Mỗi năm ở Việt Nam có hàng triệu học sinh bước chân vào trường học các cấp. Từ những chữ cái, con số và những bài học, môn học đơn giản hồi tiểu học, mỗi người dần được tiếp cận với nhiều môn học hơn, với kiến thức cao hơn khi lên cấp 2, cấp 3, rồi cao đẳng, đại học, sau đại học… Và đa phần mọi người tùy theo khả năng nhận thức, sở thích của cá nhân lại thấy hứng thú với một số bộ môn nhất định, đồng thời cảm thấy không hứng thú, thậm chí sợ hãi một số môn học khác; như kiểu thích các môn học tự nhiên, sợ các môn học xã hội và ngược lại. 

Thuở nhỏ, do biến cố của gia đình, cô gái người Mỹ Barbara Oakley thường phải chuyển nhà liên tục và học trong các trường công lập tồi tàn với giáo viên ít tận tâm với học trò. Mỗi lần chuyển trường là một lần kiến thức về các môn học tự nhiên bị rơi rụng một ít; cuối cùng Barbara chỉ thích và đạt điểm cao với các môn học xã hội như văn học, lịch sử, nghiên cứu xã hội và ngoại ngữ. Tốt nghiệp trung học, cô ghi danh nhập ngũ vì ở đó cô được tài trợ tiền học một ngoại ngữ khác (cô chọn tiếng Nga). Nhờ kết quả học tập xuất sắc, cô đã dành được học bổng Huấn luyện Sĩ quan dự bị, và đến Đại học Washington để học cử nhân ngôn ngữ và văn chương vùng Slav. 

Trong một diễn biến không tưởng nhất, sau khi nhận tấm bằng cử nhân ngôn ngữ và văn chương xuất sắc, Barbara được bổ nhiệm làm thiếu úy Quân đoàn Thông tin Hoa Kỳ. Từ một chuyên gia ngôn ngữ, thiên về khoa học xã hội, cô đã bị ném vào thế giới công nghệ với đầy các phép tính toán hóc búa.

Trong tình cảnh này, Barbara có hai lựa chọn: một là giải ngũ và mang tấm bằng cử nhân văn chương tiếng Nga đi tìm việc trong thế giới cạnh tranh khốc liệt ngoài kia; hai là tự mở rộng giới hạn của bản thân và tự đào tạo lại mình trong thế giới công nghệ thông tin, toán học… Cuối cùng Barbara chọn cách thứ hai. 

Từ những học kỳ đầu “như bị bịt mắt, đâm đầu vào tường”, Barbara dần thu được các thủ thuật nhỏ về cách học, đồng hóa trong vô thức một số khái niệm/ kỹ thuật nhất định, cách thực hành, thậm chí cả cách dừng lại trong quá trình học tập… Sau khi khám phá ra cách học, Barbara càng học lại càng hăng say, càng hăng say lại càng học giỏi. Từ “Bà hoàng bối rối trong lớp học toán”, cô lần lượt lấy được bằng cử nhân kỹ thuật điện tử, bằng thạc sĩ kỹ thuật điện tử và vi tính, cuối cùng là bằng tiến sĩ kỹ thuật hệ thống với một nền tảng kiến thức rộng gồm nhiệt điện từ học, nhiệt động lực học, âm học và hóa lý.

Khi quan tâm đến hoạt động bên trong não bộ, Barbara hiểu hơn về cách tại sao và làm thế nào cô có thể thay đổi não bộ của mình. Kết hợp tất cả những điều đó lại với nhau, Barbara Oakley đã viết/ sản xuất ra chương trình đào tạo “học cách học” để giúp mọi người có mong muốn học hỏi ở mọi lứa tuổi đều có thể học tập một cách hiệu quả hơn, không phải trải nghiệm sự thất vọng và vất cả như cô đã từng trải qua.

Trên cổng giáo dục trực tuyến lớn nhất thế giới Coursera, khóa học “Học cách học” của Barbara Oakley chính là khóa học thu hút nhất, được đánh giá cao nhất về nội dung với gần 2 triệu người học. Còn độc giả tại Việt Nam, đặc biệt là các em học sinh sinh viên ở mọi cấp học trên cả nước giờ đây có thể tiếp cận với phương pháp học tập hiệu quả của Barbara thông qua hai cuốn sách “Học cách học” (Learning How to learn) và “Cách chinh phục toán và khoa học” (A mind of number) vừa được xuất bản tại Việt Nam.

Trong cuốn sách “Học cách học”, độc giả sẽ được cung cấp những kiến thức cơ bản về cách thức não bộ hoạt động, rất hữu ích trong việc cải thiện cách học và thành tích học tập. Độc giả sẽ biết tại sao cần kết hợp giữa việc học thật tập trung với thư giãn hợp lý. Và càng học hỏi, năng động, chăm tập thể thao, thì não bộ càng phát triển và chất lượng cuộc sống càng đi lên. Cuốn sách cũng cung cấp cho độc giả các cách thức vượt qua sự trì hoãn, những chiến lược học tập vui vẻ hiệu quả với người học ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là các em học sinh, sinh viên.

Nếu như cuốn sách “Học cách học” với văn phong giản dị, là công cụ trí tuệ mạnh mẽ giúp chinh phục mọi môn học; thì cuốn sách “Cách chinh phục toán và khoa học” là cuốn sách đi sâu vào phương pháp chinh phục môn toán và các môn khoa học khác.Theo tác giả, “não bộ của con người được thiết kế để thực hiện các phép tính nhẩm phi thường. Chúng ta vẫn làm những việc ấy mỗi lẫn bắt một trái bóng, nhún nhảy theo giai điệu bài hát hay khéo léo điều khiển xe tránh khỏi một ổ gà trên đường. Chúng ta thường giải các phép tính rối rắm, các phương trình phức tạp trong vô thức, và trong thực tế tất cả chúng ta đều có cảm nhận và bản năng  tự nhiên với toán và khoa học. Cơ bản là chỉ cần chúng ta thành thạo “tiếng lóng và văn hóa” (của toán và khoa học) mà thôi”. Và cuốn sách này của Barbara Oakley sẽ giúp tất cả những người quan tâm đến việc học toán và các môn học biết được các phương pháp, kỹ thuật để học được các “tiếng lóng và văn hóa” đó, bất kể điểm số trong quá khứ là bao nhiêu.

Bộ đôi cuốn sách của TS Barbara Oakley đã giúp ích cho hàng triệu học sinh trên toàn nước Mỹ cải thiện kết quả học tập của mình, những người trước đây sợ hãi và né tránh một số môn học thì trở nên tự tin hơn và cải thiện điểm số rõ rệt; những người có kết quả học tập tốt thì gặt hái kết quả ngày càng tốt hơn. Hai cuốn sách cũng được hàng nghìn giáo viên, giảng viên đón nhận nồng nhiệt nhằm hoàn thiện thêm phương pháp giảng dạy của mình. Và thực tế nếu bạn muốn giỏi lên ở bất cứ lĩnh vực nào (dù bạn đã bao nhiêu tuổi) thì hai cuốn sách này, đặc biệt là cuốn sách “Học cách học” vẫn là những hướng dẫn tuyệt vời dành cho bạn.

Hương Phạm – Trạm Đọc