Akutagawa là họ đằng mẹ của Tiên sinh. Sinh ra vào năm Thìn, tháng Thìn, ngày Thìn, giờ Thìn, ông được đặt cái tên Ryunosuke (Long Chi Giới) có nghĩa là “Con trai của Rồng”. Tên của Tiên sinh được đặt cho Giải thưởng Akutagawa dành cho các nhà văn trẻ triển vọng, giải thưởng danh giá bậc nhất dành cho những hậu bối bước theo con đường của ông.

Văn nghiệp không quá dài của Tiên sinh để lại cho hậu thế hơn 150 truyện ngắn và vừa, đưa tên tuổi Tiên sinh sánh ngang với hai đại tác gia khác, Soseki Natsume và Mori Ougai – ba người thường được coi là ba trụ cột của văn học hiện đại Nhật Bản.

Cuộc đời vẻn vẹn 35 năm của Tiên sinh kết lại bằng một liều lớn thuốc ngủ. Như một ánh sao băng phi lí, chói sáng mà ngắn ngủi trên bầu trời văn chương không chỉ của Nhật Bản.

Được coi là "Cha đẻ của truyện ngắn Nhật Bản", nhưng nhiều trong số những tác phẩm lớn nhất của Akutagawa lại mang dáng dấp của tiểu thuyết và phần nào tiến tới ngưỡng truyện vừa. Những “Địa ngục”, “Trong rừng trúc”, “Kappa” hay “Cuộc đời một kẻ ngốc”... Đặc biệt, truyện vừa “Cuộc đời một kẻ ngốc” được viết trong năm cuối đời của Akutagawa được coi là một tiểu tự truyện của tác gia, là một tác phẩm chưa được biết tới nhiều bởi các độc giả Việt Nam, tác phẩm sẽ cho chúng ta một cái nhìn thật sâu vào nội tâm nhiều phần bất ổn của Tiên sinh, vẫn được coi như một chỉ dấu, một manh mối dẫn tới lựa chọn cuối cùng của ông.

Cùng với đó là những truyện ngắn đã khắc tên Akutagawa Ryunosuke lên bản đồ văn chương thế giới, những “Lã sinh môn”, “Cái mũi”, “Sợi tơ nhện”... Tập sách khiêm tốn này, vốn dĩ chỉ là một phần rất nhỏ trong văn nghiệp Akutagawa Tiên sinh, tập hợp truyện ngắn được sắp xếp theo trình tự thời gian sáng tác của Tiên sinh, nên khi đọc sẽ giúp chúng ta có được một cái nhìn không chỉ về văn tài độc nhất vô nhị của ông mà còn cả ý niệm về dòng chảy tâm thức của Tiên sinh trong hơn 13 năm dấn thân vào cõi khôn cùng của văn chương.

Nếu ai còn xa lạ với tên tuổi Tiên sinh, xin hãy thật bình tĩnh, bởi lẽ từ đây, những thán phục, những ghê tởm, những hoài nghi mới trỗi dậy, những xác tín vừa sụp đổ, hết thảy đều là thật. Theo nhận định của nhà văn, dịch giả Hoàng Long thì

“Akutagawa dùng ngòi bút sắc bén như bác sĩ giải phẫu tử thi. Trong khi lạnh lùng phân tích tỉ mỉ cái xác chết tên gọi cuộc đời, Akutagawa chỉ toàn tìm thấy sự xấu xa ích kỷ. Từ một nhà sư đau khổ vì cái mũi dài cho đến đám nhà thơ trong Cánh đồng khô hay họa sĩ Yoshihide trong Địa ngục,… không ai thoát khỏi lưỡi dao mổ của Akutagawa. Đôi khi Akutagawa dùng dao mổ ngược. Kappa là một thế giới giả tưởng cho Akutagawa lật ngược thế giới nhìn qua đôi chân để tìm lấy một niềm tin nào còn sót lại. Câu trả lời vẫn mãi mãi là không. Sự chối từ vĩnh viễn của cuộc đời đối với vai trò tuyệt đối của nghệ thuật đã đẩy Akutagawa đến tận cùng thống khổ, chất chứa thêm bao nhiêu u uất trên một thân xác vốn dĩ mong manh, khiến tự sát là sự cứu rỗi duy nhất sau cùng. Cũng như Dazai Osamu, đó là thứ văn chương phải đánh đổi bằng sinh mệnh.”

DTBooks