"Ta không vào địa ngục thì ai vào địa ngục", "Ðịa ngục chưa trống, nguyện chẳng thành Phật”, đó là những lời nguyện vĩ đại của Bồ Tát Ðịa Tạng khi người quyết tâm giải thoát tất cả chúng sinh khỏi bể khổ trước khi tới Niết bàn. Tinh thần từ bi này chính là chủ đề cốt lõi mà bậc thầy tâm linh Osho khai phá trong cuốn sách "Từ Bi: Trên Cả Trắc ẩn Và Yêu Thương".

Đức Phật phân chia các đồ đệ của người thành hai loại. Loại một là những người nhờ khả năng tu tập kiệt xuất mà chứng ngộ, nhưng không có tâm từ bi. Loại thứ hai là những người luôn chú trọng đến lòng từ bi theo lời Phật dạy. Họ là những người có thể tới cõi cực lạc, nơi mà không có đau khổ tồn tại, nhưng họ vẫn chưa muốn lên bờ, vì còn rất nhiều người cần đến sự giúp đỡ của họ.

Osho cho rằng chính tinh thần “vì người khác” này là điều Đức Phật tạo ra cuộc cách mạng trong tu đạo. Trước Phật, người ta chỉ cần thiền, chú trọng tới sự phát triển cá nhân; sau Phật bạn học được giá trị của từ bi, để từ đó mở rộng lòng mình ra với thế giới. Giúp đỡ mọi người không còn là một phiền phức, mà là một cách để bạn trở nên giàu có hơn. Bạn trở thành một bông hoa thơm, mang lại hương thơm cho cuộc đời.

Vì thế, Osho lập luận rằng tình yêu thường rất trẻ con và chỉ dành cho tuổi mới lớn. Vì yêu là cho đi và mong mỏi được nhận lại. Nó là sự kỳ vọng người khác sẽ thỏa mãn những hy vọng của mình. Nó là mê đắm, kích động, mù quáng... để rồi khi người ta chia tay và hết yêu, nó trở thành một thứ rất cay đắng. Con người bắt đầu lớn, khi họ hiểu rằng còn có thứ lớn lao hơn cả tình yêu đó là tình thương. Rồi cảm xúc cũng sẽ hết, vui mấy rồi cũng sẽ tàn, nhưng lòng từ bi là thứ còn mãi. Không phải vì ta yêu nhau, mà vì ta thương nhau, nên bạn sẽ cố gắng tử tế hết mức có thể.

Chính vì tình yêu hướng đến việc sở hữu người khác, ngắt bông hoa đem về nhà cắm bình, thay vì để nó tỏa hương, nó sẽ tạo ra địa ngục cho cả hai người. Nhưng "Từ bi không hướng tới bất kì ai. Đó không phải là mối quan hệ, nó đơn giản chính là bản thể bạn. Bạn tận hưởng từ bi với cây cối, với chim chóc, với con vật, với con người, với mọi người - một cách vô điều kiện, không đòi hỏi cái gì đáp lại. Từ bi là tự do khỏi sinh học mù quáng", ông viết.

Vì biết rằng mọi chuyện rồi sẽ rất khó khăn, ai rồi cũng sẽ phải già đi, sống là rất cô đơn, nên vì ta thương nhau nên ta ở cạnh đó. Đó là lý do đáng giá duy nhất mà người cần đến người. "Sống là sống với người khác và muốn có cảm thông chúng ta phải luôn luôn diễn đạt mình", Trịnh Công Sơn từng viết. Người từng yêu bạn, bạn sẽ có thể quên, nhưng người từ bi với bạn, tình cảm đó sẽ mãi còn hiện diện.

Bạn có biết tại sao quan sát tượng Phật, bạn sẽ thấy người giống khuôn mặt đàn bà hơn đàn ông? Tại sao chúng ta không thấy ria mép hay râu cằm trên khuôn mặt của Mahavira, Phật, Krishna, Ram? Osho cho rằng lý do khiến Phật mang tính nữ nhiều hơn là bởi nó tượng trưng cho tình yêu cao quý và nguyên bản nhất: Lòng từ bi của người mẹ.

"Mẹ nghĩa là từ bi, mẹ nghĩa là cảm thấy người khác như người ta cảm thấy bản thân mình. Khi một người đi sâu vào trong thiền và trở nên chứng ngộ, người đó trở thành người mẹ... Nếu bạn thực sự trở thành thiền nhân, dần dần bạn sẽ thấy nhiều thay đổi trong con người mình và bạn sẽ cảm thấy giống đàn bà hơn là đàn ông - duyên dáng hơn, tiếp nhận hơn, không bạo hành, đằm thắm. Và từ bi sẽ nảy sinh liên tục từ bản thể bạn; nó sẽ là hương thơm tự nhiên."

Mối quan hệ đầu tiên của con người là với mẹ. "Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình dạt dào. Tình mẹ tha thiết như dòng suối hiền ngọt ngào". Bạn có thể nghi ngờ nhiều thứ, nhưng tình mẹ-con là thứ thật nhất mà bạn có thể cảm thấy được. Tất nhiên vẫn có nhiều mảnh đời bất hạnh, nhưng nhìn chung không ai thương con bằng mẹ, và nó là thứ tình yêu giản dị, vô ngã, và thuần khiết nhất từng tồn tại. Mẹ chỉ có một trên đời, vì mẹ là người duy nhất yêu ta hơn chính cả bản thân họ.

Cuốn sách "Từ bi" của nhà hiền triết Osho là một lời kêu gọi chúng ta quay lại và mở rộng thứ tình cảm đầu đời và thiêng liêng nhất này. Cuộc sống này sẽ nhỏ nhen biết bao nếu dù sống với nhau, nhưng ta chỉ biết nghĩ về mình. "Đam mê giữ bạn bị dính vào đất, vào bùn, và bạn không bao giờ trở thành hoa sen. Từ bi làm bạn thành hoa sen. Bạn bắt đầu vươn lên trên thế giới bùn lầy của ham muốn, tham lam, giận dữ. Từ bi là việc biến đổi năng lượng của bạn". Biết thương mình và học thương người, suy cho cùng là con đường duy nhất dẫn đến hạnh phúc thật sự.

Trạm Đọc