Đầu năm nay, tôi đã trò chuyện với nhà văn, nhà đầu tư và người có ảnh hưởng Sahil Bloom về cuốn sách mới của anh ấy, “The 5 Types of Wealth” (5 Kiểu Giàu Có). Đó là khoảng thời gian mơ hồ sau kỳ nghỉ lễ—giai đoạn trong năm khi hầu hết mọi người lảo đảo trở lại công việc, mở email một cách dè dặt và dành phần lớn thời gian trong ngày để trò chuyện với đồng nghiệp bên ly cà phê.

Bloom thì không như vậy. Anh ấy bắt đầu năm mới với tốc độ tối đa. Anh ấy đang hoàn thành các vòng truyền thông cho cuốn sách mới của mình, với lịch trình dày đặc các buổi podcast, phỏng vấn và sự kiện ký tặng sách. Và dù Bloom có thở ra một hơi thật mạnh theo đúng phép lịch sự xã hội, anh ấy không hề cảm thấy phiền lòng với sự bận rộn này. Anh ấy không phải là người bị ép buộc làm điều gì đó hay khó chịu vì phải dành thời gian theo cách "bắt buộc." Mọi việc Bloom đang làm—bao gồm cả cuộc trò chuyện với tôi—đều là sự lựa chọn có chủ đích và có ý thức về cách anh ấy sử dụng thời gian của mình. Đó là một quyết định về việc anh ấy muốn cuộc sống của mình trở thành như thế nào.

“Phần đầu tiên trong cuốn sách của tôi là về sự giàu có thời gian,” anh ấy nói. “Lý do phần này được đặt lên đầu tiên là có chủ ý rất rõ ràng, bởi vì thời gian chính là yếu tố mở ra mọi điều khác. Khi bạn có sự tự do, khi bạn có sự giàu có về thời gian—tức là khả năng lựa chọn cách bạn sử dụng thời gian của mình, bạn dành nó cho ai, bạn đầu tư nó vào điều gì, và khi nào bạn đánh đổi nó để lấy những thứ khác—đó chính là điều cho phép bạn quyết định mình muốn tập trung hay ưu tiên lĩnh vực nào trong giai đoạn này của cuộc đời.”

Giả thuyết chính trong cuốn sách của Bloom là nếu chúng ta muốn hạnh phúc trong cuộc sống, chúng ta phải trả lời một câu hỏi: Giàu có có nghĩa là gì đối với tôi? Thành công có nghĩa là gì đối với tôi? Như Bloom đã nói:

“Toàn bộ tinh thần của cuốn sách là bạn sẽ không bao giờ cảm thấy mình thành công trừ khi bạn tự định nghĩa thành công theo cách riêng của mình. Và nếu bạn mù quáng chạy theo định nghĩa về sự giàu có và thành công mà thế giới áp đặt lên bạn, bạn sẽ chỉ đang theo đuổi một thứ gì đó mà bạn tự thuyết phục rằng nó sẽ mang lại hạnh phúc. Và đó chính là điều mà “The 5 Types of Wealth” hướng đến. Đây là một cuốn sách giúp bạn định nghĩa lại một cuộc sống giàu có trông như thế nào, thành công đối với bạn là gì, dựa trên những trụ cột thực sự góp phần tạo nên một cuộc sống trọn vẹn và hạnh phúc. Điều đó bao gồm tiền bạc, nhưng không chỉ dừng lại ở tiền bạc. Nó còn bao gồm những yếu tố khác trong cuộc sống của bạn.”

Có ba lập luận chính đằng sau quan điểm của Bloom.

Thứ nhất, một cuộc sống hạnh phúc và viên mãn là khi mỗi người tự định nghĩa “giàu có” theo cách riêng của mình.

Thứ hai, lịch sử và triết học tiết lộ rằng, một cách rộng rãi, có năm loại giàu có — hay năm cách để định nghĩa sự giàu có.

Thứ ba, chúng ta không thể dồn hết tâm sức vào cả năm loại giàu có cùng một lúc. Bản chất hữu hạn của cuộc sống đồng nghĩa với việc chúng ta chỉ có thể thực sự “giàu có” theo một cách nhất định tại một thời điểm. Vì vậy, để hạnh phúc, trước hết chúng ta cần xác định giàu có có nghĩa là gì đối với mình, và sau đó chủ động dành thời gian để trở thành người giàu có theo cách đó.

Cuốn sách của Bloom không nói về sự cực đoan. Nó không hướng đến việc biến chúng ta thành một kiểu người nhất định. Chúng ta không chọn một “kiểu giàu có” nào đó và sau đó trở thành một khuôn mẫu rập khuôn. Không có hình mẫu Doanh Nhân, hình mẫu Người Của Gia Đình hay hình mẫu Người Đam Mê Thể Thao. Thay vào đó, chúng ta cần dành thời gian cho nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc sống.

Và như các triết gia đã nói suốt hàng thiên niên kỷ, điều quan trọng nằm ở sự cân bằng. Không phải cái này hay cái kia. Không phải là dư thừa hay thiếu thốn, không phải chỉ có âm hay chỉ có dương. Đó là sự kết hợp của tất cả mọi thứ. Hôm nay ta dành thời gian cho điều này, ngày mai ta tập trung vào điều khác.

Và điểm cuối cùng đó đã dẫn Bloom và tôi đến thảo luận về tính thời vụ. Cách bạn sử dụng thời gian và địa điểm bạn chọn để sống — cũng như cách bạn định nghĩa một cuộc sống “giàu có” — sẽ không giữ nguyên suốt cuộc đời bạn. Cũng giống như không có một định nghĩa chung nào về “sự giàu có” cho tất cả mọi người, cũng không có một cách duy nhất để định nghĩa “sự giàu có” trong chính cuộc sống của một cá nhân.

“Khái niệm về các mùa là cốt lõi của cả cuốn sách, bởi vì điều bạn ưu tiên hoặc tập trung vào sẽ thay đổi trong mỗi giai đoạn. Có thể tôi đang ở độ tuổi 20 hoặc đầu 30, và đây là giai đoạn tôi xây dựng nền tảng, tôi muốn tập trung vào việc tạo dựng sự giàu có về tài chính. Khi đó, sự giàu có về thời gian giúp tôi có thể dồn phần lớn năng lượng vào tài chính. Nhưng rồi, có thể khi tôi bước vào tuổi 40, tôi có con nhỏ và muốn ưu tiên các mối quan hệ với bạn đời, với con cái. Vậy thì tôi sẽ tập trung vào sự giàu có về mặt xã hội.”

Triết lý về các mùa đã có từ rất lâu, và các nhà thơ, triết gia, bậc hiền triết đã viết về nó suốt hàng thiên niên kỷ. Nhưng quan điểm của Bloom lại mang một góc nhìn mới mẻ trong thời hiện đại, bởi vì rất nhiều so sánh đau đớn mà chúng ta thực hiện là giữa những mùa khác nhau trong cuộc đời. Nhiều cuộc tranh luận và xung đột giữa chúng ta — và trong chính bản thân chúng ta — đều xuất phát từ những điểm khởi đầu khác nhau. Một người lớn tuổi có thể trách móc một người trẻ vì làm việc quá khuya, trong khi một người tập trung vào gia đình có thể chê bai những ai dành hàng giờ mỗi ngày để tập thể dục hoặc rèn luyện bản thân.

Dưới góc nhìn của Bloom, điều này cũng vô lý như việc mùa hè chế giễu mùa đông, hay mặt trời chế nhạo mặt trăng. Mỗi người bạn gặp đều đang sống trong mùa riêng của họ. Họ có những tiêu chuẩn riêng về sự giàu có. Bí quyết của cuộc sống là tìm ra mùa mà bạn cảm thấy thoải mái nhất và trân trọng niềm vui mà nó mang lại. Những chiếc lá rụng vào mùa thu không kém phần đẹp đẽ so với những bông hoa tuyết đầu tiên của mùa xuân. Không có loại giàu có nào vĩ đại hơn loại giàu có nào.

- Trạm Đọc

- Theo Big Think