Thỉnh thoảng, tôi thích trò chuyện. Một trong những chủ đề tôi hay nói — và cũng là chủ đề mà nhiều người hay bàn đến — là TV. Tôi có thể bắt đầu bằng câu hỏi, "Bạn có đang xem gì thú vị không?" Điều này thường mở ra một cuộc trò chuyện khá vui vẻ và giải trí. Nhưng đôi khi, câu hỏi của tôi lại bị chặn lại. Người đối diện trả lời kiểu như, "Ồ, tôi không có thời gian để xem TV."

Đây là một câu trả lời khiến tôi cảm thấy khó chịu. Một phần vì nó mang tính khinh thường: Nếu bạn xem TV, có lẽ bạn là người lười biếng. Nhưng chủ yếu là vì câu trả lời này không hoàn toàn đúng. Những gì người ta muốn nói là, "Tôi đã ưu tiên những việc khác trong ngày của mình." Và đó là điều chấp nhận được. Mỗi người có những giá trị, lo âu và sở thích riêng.

Câu nói "Tôi không có thời gian xem TV" thực chất có nghĩa là "TV không thú vị bằng việc này hay việc kia."
Sự thật là, chúng ta đều có cùng số giờ trong ngày, và cách chúng ta sử dụng chúng là quyết định của mỗi người. Một số người chắc chắn có nhiều "giờ tự do" hơn những người khác, nhưng đối với phần lớn chúng ta, ít nhất vẫn có một vài giờ để làm những gì mình muốn. Và theo quy tắc 5 giờ, cách chúng ta sử dụng những giờ đó có thể là yếu tố quyết định giữa thành công và sự tầm thường.

Một ngày có 24 giờ (hoặc 1.440 phút, nếu bạn thích đếm từng phút trong cuộc đời). Người trung bình ngủ khoảng 8 giờ (người Hà Lan ngủ nhiều nhất, còn người Singapore ngủ ít nhất). Điều này để lại 16 giờ thức để sử dụng (Tôi e rằng những băng đĩa hướng dẫn "học khi bạn ngủ" sẽ không hiệu quả đâu). Chúng ta cần trừ đi khoảng 7 đến 8 giờ làm việc mỗi ngày, mặc dù người Hà Lan có giờ làm việc ít hơn. Vậy là còn lại 9 giờ.

Phần lớn trong số 9 giờ này dành cho các công việc đời sống: mua sắm, công việc nhà, lao động không được trả lương, ăn uống và giải khát. Tất nhiên, có sự khác biệt lớn về văn hóa trong cách phân bổ thời gian cho các hoạt động này. Ví dụ, theo Our World in Data, người dân "ở Pháp, Hy Lạp, Ý và Tây Ban Nha dành nhiều thời gian cho việc ăn uống hơn những người ở các quốc gia châu Âu khác. Quốc gia mà người dân dành ít thời gian ăn uống nhất là Mỹ (63 phút)."

Không có gì ngạc nhiên khi có sự chênh lệch lớn trong cách phân chia công việc chăm sóc hay lao động không được trả lương giữa các giới. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), "Trên toàn cầu, phụ nữ dành từ 2 đến 10 lần nhiều thời gian cho công việc chăm sóc không được trả lương hơn nam giới." Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến số giờ giải trí mà mỗi giới có thể dành cho mình. Ví dụ, ở Na Uy và New Zealand, sự chênh lệch gần như không đáng kể, nhưng ở Bồ Đào Nha và Ấn Độ, nam giới có nhiều giờ giải trí hơn phụ nữ đến 50%.

Hầu hết mọi người đều có ít nhất một vài giờ để làm những gì mình muốn. Tuy nhiên, đối với hơn một nửa dân số, những giờ này lại bị lãng phí vào việc sử dụng điện thoại không liên quan đến công việc. Nhưng những người này sẽ không trở thành những nhà khởi nghiệp, nhà sáng tạo, và câu chuyện thành công của ngày mai. 

Trong vài thập kỷ qua, đã có một ngành công nghiệp nhỏ nghiên cứu và phân tích các thói quen và giá trị của những triệu phú tự thân. Một trong những phát hiện quan trọng xuất hiện liên tục chính là "quy tắc 5 giờ." Nói ngắn gọn, đây là quy tắc mà chúng ta dành một giờ mỗi ngày để học hỏi, suy ngẫm và tư duy. Chúng ta làm điều này năm ngày một tuần (tạo thành quy tắc "5 giờ"). Quy tắc này có nguồn gốc từ Benjamin Franklin, người đã dành (ít nhất) một giờ mỗi ngày để học hỏi điều mới. Franklin thức dậy sớm để đọc và viết. Ông thậm chí đã lập ra một câu lạc bộ của những nghệ nhân và người thử nghiệm. Ngày nay, Elon Musk, Oprah Winfrey và Bill Gates đều áp dụng một phiên bản của quy tắc 5 giờ.

Mục đích là dành một giờ mỗi ngày cho việc học sẽ giúp trí óc trở nên nhạy bén, cải thiện kỹ năng và rèn luyện kỷ luật tốt. Trong ngôn ngữ giáo dục, quy tắc 5 giờ giúp chúng ta có cả kiến thức và kỹ năng.

Mặc dù chấp nhận sự khôn ngoan trong quy tắc 5 giờ, nhưng đối với nhiều người, điều này vẫn có thể cảm thấy rất khó khăn. Sau một ngày dài, với đôi mắt mệt mỏi và cơn đau đầu nhức nhối, hầu hết chúng ta sẽ tìm đến chiếc điều khiển TV, chứ không phải Tolstoy. Nhưng dưới đây là ba "bước đầu tiên" để bắt đầu áp dụng quy tắc 5 giờ.

1. Học hỏi… theo bất kỳ cách nào bạn có thể. Đọc sách là một cách để học, nhưng không phải là cách duy nhất. Thực tế, nếu bạn không thích đọc, có thể bạn sẽ học được ít hơn từ việc đó. Ngày nay, podcast, sách nói và radio có lời nói đều là những cách tuyệt vời để dành một giờ. Hơn nữa, Internet đầy rẫy các bài viết dài mang tính giáo dục, giải trí và khai sáng, dễ tiếp thu hơn những cuốn sách dày nặng.
2. Thử nghiệm. Cải thiện bản thân không phải lúc nào cũng có nghĩa là nhồi nhét đầu óc với kiến thức. Những người thành công nhất trong cuộc sống không phải là những người tình cờ phát hiện ra kho báu trong rừng, mà là những người thử rồi thất bại, thử lại và thất bại lần nữa. Trong cuốn sách Adapt: Why Success Always Starts with Failure, Tim Harford nói rằng thành công có nghĩa là "đầu tiên, tìm kiếm ý tưởng mới và thử những điều mới; thứ hai, khi thử cái gì đó mới, hãy làm điều đó ở quy mô mà thất bại vẫn có thể chịu đựng được; thứ ba, tìm kiếm phản hồi và học hỏi từ sai lầm trong suốt quá trình." Hãy thử điều gì đó mới mẻ. Hãy thử theo một cách khác. Khi chúng ta thử nghiệm, chúng ta vừa vui vẻ vừa học được rất nhiều.
3. Suy ngẫm. Thất bại chỉ có giá trị nếu nó giúp ta cải thiện trong tương lai. Như Samuel Beckett đã nói: "Cố gắng lần nữa. Thất bại lần nữa. Thất bại tốt hơn." Mỗi lần thất bại đều khác nhau, và mỗi thất bại lại gần chiến thắng hơn lần trước. Có nhiều cách để suy ngẫm. Đối với một số người, đó có thể là viết nhật ký, ghi chép hoặc chỉ đơn giản là ngồi yên một lúc để suy nghĩ. Đối với người khác, có thể là trò chuyện để làm rõ mọi việc. Khi chúng ta suy ngẫm về ngày hôm đó và những sai lầm, chúng ta biến thất bại thành cơ hội học hỏi.

Vậy tại sao không thử áp dụng quy tắc 5 giờ? Tệ nhất, nó sẽ khiến bạn trở thành người thú vị hơn trong buổi họp mặt gia đình tiếp theo. Tốt nhất, nó có thể giúp bạn kiếm được vài triệu đô.

- Trạm Đọc

- Theo Big Think