Nếu bạn cũng cảm thấy như vậy, hy vọng những mẹo và bí quyết mà tôi đã đúc kết và học hỏi được dưới đây sẽ giúp ích cho bạn một chút:
Cách 1: Thưởng thức nghệ thuật chất lượng
Gần đây, tôi đang nghe bộ ba cuốn sách “Steal Like An Artist” (“Nghệ thuật đánh cắp ý tưởng” của tác tác Austin Kleon), và phải nói rằng, nó đã vượt quá mong đợi của tôi và khiến tôi kinh ngạc. Đây là một loạt sách được viết rất xuất sắc, giúp tôi trở thành một người sáng tạo tốt hơn rất nhiều và thúc đẩy tôi quay lại với quá trình viết tiểu thuyết, việc mà tôi đã trì hoãn suốt nhiều năm trong quỹ thời gian ít ỏi của mình.
“Hãy tò mò về thế giới mà bạn đang sống. Tìm kiếm mọi thứ. Theo đuổi mọi liên kết. Đi sâu hơn bất kỳ ai khác - đó là cách bạn sẽ vươn lên.”
- Austin Kleon, “Nghệ thuật đánh cắp ý tưởng: 10 bí mật không ai nói với bạn về sáng tạo”
“Steal Like An Artist” chỉ ra một thực hành quan trọng của những nghệ sĩ thành công - "đánh cắp". Nhưng như Austin Kleon giải thích trong sách, điều này không có nghĩa là đạo nhái hay vi phạm sở hữu trí tuệ, mà là tìm kiếm những nét thiên tài và ý tưởng trong tác phẩm của người khác. Solomon đã nói đúng, không có gì thực sự mới dưới ánh mặt trời, chỉ có những cách mới để thể hiện và nhìn nhận nó.
Để tạo ra nghệ thuật hay, hãy chú ý đến những gì đã được làm trước đó. Hãy nhìn sâu vào tâm hồn bạn và tìm ra điều gì thực sự chạm đến bạn. Điều gì khiến bạn cảm thấy được thấu hiểu? Điều gì khiến đôi mắt bạn sáng lên và trái tim bạn tràn đầy niềm tự hào và sự nhân văn? Hãy tiêu thụ nghệ thuật chất lượng, phân tích nó, rồi áp dụng những bài học bạn rút ra vào tác phẩm của mình.
Tôi cũng khuyên bạn nên lưu trữ chúng ở đâu đó, dù là một ghi chú trên điện thoại, Googledoc, hay một cuốn sổ tay, một dạng "Commonplace book" để gom lại tất cả những ý tưởng hay mà bạn đã học hỏi và mượn được.
Cách 2: Thúc đẩy bản thân thử nghiệm các định dạng mới và góc nhìn khác nhau
Trước đây, tôi từng nghĩ rằng sự sáng tạo của mình chỉ giới hạn trong một lĩnh vực nhất định. Anh tôi có thể vẽ, người anh khác có thể chơi piano, và tôi có thể viết. Tôi xem sự sáng tạo của mỗi chúng tôi như bị gói gọn trong một phạm vi riêng, không thể mở rộng sang những thể loại hay lĩnh vực khác. Nhưng rồi khi bắt đầu thích vẽ tranh và nhớ lại những trải nghiệm diễn xuất ứng biến hồi trung học, tôi nhận ra rằng suy nghĩ đó không đúng.
“Vạn vật đều có vẻ đẹp riêng, nhưng không phải ai cũng nhìn thấy nó.” — Andy Warhol
Niềm đam mê và kỹ năng ngày càng phát triển của tôi trong việc viết tiểu thuyết không chỉ giới hạn trong một lĩnh vực mà còn có thể áp dụng vào nhiều khía cạnh khác. Vì chúng bắt nguồn từ sự tò mò và sáng tạo, một khao khát khám phá thế giới, và khả năng trực giác trong việc nhận ra các khuôn mẫu cũng như sự thật mà tôi muốn chia sẻ qua nhiều hình thức khác nhau.
Khi tôi có thể thoát ra khỏi chiếc hộp “chỉ viết lách” của mình, tôi bắt đầu nhận ra niềm yêu thích của mình với nhạc kịch, sân khấu, diễn xuất, quay phim, nhiếp ảnh và hội họa. Viết lách là công việc kiếm sống và cũng là cách tôi thể hiện sự sáng tạo yêu thích nhất, nhưng tôi vẫn dành thời gian để khám phá những lĩnh vực khác. Chúng không chỉ khiến tôi hạnh phúc mà còn góp phần nuôi dưỡng tư duy sáng tạo trong viết lách, giúp tôi hiểu sâu hơn về thế giới và trân trọng hơn con đường nghệ thuật mà mình đã chọn.
Cách 3: Tìm kiếm các chi tiết và hiểu lý do tại sao chúng quan trọng
Nghệ thuật hay chú ý đến những chi tiết quan trọng. Một số dự án có thể thành công hay thất bại chỉ vì những điều nhỏ nhặt mà người nghiệp dư thậm chí không nhận ra rằng họ đang bị ảnh hưởng bởi chúng. Dù chứng ADHD đôi khi khiến tôi khó ngồi yên đủ lâu để nhận ra các chi tiết, nhưng thỉnh thoảng tôi lại bắt gặp một điều gì đó đẹp đẽ khiến tôi muốn tìm hiểu thêm.
Đó có thể là một cảnh quay ở cuối bộ phim “Short Term 12” nơi nhân vật của Brie Larson và những người khác đuổi theo một đứa trẻ, với góc máy khiến bạn vừa cảm thấy choáng váng, vừa được dẫn dắt và hòa mình vào một cảnh quay đẹp đẽ nhưng đầy đau lòng. Đó có thể là cách một diễn viên nói một câu thoại quan trọng trong bộ phim truyền hình yêu thích của bạn, hoặc cảnh quay chiếc khiên và biểu cảm của Captain America trong “Avengers: Endgame”.
Bất kể chi tiết nào thu hút bạn, hãy để ý đến chúng và tìm hiểu ý nghĩa của chúng. Những chi tiết này thậm chí có thể xuất hiện trong quảng cáo, nhịp điệu của bài hát hoặc cách ca sĩ thể hiện phần mở đầu của album. Khi những chi tiết này được đưa vào tác phẩm bởi những nghệ sĩ giỏi, chúng gần như luôn là những lựa chọn có chủ đích và được tính toán kỹ lưỡng - một phiên bản hoàn thiện được trau chuốt để khiến bạn cảm nhận theo một cách nhất định. Hãy trân trọng điều đó, học hỏi từ nó, và nếu có thể, hãy sử dụng nó trong tác phẩm của chính bạn.
“Tôi nghĩ rằng cấu trúc đã ăn sâu vào chúng ta. Chúng ta đặt nó vào những câu chuyện mà chúng ta kể cho bạn bè hay trong những email mà chúng ta viết. Chúng ta cần nó. Đó là cách chúng ta tạo ra ý nghĩa.” — Greta Gerwig
Chỉ hôm nay thôi, tôi đã xem một đoạn quảng cáo về tổ chức CASA, một chương trình tình nguyện hỗ trợ trẻ em, trong một lớp học của mình. Đó là một đoạn phim đầy cảm xúc, một bài thuyết trình tuyệt đẹp về tầm quan trọng của những người bảo trợ và ảnh hưởng của họ đến cuộc sống của một đứa trẻ. Vài giờ sau, tôi phát lại đoạn phim cho một vài người bạn và phấn khích một cách kỳ lạ trước một góc quay được sử dụng trong cảnh quay tại tòa án.
Trong cảnh đó, một cô bé ngước nhìn lên, và sau đó máy quay chuyển sang góc thấp quay lên người phụ nữ đóng vai CASA của cô bé, khiến bà ấy dường như cao lớn vượt trội so với khán giả và chắc chắn là so với cô bé. Tôi phấn khích vì tôi hiểu chính xác những gì đạo diễn muốn tôi thấy - đây không phải là một người phụ nữ đáng sợ và áp đảo, mà là một người phụ nữ mạnh mẽ, bảo vệ, và đầy quan tâm, đúng như vai trò mà cô bé cần.
Chỉ một chi tiết nhỏ như góc máy đã giúp tôi hiểu được chính xác thông điệp mà những người sáng tạo video muốn truyền tải - và cả trái tim lẫn tâm trí tôi đều bị lay động bởi nó. Giờ đây, không chỉ bị ảnh hưởng tích cực bởi nghệ thuật và thông điệp của họ, tôi còn có thêm một kỹ thuật và một chi tiết để bỏ túi, sẵn sàng sử dụng khi tôi muốn khán giả của mình nhìn thấy điều gì đó đặc biệt.
Cách 4: Ép bản thân phải sáng tạo
Đây là một trong những quy tắc cơ bản nhất của việc sáng tạo nghệ thuật, và tôi nhắc đến nó ở đây vì nó là một câu nói sáo rỗng nhưng đầy giá trị. Bạn sẽ không phải lúc nào cũng cảm thấy sáng tạo. Sẽ có những ngày, nghệ thuật đơn giản là không chảy qua đôi tay bạn theo cách mà bạn mong muốn. Nhưng vào những ngày như thế, bạn phải kiên trì và ép mình làm việc, bởi vì ai biết được đằng sau cơn bế tắc sáng tạo của bạn có thể là một kiệt tác đang chờ đợi, hoặc một thước phim đáng kinh ngạc sẽ được ghi lại nhờ ánh sáng hoàn hảo hôm nay và tâm trạng tuyệt vời của diễn viên ngay lúc này.
Sáng tạo và làm nghệ thuật là những thói quen mà bạn phải rèn luyện. Chỉ cần cho phép bản thân chùn bước và trì hoãn một cách tùy tiện, bạn sẽ làm giảm đi tác động mà mình có thể tạo ra, thậm chí có thể quên mất lý do ban đầu khiến bạn theo đuổi con đường này.
“Đừng chờ đợi cảm hứng. Nó đến trong khi bạn đang làm việc.” — Henri Matisse
Nó sẽ không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhưng nó luôn xứng đáng. Dù hôm nay bạn không tạo ra được điều gì quá xuất sắc, bạn vẫn đang đặt nền móng để làm nên những điều vĩ đại vào ngày mai và những ngày sau đó. Có thể bạn đang ở phần nhàm chán nhưng cần thiết của câu chuyện. Có thể bạn đang dàn dựng và lên kế hoạch cho bộ phim vĩ đại tiếp theo — một bộ phim có thể thay đổi cuộc đời con người và truyền tải những thông điệp quan trọng đến thế giới. Đừng bỏ cuộc. Hãy tiếp tục cố gắng. Hãy làm điều đó mỗi ngày — ngay cả khi nó khó khăn và bạn cảm thấy mình chưa đi đến đâu.
Có những ngày ta nhảy vọt, có những ngày ta chỉ có thể bò từng chút một, và điều đó hoàn toàn bình thường.
Cách 5: Mở rộng sự hiểu biết của bạn về thế giới
Điều này không chỉ dừng lại ở việc thưởng thức nghệ thuật hay. Hãy tìm đến những tác phẩm nghệ thuật vượt ra ngoài thế giới của phim ảnh, truyền hình và sách mà bạn đã lớn lên cùng. Hãy khám phá những tác phẩm từ các quốc gia khác, từ những vùng miền khác, từ những con người khác biệt với bạn. Trải nghiệm những góc nhìn và quan điểm khác nhau một cách có chủ đích.
“Hãy đi và phạm những sai lầm thú vị, những sai lầm tuyệt vời, những sai lầm huy hoàng và kỳ diệu. Hãy phá vỡ các quy tắc. Hãy để thế giới trở nên thú vị hơn vì sự hiện diện của bạn.”
— Neil Gaiman, “Make Good Art”
Điều này có thể đơn giản như xem một bộ phim mới, lướt qua những thể loại trên Netflix mà bạn thường không được gợi ý, xem một bộ phim mà bạn sẽ không bao giờ nghĩ đến nếu không chủ động tìm kiếm nó, hoặc chọn một cuốn sách ở khu vực của Barnes & Noble mà bạn chưa từng ghé qua. Nó cũng có thể là gặp gỡ những con người mới, tham gia một lớp học ngoài lĩnh vực chuyên môn của bạn, khám phá những ngóc ngách trên Reddit mà bạn chưa từng biết đến, hoặc xem một video YouTube từ một nhà sáng tạo có góc nhìn hoàn toàn mới lạ với bạn.
Những người sáng tạo giỏi không chỉ viết hay tạo ra những gì họ biết — họ tạo ra nghệ thuật để nói về những gì họ đã học được, dù sự truyền tải kiến thức đó có rõ ràng hay không.
Dù bạn đang ở đâu trên hành trình sáng tạo của mình, tôi hy vọng mọi thứ đang diễn ra tốt đẹp. Tôi hy vọng nó mang lại cho bạn sự thỏa mãn, giúp bạn trả lời những câu hỏi lớn của cuộc đời và khám phá ra những câu hỏi thậm chí còn thú vị hơn. Tôi mong rằng nghệ thuật của bạn đang làm bạn tràn đầy năng lượng, và bạn cũng có thể chia sẻ nó với người khác theo cách giúp họ cảm nhận được điều tương tự.
Tôi cũng hy vọng rằng những gợi ý này sẽ giúp bạn trở thành một người sáng tạo tốt hơn — và rằng bạn có thể áp dụng chúng (cũng như những ý tưởng khác) vào cuộc sống của mình một cách đầy sáng tạo. Chúc bạn may mắn! Và chúc bạn sáng tạo vui vẻ!
- Trạm Đọc
- Theo Medium