2: Khả năng cải thiện nghịch cảnh của một hệ thống phụ thuộc vào sự “dễ vỡ” của các bộ phận cấu thành nên nó

Một ví dụ về khả năng cải thiện nghịch cảnh là quá trình tiến hóa; phát triển mạnh mẽ trong một môi trường đầy biến động. Với mỗi biến cố, chuỗi tiến hóa ép các dạng sống phải biến đổi và cải tiến để trở nên phù hợp hơn với môi trường sống.

 

Tuy nhiên, khi bạn nhìn kỹ vào quá trình tiến hóa, có một điều thú vị trở nên rõ ràng. Trong khi quá trình chính nó là chắc chắn có thể gọi là khả năng cải thiện nghịch cảnh, mỗi sinh vật cá nhân riêng của chuỗi tiến hóa rất “dễ đổ vỡ”.

Để quá trình tiến hóa xảy ra, chỉ có một điều quan trọng là mã gen tiếp tục phát triển. Các cá thể tự bản thân chúng không quan trọng và chết trong quá trình. Trong thực tế, hệ thống tiến hóa này cần việc ấy xảy ra để giải phóng không gian sống để những cá thể thành công có thể phát triển mạnh.

Quá trình tiến hóa cho thấy một đặc điểm quan trọng của khả năng cải thiện nghịch cảnh. Để cả hệ thống có thể cải thiện nghịch cảnh, hầu hết các bộ phận cấu thành của nó phải là thật là “mong manh dễ vỡ”. Điều này là do sự thành công hay thất bại của những bộ phận này hoạt động như những mẩu thông tin, thông báo cho các hệ thống những gì có hiệu quả và những gì không.

Hãy thử nghĩ về điều này như là câu nói “cứ thử và sai”. Những sai lầm và thành công của mỗi cá nhân một phần cung cấp thông tin về những gì có hiệu quả và những gì không. Giá của sự thất bại trong quá trình tiến hóa là tuyệt chủng; do đó, mỗi thất bại thực sự cải thiện chất lượng tổng thể của mọi dạng sống đã tiến hóa.

Một ví dụ khác của khả năng cải thiện nghịch cảnh có thể được nhìn thấy trong nền kinh tế. Bộ phận cấu thành của hệ thống ấy, từ các xưởng thủ công cho tới các tập đoàn lớn, có vài nơi rất dễ bị phá sản – “dễ đổ vỡ” nhưng toàn bộ nền kinh tế là một hệ thống cải thiện nghịch cảnh.

Để nền kinh tế phát triển, cần một số khu doanh nghiệp như vậy thất bại. Sự thất bại của một công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh cà phê, ví dụ, sẽ làm cho ngành công nghiệp tăng trưởng thêm về tổng thể, vì các nhà sản xuất cà phê khác học hỏi từ những sai lầm của công ty ấy.