Là giáo viên tiểu học, mẹ tôi đã làm mọi thứ có thể để đảm bảo tôi có kỹ năng đọc tốt. Điều này thường bao gồm các bài học đọc cuối tuần tại bàn bếp của chúng tôi trong khi bạn bè của tôi chơi bên ngoài. Khả năng đọc của tôi được cải thiện, nhưng những bài học bắt buộc phải đọc này không thực sự truyền cảm hứng cho niềm yêu thích đọc sách.

Trường trung học đã thay đổi mọi thứ. Năm lớp 10, tại lớp tiếng Anh thường lệ, tôi đọc truyện ngắn và làm bài kiểm tra chính tả. Vì quá chán nản, tôi xin được chuyển sang lớp khác. Học kỳ tiếp theo, tôi tham gia lớp Tiếng Anh nâng cao.

Chúng tôi đọc hai cuốn tiểu thuyết và viết hai bài báo cáo về cuốn sách trong học kỳ đó. Sự khác biệt rõ rệt và sự khắt khe giữa hai lớp học tiếng Anh này khiến tôi tức giận và đặt ra những câu hỏi như “Tất cả những người da trắng này đến từ đâu?”

Trường trung học của tôi có hơn 70% học sinh là người da màu và người Latinh, nhưng lớp tiếng Anh nâng cao này có học sinh da trắng ở khắp mọi nơi. Sự phân biệt chủng tộc được thể chế hóa này đã thay đổi mối quan hệ của tôi với việc đọc mãi mãi. Tôi học được rằng tôi không thể phụ thuộc vào trường học, giáo viên hay chương trình giảng dạy để có được những điều tôi cần biết. Và vì thích nổi loạn nên tôi không cho phép người khác áp đặt tôi phải đọc khi nào và phải đọc những gì. Vì thế, vô tình tôi đã tìm được chìa khóa giúp trẻ thích thú với việc đọc. 

Thay vì tập trung vào các kỹ năng và cho học sinh lên lớp, lên cấp hoặc buộc những học sinh đang gặp khó khăn phải ghi nhớ danh sách các từ không quen thuộc, chúng ta nên tự hỏi mình câu hỏi này: Làm thế nào chúng ta có thể truyền cảm hứng cho trẻ em xác định mình là độc giả?

DeSean, một học sinh lớp một xuất sắc mà tôi dạy ở Bronx, cậu ấy đã giúp tôi hiểu bản sắc định hình việc học như thế nào. Một ngày nọ, trong giờ học toán, tôi đến gặp DeSean và nói: “DeSean, em là một nhà toán học vĩ đại.” Cậu bé nhìn tôi và trả lời: “Em không phải là một nhà toán học, em là thiên tài toán học!”

Được rồi, đó là câu chuyện về DeSean. Bây giờ hãy cùng nói về việc đọc. Câu chuyện hoàn toàn khác. “Thầy Irby ơi, em không thể đọc được. Em sẽ không bao giờ đọc.” - DeSean nói. Tôi đã dạy DeSean đọc, nhưng có vô số cậu bé da đen vẫn mắc kẹt trong tình trạng mù chữ. Theo Bộ Giáo dục Hoa Kỳ, hơn 85% nam sinh lớp 4 da màu không thành thạo môn đọc. Tận 85% đó! Càng gặp nhiều thách thức trong việc đọc của trẻ, các nhà giáo dục càng cần phải có năng lực về văn hóa. 

[...]

Với tư cách là một xã hội, chúng ta đang tạo ra trải nghiệm đọc sách cho trẻ em tương đương với việc kể chuyện cười ở quán bar trong nhà thờ. Và sau đó chúng ta tự hỏi tại sao có quá nhiều trẻ em không đọc sách. Nhà giáo dục và triết học Paulo Freire tin rằng việc dạy và học nên có tính hai chiều. Học sinh không nên được coi là những chiếc thùng rỗng để chứa đầy thông tin mà là những người đồng sáng tạo ra kiến ​​thức.

Các chương trình giảng dạy rập khuôn và các chính sách của trường yêu cầu học sinh phải ngồi yên hoặc giữ trật tự hoàn toàn - những môi trường thường hạn chế nhu cầu tự học, sự hứng thú và kiến ​​thức chuyên môn của trẻ. Đặc biệt là những chàng trai da màu.

Nhiều cuốn sách dành cho trẻ em quảng bá cho các cậu bé da đen tập trung vào các chủ đề nghiêm túc, như chế độ nô lệ, quyền công dân và tiểu sử. Ở Hoa Kỳ, chó ít hơn 2%  giáo viên là nam giới da màu. Và phần lớn các cậu bé da màu được nuôi dưỡng bởi các bà mẹ đơn thân. Thực sự có những cậu bé da màu chưa bao giờ nhìn thấy một người đàn ông da màu đọc sách. Hoặc chưa bao giờ có một người da màu nào khuyến khích trẻ em đọc sách. Những yếu tố văn hóa nào, những dấu hiệu xã hội nào có thể khiến một cậu bé da màu muốn đọc sách?

Đây là lý do tại sao tôi tạo ra Barbershop Books. Đó là một tổ chức phi lợi nhuận về xóa mù chữ nhằm tạo ra không gian đọc sách thân thiện với trẻ em trong các tiệm cắt tóc. Nhiệm vụ rất đơn giản: giúp các cậu bé da màu tự xác định mình là độc giả. Rất nhiều chàng trai da màu đến tiệm cắt tóc một hoặc hai lần một tháng. Một số người nhìn thấy thợ cắt tóc của họ nhiều hơn họ nhìn thấy cha của họ. Barbershop Books kết nối việc đọc với không gian lấy nam giới làm trung tâm và thu hút những trải nghiệm đọc sớm của nam giới và các bé trai da màu. Danh sách sách gồm các sách dành cho trẻ em được các cậu bé da màu đề xuất. Đây là những cuốn sách mà những cậu bé ấy muốn đọc. 

Báo cáo Trẻ em và Gia đình năm 2016 của Scholastic cho thấy trẻ em thích nhất những cuốn sách khiến chúng cười. Vì vậy, nếu chúng ta nghiêm túc trong việc giúp các cậu bé da màu và những đứa trẻ khác muốn đọc, chúng ta cần kết hợp các mô hình đọc có liên quan vào việc đọc viết sớm hơn. 

- Bài nói chuyện của tác giả Alvin Irby trên TED Talk