Dưới đây là những chia sẻ của Michael Simmons, tác giả hàng đầu viết về Startup, các bài học cuộc sống, được đăng tải trên trang Medium.com.

Các kệ sách là nơi trưng bày rất nhiều cuốn sách chứa đựng trí thông minh, sự khôn ngoan của nhân loại do các tác giả đúc kết lại. Tất cả những cuốn sách đó đều nằm trong tầm tay của bạn, được nén lại dưới dạng tiện lợi, giúp bạn dễ dàng mang đi đến bất cứ đâu.

Vì vậy, một cách rất tự nhiên, bạn rút thẻ tín dụng hoặc ấn nút “mua ngay” và các cuốn sách đã được chất đầy trong thư viện nhà bạn, trên các giá sách, trong phòng ngủ, ô tô và thậm chí trong phòng tắm.

Và khi các chồng sách cứ ngày càng cao lên thì cảm giác tội lỗi vì chưa đọc chúng cũng vì thế mà ngày càng tăng lên. 

Nếu bạn cũng rơi vào trường hợp này thì tôi có tin tốt lành dành cho bạn đây.

Như tôi sẽ giải thích ở bài này, đối với những ai thực sự dành thời gian để đọc và nghiên cứu cách học, những cuốn sách chưa một lần đụng tới, nằm rải rác khắp nhà lại thực sự là một dấu hiệu của sự thông minh.

Không những thế, việc này còn đem lại cho bạn cảm giác có sức mạnh vĩ đại nào đó đang đồng hành cùng mình. Cuối cùng, tôi đã thoát khỏi cảm giác tội lỗi khi tôi đắm chìm trong thói quen đọc sách về các doanh nhân có ảnh hưởng lớn và thực hiện các khảo sát không chính thức về những người bạn thành công nhất của tôi. Hầu hết họ chỉ đọc từ 20 đến 40% sách họ mua. Nhiều người trong số họ vẫn đang đọc 10 cuốn cùng lúc.

Thực tế, một trong những độc giả tham lam nhất trong ngành công nghệ và một doanh nhân tỷ phú tự lập ước tính rằng: “Tôi có thể bắt đầu đọc một nửa số sách và tôi có lẽ đã đọc xong một phần ba số sách tôi đã mua về. Và mỗi tuần, tôi thường đọc xong 1 đến 2 cuốn”. (Patrick Collison)

Điều gì sẽ tiếp diễn ở đây?

Ngoài những thay đổi đáng kể trong xã hội tri thức mà chúng ta đang sống, khi tôi nghiên cứu về thói quen đọc sách của những người khác, tôi dần bị thuyết phục rằng, thời đại của chúng tôi cần đến nhiều cách thức tìm kiếm mới để “gạn đục khơi trong”, hấp thụ và áp dụng những hiểu biết của mình nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống.

Sự bùng nổ thông tin trên các phương tiện và ở nhiều hình thức khác nhau, các công cụ nghiên cứu nhằm tìm ra thông tin hữu ích nhất và các ứng dụng mới nhằm sử dụng thông tin đó không chỉ đòi hỏi chúng ta phải đọc nhiều hơn mà còn cần đến những phương pháp đọc mới.

Đắm mình trong những cuốn sách viễn tưởng và cổ điển là thói quen đọc sách phổ biến của nhiều người. Tuy vậy, tôi đọc sách là để học hỏi chứ không phải là để giải trí. Giờ đây, tôi sử dụng nhiều lối tắt và chiến lược để chọn mua sách và đọc chúng.

Sau đây là những cách đọc sách thông minh nhất mà tôi học hỏi được từ các doanh nhân đẳng cấp thế giới:

Một người bạn của tôi, tên là Emerson Spartz, là một doanh nhân đồng thời cũng là một nhà đầu tư thành đạt, đọc hàng ngàn cuốn sách. Cậu ấy quyết định thử đặt mình vào tình huống: xem việc mua một cuốn sách như là một thử nghiệm. Một mặt, bạn sẽ cần dành khoảng 15 USD và một khoảng thời gian nhất định để đọc sách. Nhưng về mặt tích cực, một cuốn sách có thể làm thay đổi cả cuộc đời bạn. Đó là một vụ cá cược khá hay.

Điều chúng ta biết về sự thử nghiệm này là bạn càng tiến hành nhiều thí nghiệm thì bạn càng dễ tìm thấy một lựa chọn mang tính đột phá, làm thay đổi tất cả. Các nhà khoa học vĩ đại và các công ty thành công nhất chủ yếu là những người thực hiện những thí nghiệm gây chấn động nhất.

Theo kinh nghiệm của mình, tôi cần nghiên cứu, mua và khám phá 10 cuốn sách trước khi tìm ra một cuốn sách chứa đựng nhiều kiến thức giá trị nhất.

Hãy là một người ưa thử nghiệm và sẵn sàng thất bại. Vì vậy, mỗi khi bạn mua một cuốn sách, đó có thể là một kế hoạch vô dụng nhưng điều bạn đạt được là bạn đã tiến thêm một bước gần hơn tới cuốn sách làm thay đổi cuộc đời bạn.

Cụ thể là:

Đọc 2-3 bản tóm tắt sách (Tra trên Google): Đối với bất cứ cuốn sách nào, bạn sẽ tìm thấy một số bản tóm tắt sách chứa những thông tin quan trọng nhất trong cuốn sách (20% ý tưởng tạo nên 80% giá trị).

Lắng nghe bài phỏng vấn của tác giả (posdcasts, Google): Các bài phỏng vấn ngày càng có sức hút lớn và người phỏng vấn thường hỏi tác giả về những điều ấn tượng nhất trong cuốn sách.

Xem bài thuyết trình của tác giả (TED, Google hoặc các bài nói chuyện trên thế giới): Khi một tác giả bị ép phải cắt giảm một cuốn sách 200 trang thành một bài nói chuyện trong 20 phút, họ sẽ chia sẻ những ý tưởng quan trọng nhất và câu chuyện hay nhất.

Đọc những phần reviews 1-sao, 2-sao, 3-sao, 4-sao và 5-sao trên Amazon: Amazon giúp tất cả chúng ta nhanh chóng phân loại bài đánh giá tốt nhất của độc giả.

Đọc chương đầu và chương cuối của cuốn sách: Các chương đầu và cuối của một cuốn sách thường chứa đựng những nội dung giá trị nhất của cuốn sách (điều này hiển nhiên không có tác dụng nếu bạn hy vọng bị lạc trong một cuốn tiểu thuyết). Ngoài ra, những đoạn văn đầu tiên và cuối cùng của mỗi chương sách cũng mang những ý tưởng chính của mỗi chương. Trên Google Books, với các ebook miễn phí và tính năng Look Inside của Amazon, ai cũng có thể lấy được chương đầu và chương cuối của một cuốn sách mà không mất chi phí nào.

Khiêm tốn chẳng có giá trị ngoài việc là một đức tính. Tính cách ấy trở thành vật báu bởi vì nó trao cho chúng ta một quan niệm thực tế hơn về chính bản thân mình và vị trí của chúng ta trên thế giới. Điều này giúp chúng ta điều khiển cuộc sống của mình hiệu quả và hài hoà hơn. Chẳng hạn, sự khiêm tốn giúp chúng ta đưa ra quyết định chuẩn xác hơn và truyền cảm hứng để chúng ta học hỏi nhiều hơn nữa.

Đây là cách tôi nghĩ về bí quyết này: Hàng tỷ người đang sáng tạo và ghi lại bao tri thức quý giá suốt hàng ngàn năm qua. Những gì chúng ta biết so với những gì nhân loại đã đã tìm ra chỉ là một giọt nước trên đại dương. Và đại dương đó đang phát triển với tốc độ nhanh chóng đến mức chúng ta không thể nắm bắt được.

Trong một postcast thuộc Dự án Tri thức, Patrick Collison, tỷ phú, người sáng lập công ty công nhệ Stripe đã làm theo bí quyết này. Ông cho biết: “Tại mọi thời điểm, bạn nên đọc cuốn sách tốt nhất mà bạn biết trên thế giới này. Tuy nhiên, ngay khi bạn tìm ra thứ gì đó dường như thú vị hơn hoặc quan trọng hơn, bạn nên loại bỏ ngay cuốn sách mình đang đọc…

Nói cách khác, chúng ta hãy làm ngược lại những gì chúng ta được dạy. Thay vì cố gắng đọc hết mọi cuốn sách mình chọn, bạn hãy cho phép bản thân bỏ qua cuốn sách bạn đang đọc nhưng việc này chỉ áp dụng khi bạn tìm thấy cuốn sách hay hơn thôi nhé. Cuộc sống quá ngắn và chúng ta có quá nhiều cuốn sách hay cần đọc. Mặt khác, chúng ta phải thận cẩn trọng để không đi chệch hướng, rời bỏ những cuốn sách hay chỉ bởi vì chúng ta nhìn thấy một cuốn sách có tiêu đề hấp dẫn.

Ai cũng hiểu rằng, các quảng cáo có mục đích đều có tính hiệu quả cao. Chúng gây ấn tượng cho người xem trên cả phương diện nhận thức lẫn vô thức. Tương tự như vậy, sách được đặt vào tay đúng người đang cần đến nó cũng có ý nghĩa tương tự như vậy.

Người hướng dẫn, đối tác kinh doanh và người bạn Eben Pagan của tôi nghĩ về một chiếc giá sách như một danh sách những người có học vấn uyên bác ở mọi thời đại.

Cuốn sách quan trọng nhất trên giá sách của bạn là cuốn mà bạn vẫn chưa đọc. Nếu bạn đã có một cuốn sách tiềm năng thì bây giờ có thể không phải là thời gian lý tưởng để đọc nó. Điều đó có thể xảy ra trong một năm hoặc 10 năm nữa. Nhưng khi bạn nhìn thấy một cuốn sách tại đúng thời điểm, bạn sẽ tò mò về nó và lấy nó ra khỏi kệ sách.

Khi chúng ta cầm trên tay một cuốn tạp chí, chúng ta không cảm thấy có lỗi nếu chúng ta chưa đọc hết các trang hoặc nếu chúng ta chỉ dành 5 phút để đọc. Thay vào đó, chúng ta thường đọc lướt nhanh để xem tiêu đề những bài báo thú vị nhất và sau đó mới vào từng bài để đọc một cách chậm rãi. Cách tiếp cận này tỏ ra có hiệu quả ở một vài cấp độ:

• Nó giúp bạn tìm thấy những kiến thức tinh tuý nhất, đáng được đào sâu suy nghĩ
• Nó giúp chúng ta đọc chậm lại để thu lượm những kiến thức bổ ích nhất từ những trang sách chứa nội dung sâu sắc nhất

Thật khó để nói lên sự khác biệt giữa một người thích sưu tập sách và một người đọc sách thông minh. Mỗi ngôi nhà chúng ta đến thăm đều tràn ngập sách. Nhưng dưới cái bề nổi mà ai cũng nhìn thấy, ba điểm sau sẽ giúp bạn phân biệt rõ đâu là người chỉ đi sưu tập sách và một người đọc sách thật sự:

1. Nhưng người đọc thông minh tạo ra một cách thức đọc nhất quán. Tôi đề nghị bạn hãy làm theo nguyên tắc 5 giờ, dành khoảng một giờ mỗi ngày để đọc sách giống như các doanh nhân và lãnh đạo thế giới.
2. Những người đọc sách thông minh đều nghiên cứu cách học. Nói cách khác, họ tối đa hoá giá trị họ nhận được từ lượng thời gian họ đầu tư vào việc đọc sách.
3. Một số người đọc sách thông minh thường hành động ngay khi họ nhận được kết quả họ đang tìm kiếm. Giá trị của kiến thức lý thuyết sẽ thể hiện trong các ứng dụng thực tiễn mà người đọc áp dụng được.

Minh Phương