Trong “Tự do – Như chim tung cánh”, Osho bàn đến một trong những vấn đề quan trọng nhất đối với tâm thức con người: tự do. Trong suốt chiều dài lịch sử, con người luôn kêu đòi tự do, luôn đấu tranh vì tự do. Đó có phải là tự do mà Osho nói đến không? Bản chất của tự do là gì?

Ở phần đầu tiên của quyển sách, Osho nói về các chiều kích của tự do. Theo ông, tự do có ba chiều kích. Chiều kích thứ nhất là về thể chất. Con người có thể bị biến thành nô lệ, bị rao bán như một món hàng, họ không có quyền con người. Tự do về thể chất là không có bất kỳ sự phân biệt nào liên quan đến cơ thể con người, về màu da, giới tính, sự trong sạch hay uế tạp, mọi cơ thể đều bình đẳng.

Chiều kích thứ hai là tự do về tinh thần. Con người chỉ tự do về tinh thần khi không bị nhào nặn trí óc, không bị ép vào một khuôn khổ nhất định, không bị lệ thuộc vào tôn giáo, cha mẹ, trường học. Tự do tinh thần chỉ có thể khi trẻ em được khuyến khích tìm kiếm chân lý và được tạo điều kiện để lớn lên có trí tuệ, thông minh hơn, tỉnh táo hơn.

Chiều kích thứ ba là tự do tối thượng, “biết rằng bạn không phải là cơ thể này, biết rằng bạn không phải là tâm trí này, biết rằng bạn chỉ là tâm thức thuần khiết”. Sự tự do này sẽ xuất hiện thông qua thiền. Đó là tự do tâm linh.

Trong hai phần còn lại, Osho dẫn dắt bạn đọc từng bước hướng tới hành trình đạt đến tự do. Con đường đó là trở thành một người nổi dậy. Con đường đó phải là thiền. Nổi dậy ở đây không phải là chống đối xã hội, mà nghĩa là hiểu.

Muốn trở thành người tự do, chúng ta không thể cư xử theo những khuôn mẫu đã bị áp đặt. Và một khi đã phá vỡ khuôn mẫu, chúng ta phải tự mình hiểu và tự mình chịu trách nhiệm. “Bạn có thể có tự do. Nhưng cái giá phải trả là chịu hoàn toàn trách nhiệm với tự do đó” – Ohso chia sẻ.