Vào năm 2014, trong một bài xã luận trên tờ Wall Street Journal, Thư ký Báo chí của chính quyền Bush, Ari Fleischer đã viết rằng, “bất bình đẳng hôn nhân” có thể là vấn đề chính trong các cuộc thảo luận về lý do vì sao một số người Mỹ lại thành công còn những người khác thì không. Ông trích dẫn thống kê về khoảng cách quá lớn giữa thu nhập của phụ nữ độc thân và phụ nữ đã kết hôn. Từ đó, ông cho rằng, khoảng cách đó sẽ được thu hẹp nếu phụ nữ đến trường.

Cũng vào năm 2014, The Atlantic đã tổ chức một hội nghị về xoá đói giảm nghèo. Những phụ nữ tới dự cuộc gặp đó đều không có việc làm.

Tại buổi sự kiện này, Barbara Ehrenreich, tác giả cuốn sách nổi tiếng về những công nhân được trả lương thấp mang tựa đề “Nickel và Dimed”, cho rằng: “Khi bạn nói với phụ nữ, muốn thoát khỏi nghèo đói, bạn nên kết hôn thì câu hỏi của tôi dành cho họ là bạn phải cưới bao nhiêu người đàn ông. Cưới một người đàn ông kiếm 10 USD/giờ (khoảng 230.000 đồng/giờ) sẽ chẳng đưa bạn đến đâu, vì thế, bạn phải cưới ba hoặc bốn người”.

Khi nghe ông nói như vậy, rất nhiều người cười lớn và vỗ tay. Rõ ràng, hầu hết khán giả nữ đều không chấp nhận kết hôn là giải pháp giúp họ thoát khỏi tình trạng bất bình đẳng thu nhập.

Nhưng thu nhập lại thực sự có ảnh hưởng đáng kể đến cách phụ nữ nghĩ về hôn nhân. Thông thường, các nhà bình quyền hay nghi ngờ về ý nghĩa của hôn nhân và khuyên phụ nữ nên giữ cho mình sự độc lập nhất định nếu họ có quyền lựa chọn. Carol Gilligan, một giáo sư ở Trường Đại học New York từng đặt ra câu hỏi “Có ai biết đến từ gia trưởng không?”.

Trên lý thuyết, phụ nữ sẽ chống lại những hành vi gia trưởng khi họ có học vấn cao, có thu nhập ổn định và sống trong cộng đồng, nơi họ có thể tìm được những người đàn ông trí thức, có việc làm để cưới. Đối với những phụ nữ có thu nhập thấp và không có trình độ học vấn, đặc biệt là những người phụ nữ có con nhỏ, câu hỏi về việc có nên cưới hay tái hôn không dường như rất khác. Suy nghĩ lúc đó của họ sẽ là lựa chọn giữa nuôi con dựa trên một hay hai nguồn thu nhập và việc tự mình nuôi dạy con cái trong khi vẫn phải làm các công việc khác.

Và đó là sự khác biệt lớn: Đối với một người phụ nữ nghèo, quyết định liệu có nên kết hôn hay không sẽ có ý nghĩa rất lớn đến tình hình kinh tế trong tương lai của họ. Đối với những người phụ nữ có điều kiện hơn, quyết định liệu có nên kết hôn hay không lại là sự lựa chọn có muốn độc lập, sống theo ý mình và chống lại chế độ gia trưởng hay không. Các thống kế cho thấy một sự thực rằng: Về mặt tài chính, phụ nữ đã kết hôn luôn có xu hướng kiếm được nhiều tiền hơn phụ nữ chưa kết hôn.

Chủ đề này từng được nhiều tờ báo Mỹ bàn đến. Nhưng cách câu hỏi này được đưa ra đã cho thấy một vấn đề nổi cộm về những thử thách chúng ta phải đối phó khi phản đối chuyện kết hôn. Chẳng hạn như, hai bài báo bàn về vấn đề kết hôn trên New York Times có hai hướng tiếp cận hoàn toàn khác nhau. Bài báo thứ nhất nói về một phụ nữ Argentina, 35 tuổi. Cô luôn sợ rằng, kết hôn sẽ khiến cô ấy mất tự do. Trong khi đó, bài báo thứ hai cho thấy, những người phụ nữ đơn thân và nghèo khổ lại lo lắng về những bất lợi kinh tế mà họ phải đối mặt.

Người phụ nữ được miêu tả trong câu chuyện thứ hai không lo lắng về việc bị đàn ông điều khiển hoặc bị tước mất cuộc sống tự do. Điều họ lo lắng là làm thế nào để có tiền mua đồ ăn, trả tiền thuê nhà và chu cấp cho hai hoặc nhiều người khác. Muốn theo đuổi một lối sống nào đó hoặc thậm chí chống lại áp lực xã hội để kết hôn, cả hai vấn đề đó đều dựa trên quyền lợi.

Điều này không đồng nghĩa với việc tất cả phụ nữ có thu nhập thấp đều nên kết hôn. Hay phụ nữ sẽ mắc tội lớn nếu họ không cưới chồng. Hoặc hôn nhân là giải pháp nhanh và hiệu quả nhất để xoá bỏ bất bình đẳng thu nhập như Fleischer và những người ủng hộ ông nêu ra. Tuy nhiên, điều quan trọng nằm ở chỗ, việc chống lại tình trạng “gia trưởng” lại luôn đi kèm theo thực tế đã được thống kê: Xét về mặt kinh tế, hôn nhân sẽ khiến cuộc sống của phụ nữ trở nên tốt đẹp hơn.

“Các quý cô độc thân” không muốn kết hôn có quyền được làm theo ý muốn của họ và họ có thể chia sẻ quan điểm của mình với thế giới. Tuy nhiên, những phụ nữ có thể tự trang trải cuộc sống của mình (thậm chí con cái của họ) một cách thoải mái không nên cho rằng, phụ nữ nghèo khổ cũng đang đối mặt với những lựa chọn giống họ.

Minh Phương