Đại dương chứa tới 97% lượng nước trên Trái đất, và có tới 99% các loài sinh vật sống ở đây. Sự sống trên hành tinh này bắt đầu từ đại dương, và muốn tìm hiểu về đại dương thì phải đi từ thành phần nhỏ nhất của nó: những giọt nước. Nước từ sông hồ và trong các đại dương trên Trái Đất tạo thành một vòng tuần hoàn khổng lồ, giúp tất cả sinh vật sống trên hành tinh này có thể tồn tại dù cách xa đại dương.

Nước có ảnh hưởng quyết định đến khí hậu và là nguyên nhân tạo ra thời tiết. Năng lượng mặt trời sưởi ấm không đồng đều các đại dương đã tạo nên các dòng hải lưu trên toàn cầu. Dòng hải lưu Gulf Stream vận chuyển nước ấm từ vùng Vịnh Mexico đến Bắc Đại Tây Dương làm ảnh hưởng đến khí hậu của một số vùng ở châu Âu.

Nước là thành phần quan trọng của các tế bào sinh học và là môi trường của các quá trình sinh hóa cơ bản như quang hợp.

Hơn 75% diện tích Trái Đất được bao phủ bởi nước. Lượng nước trên Trái Đất khoảng 1,38 tỉ km³: 97,4% trong đó là nước mặn trong các đại dương; phần còn lại là nước ngọt, tồn tại chủ yếu dưới dạng băng tuyết ở hai cực và trên các ngọn núi, chỉ 0,3% nước trên toàn thế giới (3,6 triệu km³) là có thể dùng làm nước uống.

Nước được sử dụng trong công nghiệp từ lâu như là nguồn nhiên liệu (cối xay nước, máy hơi nước, nhà máy thủy điện) hoặc chất trao đổi nhiệt.

Đại dương như một chiếc điều hòa nhiệt độ khổng lồ, có vai trò thiết yếu trong việc điều hòa thời tiết và làm không khí trong các lục địa mát hơn. Con người và phần lớn sinh vật sống trên cạn phụ thuộc vào chiếc máy điều hòa tự nhiên này. Những cơn gió thổi từ biển vào mang theo hơi nước và mưa; nước mưa rơi xuống cung cấp nước ngọt cho mọi sinh vật và đất đai, sau đó lại trở về biển trong một vòng tuần hoàn vĩ đại của sự sống.

Đại dương còn tạo ra những cơn bão lớn có khả năng tàn phá khủng khiếp. Thực tế, bão cũng mang rất nhiều nước vào đất liền và là một phần trong chu trình nước. Các nhà khí tượng học sử dụng vệ tinh và những công cụ hiện đại để xác định hướng đi và độ mạnh của bão, giúp mọi người tránh trú an toàn. Tuy rằng những cơn bão là sự kiện không mong muốn nhưng ta có thể hạn chế thiệt hại nếu như tìm hiểu rõ về chúng.

Không khí chúng ta đang hít thở cũng được tạo ra từ đại dương. Hơn 50-80% oxy trong khí quyển được tạo ra nhờ các sinh vật sống và quang hợp trên biển. Thật kỳ diệu, phải không!?

Với chúng ta và các sinh vật trên cạn, đất liền là nơi ở và không thể xa rời. Nhưng đại dương lại là nơi mà 99% các loài sinh vật chọn để cư trú. Đại dương đủ lớn cho các loài động vật sinh trưởng và phát triển, từ những loài động vật nhỏ xíu tới những con cá voi khổng lồ, còn đa dạng hơn cả rừng nguyên sinh trên cạn và cũng vô cùng kỳ vĩ.

Nếu có thể, hãy ra biển và lặn ngắm những rạn san hô đẹp tuyệt vời. Chúng như những khóm hoa rực rỡ trong lòng đại dương, mang trong mình nhiều loài động vật sống nương tựa vào nhau để tạo nên một quần xã sinh vật năng động. Những rạn san hô được coi như những ốc đảo đầy màu sắc, tạo ra sự đa dạng sinh học cho các loài.

Đại dương sâu thẳm và rộng lớn tới mức chúng ta chẳng thể biết hết về đời sống của các sinh vật đang ẩn dưới làn nước ấy. Càng ở những độ sâu lớn thì các loài sinh vật càng trở nên kỳ lạ, cả về hình dạng hay những yếu tố đặc biệt để giúp chúng tồn tại ở môi trường khắc nghiệt ấy.

Bên cạnh đó, nơi đại dương gặp đất liền cũng tạo ra nhiều sinh cảnh cho một số loài động vật. Những bãi biển cát là nơi sinh sống của nhiều loài động vật như cua, nghêu, hải cẩu, chim biển hay nơi sinh sản của rùa.

Giống như rất nhiều loài sinh vật khác trên hành tinh này, đời sống của con người chúng ta cũng phụ thuộc vào biển. Có lẽ chúng ta đều đã từng ra biển, ngắm mặt trời mọc, lặn và thưởng thức hải sản. Đại dương bao la không chỉ nuôi dưỡng sinh vật mà còn cung cấp những nguồn dinh dưỡng cần thiết cho con người. Tuy nhiên, con người đang gây hại cho đại dương theo những cách tồi tệ. Những thảm họa như tràn dầu, xả rác khiến các sinh vật chết đi. Việc xâm lấn biển cũng tàn phá môi trường và khiến các loài sinh vật mất đi nơi cư trú. Các hóa chất làm ô nhiễm nguồn nước. Hiện tượng nóng lên toàn cầu đang khiến cho các rạn san hô bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Khi chết đi, san hô sẽ biến thành màu trắng, rồi sẽ trở nên xám xịt. Ngoài việc mất đi vẻ đẹp, rạn san hô chết khiến cho vùng nước thiếu oxy và trở thành vùng nước chết. Các nhà khoa học đã tìm thấy rác thải nhựa ở những nơi sâu nhất của đáy đại dương. Điều này dấy lên những cảnh báo về ô nhiễm nhựa trong môi trường biển, gây ảnh hưởng xấu tới các sinh vật biển và cả con người.

Chúng ta chỉ là một mắt xích nhỏ phụ thuộc vào chuỗi tuần hoàn khổng lồ của đại dương và những sản vật của đại dương, nhưng con người đang gây ra những ảnh hưởng lớn tới nó và cho chính bản thân mình. Việc con người có thể hiểu và chung sống yên bình với đại dương phụ thuộc vào chính những hiểu biết của chúng ta về cỗ máy điều hòa khổng lồ kiêm cái nôi của sự sống này. Đại dương rộng lớn và đẹp đẽ sẽ luôn ở đó để chúng ta cùng khám phá và bảo vệ, hãy cùng tìm hiểu về nói với cuốn sách Thuyết minh trực quan nhất về đại dương nhé.