4: Ý chí là 1 bản năng sinh học có thể bảo vệ chúng ta khỏi những mối nguy hại trong dài hạn

Một con hổ răng kiếm có điểm gì chung với một thanh kẹo sô cô la? Cả hai đều có thể tác động tới mục tiêu sống vui khỏe có ích của bạn.

Đó là bởi vì tiến hóa đã cho con người những bản năng để đấu tranh lại cả con hổ răng kiếm và sự cảm dỗ của thanh kẹo sô cô la.

Bạn có thể đã từng biết đến phản ứng chiến đấu-hay-bỏ chạy, một bản năng xuất hiện khi ta gặp phải những tình huống đe dọa đến mạng sống. Về mặt cơ bản, cả cơ thể bạn sẽ dành toàn bộ năng lượng của mình để khiến bạn trốn chạy khỏi tình huống nguy cấp.

Điều chúng ta không biết là bản thân sức mạnh ý chí lại được dựa vào một bản năng sinh học.

Một nghiên cứu cho thấy đối mặt với một thử thách ý chí có thể kích hoạt một trạng thái đặc biệt trong não bộ và cơ thể của bạn, giúp tăng lực cho ý chí.

Trạng thái này được gọi là phản ứng dừng lại-và-lên kế hoạch (pause-and-plan response), và như tên gọi của nó cho thấy, nó rất khác phản ứng chiến đấu-hay-bỏ chạy:

Trong khi phản ứng chiến đấu-hay-bỏ chạy khiến bạn tỉnh giác hơn những mối đe dọa từ bên ngoài và gia tăng tốc độ của bạn (để trốn con hổ), phản ứng dừng lại-và-lên kế hoạch chuyển sự tập trung của bạn vào sự mâu thuẫn bên trong giữa phần lý trí và phần bộc phát, làm bạn chậm lại để giúp kiểm soát phần bản năng (để không ăn chiếc bánh).

Vậy làm sao ta có thể gia tăng bản năng ý chí để suy nghĩ chín chắn hơn và ra quyết định tốt nhất?

Hãy thật tập trung vào mọi thứ làm cơ thể và tâm trí bạn stress, như tức giận, lo lắng, các cơn đau nan y và bệnh tật.

Tất cả những thứ làm bạn stress đều can thiệp đến khả năng chuyển hóa sang trạng trái tự kiểm soát bằng cách giữ bạn ở trạng thái chiến đấu-hay-bỏ chạy - và ngăn cản tư duy chậm rãi, lý trí hơn.

Tuy nhiên, có rất nhiều cách để cải thiện khả năng chống chịu stress tốt hơn và do đó gia tăng sức mạnh lý chí của bạn. Thiền định, tập thể dục, và một giấc ngủ tốt, ăn uống lành mạnh và những khoảng thời gian chất lượng với gia đình và bạn bè đều có thể giảm thiểu mức độ stress của bạn.

Hay đơn giản chỉ cần hoạt động ngoài trời 5 phút mỗi ngày cũng giúp bạn nạp năng lượng ý chí nhanh chóng - vậy nên hãy chịu khó tập thể dục nhé!