Đưa ra quyết định không chỉ là vấn đề tìm hiểu xem con người hiện tại của bạn có muốn trở thành ma cà rồng hay không. Khi bạn biến thành ma cà rồng, bạn sẽ trở thành một người khác. Vậy, “người khác đó” cũng sẽ thích trở thành ma cà rồng chứ?
Triết gia L.A. Paul so sánh tình thế tiến thoái lưỡng nan này với việc quyết định trở thành cha mẹ. Khi bạn có con, ngay cả khi bạn chọn không liên quan gì đến chúng, bạn sẽ luôn là cha mẹ.
Và, giống như việc lựa chọn trở thành ma cà rồng, việc trở thành cha mẹ sẽ thay đổi bạn. Trải nghiệm việc làm cha mẹ không phải là con người bạn bây giờ, mà là con người đã thay đổi kia. Người đó liệu có thích trải nghiệm này không?
Vấn đề ma cà rồng không chỉ áp dụng cho quyết định trở thành cha mẹ, mà còn cho những quyết định lớn khác như kết hôn, chuyển đi và nhận một công việc mới - những lựa chọn, ngay cả khi có thể hoàn tác, sẽ đòi hỏi chi phí cao về tiền bạc, thời gian, năng lượng, và/hoặc cảm xúc.
Hiện vẫn chưa có cách nào để khắc phục “vampire problem”, nhưng bạn có thể quản lý tốt vấn đề này một cách tốt nhất có thể với vài chiến lược.
Nói chuyện với những người đã trở thành ma cà rồng
Trong giả thuyết trở thành ma cà rồng của Paul, bạn có một nhóm bạn đã trở thành ma cà rồng và tất cả họ đều cho bạn biết điều đó tuyệt vời như thế nào.
Nhưng như Paul lưu ý: “Có vẻ như rất đáng ngờ khi đưa ra lựa chọn chỉ dựa vào lời khai của những người bạn ma cà rồng, bởi vì, sau tất cả, họ không còn là con người nữa, vì vậy sở thích của họ là sở thích của ma cà rồng chứ không phải con người.”
Thực sự có những hạn chế trong việc nhận thông tin đầu vào từ người khác khi cần đưa ra một quyết định lớn.
Khi mọi người đưa ra lựa chọn, đặc biệt là những lựa chọn có hậu quả lâu dài, họ thường tránh trải qua sự bất hòa về nhận thức đi kèm với sự hối tiếc bằng cách khẳng định với bản thân: “Vâng, tôi đã quyết định đúng. Vâng, đây chắc chắn là điều tốt nhất.”
Tuy nhiên, việc tìm hiểu con người tương lai của bạn, việc nói chuyện với những người đã đưa ra quyết định tương tự mà bạn đang dự tính vẫn có thể là một hành động hữu ích.
Điều này đặc biệt đúng nếu bạn có thể tìm được người sau để nói chuyện:
Ngay cả khi những người khác không thể cho bạn biết chính xác bạn sẽ cảm thấy thế nào về một trải nghiệm, thì họ có thể giúp đưa ra những phản ánh hiệu quả và nêu ra các vấn đề cũng như quan điểm mà nếu không thì bạn đã không cân nhắc.
Dựa vào truyền thống
Chỉ vì một tập tục, chẳng hạn như hôn nhân, là điều gì đó đã có từ lâu đời, không có nghĩa là nó đúng hoặc phù hợp với bạn. Tuy nhiên, nếu thứ gì đó đã mang lại hiệu quả cho hàng tỷ người và vẫn tiếp tục tồn tại bất chấp mọi thứ khác trong xã hội đã thay đổi đáng kể như thế nào, thì nó có khả năng có một số giá trị.
Dựa vào sinh học để hình thành quyết định của bạn có thể hữu ích tương tự. Nếu tất cả mọi thứ trong quá trình tiến hóa kéo dài hàng thiên niên kỷ của loài người đều tập trung vào động lực sinh sản, thì có nhiều khả năng bạn sẽ không chỉ có thể xử lý việc có con, mà còn cảm thấy thỏa mãn sâu sắc.
Điều này không có nghĩa là bạn nên tuân theo truyền thống (hoặc sinh học) một cách mù quáng khi đưa ra quyết định lớn trong đời.
Nhưng khi dự tính về một tương lai không thể biết trước, việc xem xét truyền thống có thể mang lại sự đảm bảo khi bạn quyết định đi theo con đường nào đó, và cũng có thể là một lời nhắc nhở rằng bạn lựa chọn đúng dù quyết định đi ngược lại với truyền thống.
Hãy suy nghĩ nhiều hơn về các thuộc tính cốt lõi hơn là hoàn cảnh hiện tại
Mặc dù đưa ra một quyết định lớn sẽ thay đổi bạn, nhưng nó sẽ không biến bạn thành một người hoàn toàn khác. Thuộc tính cốt lõi của bạn sẽ vẫn như cũ. Vì vậy, hãy xem xét những thuộc tính đó sẽ hoặc sẽ không phù hợp với tương lai tiềm năng mà bạn đang dự tính như thế nào.
Khi làm vậy, hãy nhớ rằng hoàn cảnh và cảm xúc hiện tại - những thứ sẽ nổi bật nhất trong tâm trí bạn - có thể che mờ quá trình suy nghĩ.
Vì vậy, nhìn sâu hơn. Xem lại cuộc sống của bạn một cách tổng thể.
Có lẽ ngay bây giờ cuộc sống độc lập và tự do là phù hợp, nhưng khi nhìn lại, chính những thời điểm khi có một tác động bên ngoài hoặc một số mục đích trước mắt đòi hỏi bạn phải nỗ lực hết mình mới thực sự là điều hạnh phúc nhất.
Hoặc có thể hiện tại bạn cảm thấy hài lòng với cuộc sống ổn định mà mình đang có, nhưng trong tương lai khi nhìn lại quá khứ, thì đó là khoảng thời gian bạn nắm lấy cơ hội và làm những điều mới, là lúc bạn phát triển và cảm thấy được sống nhất.
Nếu đã lâu rồi bạn chưa trải qua loại tình huống phức tạp, điều đó có thể dẫn đến ảo tưởng rằng bạn có thể xử lý nó. Nhưng về sau, khi nhớ lại, bạn liền nhận ra rằng: “Ồ đúng rồi, những tình huống đòi hỏi khắt khe, áp lực cao có xu hướng khiến mình rơi vào tình trạng trầm cảm.”
Khi vật lộn với một quyết định thay đổi cuộc đời, đừng để hoàn cảnh hiện tại ảnh hưởng đến cách bạn cân nhắc lựa chọn. Đừng chỉ nghĩ về những gì cảm thấy đúng với bạn ngay bây giờ, mà hãy nghĩ về những gì luôn đúng với bạn, có nghĩa là nó vẫn sẽ đúng trong tương lai.
Niềm tin nhảy vọt
Không có giải pháp cho “vấn đề ma cà rồng”. Tương lai cuối cùng là không thể biết trước. Nếu bạn chờ đợi cho đến khi bạn cảm thấy chắc chắn 100% để quyết định, bạn có thể chờ đợi mãi mãi.
Sẽ đến lúc bạn phải đưa ra lựa chọn, là lúc thực hiện một bước nhảy vọt về niềm tin.
Nhưng hãy can đảm lên, vì hiếm khi có một quyết định hoàn toàn “tồi tệ”. Chắc chắn có những quyết định ít hoặc nhiều lý tưởng, mà hóa ra lại tốt hoặc tồi tệ hơn.
Nhưng chúng ta không bao giờ là nạn nhân bất lực trước hậu quả của những lựa chọn cho chính mình đưa ra.
Như Viktor Frankl đã nói một câu nổi tiếng, có một quyền tự do của con người không bao giờ bị tước đoạt: “lựa chọn thái độ của mình trong bất kỳ hoàn cảnh nào”.
Bạn có thể tin điều đó. Hoặc không.
Nếu niềm tin đó là một phần cốt lõi của con người bạn, hoặc bạn muốn biến nó thành như vậy, thì bạn không có gì phải sợ khi bước vào bóng tối.
Khi bạn trở thành một “ma cà rồng”, niềm tin đó sẽ đi cùng bạn để dù bạn đi trên con đường nào, bạn vẫn có thể chọn tìm thấy ý nghĩa.
Như L.A. Paul đã nói về vấn đề ma cà rồng, “cuối cùng, cách phản ứng tốt nhất cho tình huống này là lựa chọn dựa trên việc chúng ta có muốn khám phá xem mình sẽ trở thành ai hay không.”
- Trạm Đọc dịch
- Theo: Art of Manliness