sống khác người, để là một kẻ điên còn hơn là cứ bình thường làng nhàng, thế rồi cứ vậy mà già đi.
Tác giả kỳ cựu người Ấn Độ viết truyện tặng đứa con của mình lúc xa nhà. Chuyện kể về thằng nhỏ tiểu học rơi vào một vùng đất kỳ lạ của những câu chuyện cổ tích. Chuyện kể rằng trong bóng tối có ánh sáng, trong cuộc sống có phép màu, và chúng ta không thể nào sống thiếu trí tưởng tượng.
Thằng nhỏ Remi không cha mẹ họ hàng lưu lạc khắp nơi tự mưu sinh, làm gánh xiếc đói khát rồi còn bị mắc oan vào tù. Vậy mà nó lúc nào cũng tự trọng, thương người, ngay thẳng, gan dạ và chăm chỉ. Và rồi ở đời ai sống thiện thì sẽ được phước, yay.
Truyện đẹp mà buồn đến bật khóc. Thiệt ganh tỵ với cái bà tác giả này ghê vậy. Ở đâu ra mà có người viết nên những trang viết đẹp đẽ và trong veo như thế chứ. Miêu tả tâm lý của một đứa trẻ tinh tế và dễ thương không chịu nổi, những cảm xúc tưởng chừng vô lý lại trở nên hợp lý, suy nghĩ của một đứa trẻ con bỗng rất già dặn trải đời. Cốt truyện chẳng có gì nhiều nhặn, chỉ là một chuyến đi ngắn ngày của người cha và đứa con gái học lớp 4. Và tình yêu, lòng thương, và tất cả những gì đẹp đẽ trên đời.
Trong trường hợp bạn chưa hề nghe tới tác giả này, thì đây là thần tượng của nhà văn J. K. Rowling và Hayao Miyazaki, đạo diễn phim hoạt hình thiên tài người Nhật. Đọc sách cho trẻ nghe xong thì cho nó coi cái phim này do hãng Ghibli Studio sản xuất luôn nha. Đứa trẻ của bạn lớn lên sẽ nhiều trí tưởng tượng lắm.
Con bé Pippi Tất dài quậy phá với những trò nghịch ngợm ngất trời của nó được rất nhiều người trên thế giới ưa thích. Hơn 100 ngàn lượt rating trên Goodreads mà trung bình tới hơn 4 sao. Rất tiếc tui đã không còn nhớ rõ nó ra sao.
Chuyện kể về cô bé Emily với trái tim ngây thơ, mơ mộng, lãng mạn và tràn đầy tình cảm về sống với hai người bác họ. Trọn bộ 3 tập. Cùng tác giả này có seri Anne tóc đỏ dưới chái nhà xanh nữa, cũng tương tự như vậy và cũng rất hay.
Câu chuyện của mấy đứa nhỏ thời trung học, chắc trẻ con tuổi trên 10 là đọc được. Các tác phẩm khác của bác Nguyễn Nhật Ánh mà tui cũng rất thích là: Tôi là Bê tô, Cho tôi một vé đi tuổi thơ, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh.
Chời ơi thơ của Dr. Seuss hay tuyệt vời, mà chưa có chuyển ngữ tiếng Việt. Ai chuyển ngữ được thơ của Dr. Seuss phải thuộc hàng siêu đẳng. Bởi vậy đôi khi tui muốn tụi con tui biết tiếng Anh từ khi biết nói để tụi nó tự đọc thơ của Dr. Seuss.
Cậu bé người da trắng Tô mếch mười mấy tuổi can trường dũng cảm và thông minh cùng làm bạn với thủ lĩnh người da đỏ, cùng trải qua những biến cố kỳ lạ khác thường và đầy tính phiêu lưu.
Trọn bộ tới 27 quyển luôn. Quyển 1 hay nhứt, mấy quyển sau ổng ra giống như Đàm Vĩnh Hưng ra nhạc nên bớt đặc sắc.
Những câu chuyện cho học trò, đầy tính nhân văn, tình yêu con người và cuộc sống.
Có rất nhiều quyển sách nổi tiếng ra đời từ những câu chuyện trên giường ngủ. Đời tui chắc cũng chẳng còn gì mãn nguyện hơn nếu có một quyển sách để đời từ những câu chuyện kể cho con mình.
Dù gì thì, cho tụi trẻ con của chúng ta đọc những quyển sách như này, và dạy chúng sống theo như thế, thì cha mẹ có quyền hy vọng, rồi chúng lớn lên sẽ dũng cảm như thủ lĩnh Cây Phỉ trong Đồi thỏ, sẽ hào hiệp và yêu đời như chàng Chuột Nước trong Gió qua rặng liễu, sẽ thông minh và điên rồ như Arthur trong Cánh buồm đỏ thắm, sẽ nhân hậu như Công chúa nhỏ, sẽ trong lành và lãng mạng như Emily, đẹp trai như Howl, và giàu có như người viết ra Harry Potter.
Hãy đọc sách cho bọn trẻ, để thấy rằng trong mỗi đứa trẻ con là một kho tàng quý báu, và trong mỗi người lớn là một trẻ con.
Trạm Đọc (Read Station)
Theo Tác giả Rosie Nguyễn
