Con người có 17 nhóm nỗi sợ hãi và cuồng loạn, bạn mắc phải những nhóm nào?
Con người có 17 nhóm nỗi sợ hãi và cuồng loạn, bạn mắc phải những nhóm nào?
Trong cuốn sách “Từ điển những nỗi sợ hãi và cuồng loạn”, tác giả Kate Summerscale đã giải nghĩa 99 chứng ám ảnh phổ biến, và có thể chia chúng thành 17 nhóm sau.
Từ điển những nỗi sợ hãi và cuồng loạn
(2 lượt)

1/ Chứng ám ảnh sợ ĐỘNG VẬT thông thường được gọi chung là zoophobia, những ác cảm của chúng ta với các sinh vật cụ thể gồm chứng sợ mạt (acarophobia), chứng sợ mèo (ailurophobia), chứng sợ nhện (arachnophobia), chứng sợ ếch (batrachophobia), chứng sợ chó (cynophobia), chứng sợ côn trùng (entomophobia), chứng sợ ngựa (hippophobia), chứng sợ chuột (musophobia), chứng sợ rắn (ophidiophobia) và chứng sợ chim (ornithophobia).

2/ Trong số các chứng về KẾT CẤU làm ta bối rối có chứng sợ len bông (hay còn được gọi là bambakomallophobia), chứng sợ lông thú (doraphobia), chứng sợ lông vũ (pteronophobia) và chứng sợ lỗ (trypophobia).

3/ Có các kiểu CUỒNG LOẠN CỘNG ĐỒNG đeo bám ta suốt hàng thế kỷ như chứng cuồng sách (bibliomania), chứng cuồng nhóm nhạc The Beatles (Beatlemania), chứng ám ảnh cuồng bị quỷ ám (demonomania), chứng cười cuồng loạn (laughing mania), thứ đã bùng phát ở những nữ sinh Tanzania vào thập niên 1960, Plutomania, chứng cuồng sự giàu có và sau này là niềm yêu thích với một hành tinh và chứng cuồng tích trữ (syllogomania). Hiện tượng phát cuồng hoa tulip của người Hà Lan vào thế kỷ 17 gọi là tulipomania và sự bùng phát việc nhảy múa không thể kiểm soát được tại Châu Âu thời trung cổ gọi là choreomania. 

4/ Cũng có những chứng HOẢNG LOẠN ĐÁM ĐÔNG đã trói buộc ta như chứng sợ thuyền Kayak (kayak phobia) đã tác động tới những thợ săn hải cẩu người Inuit ở Greenland vào cuối thế kỷ 19, và chứng sợ hề (coulrophobia) nổi lên tại đất Mỹ một thế kỷ sau đó.

5/ Sự ghê tởm hay sợ hãi liên quan đến CƠ THỂ ta gồm có chứng sợ máu, kim tiêm hay vết thương (blood-injection injury phobia), chứng sợ nha sĩ (odontophobia), chứng ám ảnh sợ nôn mửa (emetophobia), chứng sợ trưởng thành (gerascophobia), hay chứng sợ sinh đẻ (tokophobia). Một số người trong chúng ta hình thành chứng sợ mùi (osmophobia) còn số khác lại không thể chịu được việc đi vệ sinh ở nơi công cộng (public urination phobia).

6/ Những VẬT VÔ TRI hầu hết thường trở thành trọng tâm của những nỗi sợ như chứng sợ bóng bay (globophobia), chứng sợ nút (koumpounophobia) và chứng sợ búp bê (pediophobia). Chứng cuồng tích trữ đồ đạc được gọi là syllogomania, trong khi chứng cuồng mua sắm là oniomania và chứng cuồng ăn cắp là kleptomania.

7/ Lo âu về CÔNG NGHỆ MỚI dẫn đến chứng sợ đi máy bay (aerophobia), chứng sợ đi tàu hỏa (siderodromophobia) và chứng sợ nghe gọi điện thoại (telephonophobia).

8/ Các ác cảm với ĐỒ ĂN và THỨC UỐNG có thể được thể hiện qua chứng sợ trứng (ovophobia) và chứng sợ bỏng ngô (popcorn phobia), trong khi đó những người gặp phải chứng sợ buồn nôn (emetophobia) hay chứng sợ nghẹn (pnigophobia) có thể dẫn đến việc né tránh hoàn toàn việc ăn uống. Ham muốn uống rượu quá đà từng được gọi là dipsomania. 

9/ Ham muốn cưỡng chế việc CHẠM VÀO gì đó là haphemania, trong khi nỗi sợ bị chạm vào là haphephobia. Sự ám ảnh với TÓC có thể là tạo thành chứng nghiện tóc (trichomania), chứng sợ râu (pogonophobia) hay chứng cuồng nhổ tóc (trichotillomania). Nỗi sợ SẠCH SẼ được gọi là ablutophobia, và thôi thúc gột rửa thường bắt nguồn từ mysophobia, nỗi sợ ô nhiễm hoặc vi trùng.

10/ Nỗi sợ BỊ CÔ LẬP và bị bỏ rơi sinh ra chứng sợ không gian hẹp (claustrophobia), chứng sợ ngủ (hypnophobia), chứng ám ảnh sầu bi (lypemania), chứng sợ ở một mình (monophobia), chứng sợ khi không có điện thoại (nomophobia), chứng sợ bóng tối (nyctophobia), chứng sợ sự yên lặng (sedatephobia) và chứng sợ bị chôn sống (taphephobia).

11/ Sự lo âu của ta đối với NGƯỜI KHÁC, hay ám ảnh sợ hãi xã hội (social phobia), có thể xuất hiện dưới dạng chứng sợ không gian mở (agoraphobia), chứng sợ bị người khác nhìn (erythrophobia), chứng sợ bị cười nhạo (gelotophobia), chứng sợ nói trước đám đông (glossophobia) và chứng sợ tiểu tiện bên ngoài (public urination phobia). Nỗi sợ hãi và ghê tởm một nhóm người cụ thể được miêu tả bằng các thuật ngữ như kỳ thị đồng tính luyến ái (homophobia) và sự kỳ thị những người ở quốc gia hay chủng tộc khác mình (xenophobia).

12/ Các chứng CUỒNG LOẠN CƯỠNG CHẾ gồm chứng ám ảnh thiếu quyết đoán (aboulomania), chứng cuồng đếm (arithmomania), chứng cuồng lang thang (dromomania), chứng cuồng viết lách (graphomania), chứng cuồng giết người (homicidalmonomania), chứng cuồng la hét (klazomania), chứng cuồng ăn cắp (kleptomania), chứng cuồng nói dối (mythomania), chứng cuồng quan hệ tình dục (nymphomania), chứng cuồng mua sắm (oniomania) và chứng cuồng phóng hỏa (pyromania). 

13/ Một vài chứng ám ảnh sợ hãi và cuồng loạn được ĐẶT TÊN CHO VUI, nhằm châm biếm hoặc chơi chữ hơn là mô tả tình trạng thực – aibohphobia được cho là nỗi sợ các từ đối xứng, ergophobia là chứng sợ công việc, giftomania là chứng ám ảnh trao đi vô độ, và hippopotomonstrosesquipediophobia là chứng ám ảnh sợ các từ dài.

14/ Sự ám ảnh của ta với CON SỐ gồm chứng cuồng đếm (arithmomania), chứng sợ con số 13 (triskaidekaphobia) và chứng sợ con số 4 (tetraphobia).

15/ Sự ám ảnh của ta với TỪ NGỮ bao gồm chứng cuồng một từ cụ thể (onomatomania), chứng sợ các từ dài (hippopotomonstrosesquipediophobia), chứng sợ các từ đối xứng (aibohphobia), chứng cuồng sách (bibliomania) và chứng cuồng viết lách (graphomania).

16/ Các nỗi sợ TIẾNG ỒN thì có chứng sợ sấm sét (brontophobia), chứng sợ bóng bay (globophobia), chứng sợ nghe điện thoại (telephonophia) và chứng sợ tiếng ồn nói chung (phonophobia), trong khi chứng ám ảnh sợ sự yên lặng là sedatephobia.

17/ Các nỗi ám ảnh sợ hãi và cuồng loạn gần như là HOANG TƯỞNG gồm chứng sợ côn trùng nhỏ (acarophobia), chứng ám ảnh bị quỷ ám (demonomania), chứng cuồng bản thân (egomania), chứng ám ảnh rằng người khác cảm mến mình (erotomania), nỗi sợ khi nghe, nhìn hoặc chạm vào nước (hydrophobia), hoang tưởng về sự vĩ đại về bản thân (megalomania), niềm tin rằng một phần của bản thân rất nhỏ bé (micromania) và chứng ám ảnh sợ ô nhiễm và vi trùng (mysophobia). Pantophobia là chứng ám ảnh sợ mọi thứ.

- Theo cuốn sách “Từ điển những nỗi sợ hãi và cuồng loạn” 

 

Tags: