Nếu bạn đã từng quen với những chương trình khám phá thiên nhiên và con người của Discovery Channel, bạn sẽ không muốn bỏ lỡ cuốn sách mới nhất của tác giả Nguyễn Tập. Cuốn sách như một cuốn phim tài liệu về khám phá Nam Mĩ, từ những nơi đã từng là rừng rậm với bộ lạc ăn thịt người như để khẳng định sức mạnh (cannibalism), xứ Inca nơi người ta tự coi mình là "hậu duệ của thần Mặt trời" và tới Cuba, đất nước XHCN anh em của Việt Nam và là nơi có xì gà nổi tiếng nhất thế giới.
Năm 2008, Nguyễn Tập có 2 tháng ăn dầm nằm dề ở xứ sở của người Quechua – hậu duệ dân Inca; 2009, lại có hai chuyến đi Mexico; cuối năm 2011, anh dành 4 tháng thâm nhập vào những bộ lạc thổ dân vùng Amazon, Peru và Bolivia. Và gần đây nhất, anh trở lại đó với những ngày làm cư dân Cuba. Chuyến khám phá Cuba - quê hương xì gà và Bolero kết thúc chỉ trước khi ông Fidel Castro qua đời vài ba hôm.
Thay cho những lời kể chuyện hời hợt, nhạt nhẽo như các cuốn du kí "tô vẽ" của các tác giả trẻ gần đây, cuốn sách của Nguyễn Tập ngồn ngộn những chất liệu văn hóa thực tế bởi vì chính anh đã thực sự trải nghiệm những khẩu súng phóng phi tiêu tẩm chất độc của thổ dân. Ở mỗi vùng đất mà mình đặt chân đến, anh đều quan tâm tới số phận của những người Việt Nam lưu lạc tại nơi đó như một niề, trăn trở của mình.
Các cung đường cứ dồn dập nối tiếp nhau, các chi tiết cứ ùn ùn mà đến, như thể người du hành không kịp đặt balô xuống để nghỉ mà uống nước, để ăn chút trái cây rừng, để hút một hơi xì gà Cuba. Kẻ lang thang miền Nam Mỹ hòa mình thực sự vào 9 tháng liền ở xứ này. Chính sự cần mẫn với cuộc sống của anh có thể khiến người đọc không lơi một giây từ chuyến đi tìm những thổ dân ăn thịt người cho tới những câu chuyện về đảo búp bê rùng rợn đến lạnh gáy.
Nam Mỹ trong cuốn sách không chỉ có lễ hội hóa trang rực rỡ lông chim với những điệu nhảy của các cô gái latin, những nghi lễ thần bí với chất gây ảo giác, những giấc mơ về thành phố vàng El Dorado, những nền văn minh Aztec, Inca đã vĩnh viễn biến mất trong dòng chảy của thời gian. Người viết, vốn là một nhà báo, rất ít khi giải thích hay đưa ra quan điểm nhận xét. Anh dành phần lớn thời gian để hoàn toàn đắm mình trong vùng đất, dành phần còn lại cho người đọc dám can đảm cùng anh tìm tới xứ này.
Nam Mỹ hiện lên không tô vẽ hào nhoáng, không giật gân sôi động mà chỉ có những tán rừng rậm nhiệt đới tán che không sót một tia nắng, những đoạn sông rộng và dài như vô tận và cảnh vật đẹp đến nghẹn thở. Cảm xúc của Nguyễn Tập cứ gửi gắm vào những nơi mà anh đi qua, như một mành hồn đã tan vào nơi đó. Nếu chỉ là du khách muốn thưởng ngoạn cảnh đẹp thì đó không phải là tác giả, anh còn đẩy mình vào đời sống của những người nơi đất nước xa xôi này và thấm thía về cuộc sống của họ. Và sau mỗi chuyến đi không chỉ là những đồ lưu niệm, câu viết mà còn là những kí ức về con người—họ sống trong tim và bất diệt.
Cuốn du ký này gồm 4 phần: Amazon (Trong rừng thẳm Amazon), Mexico (Xứ sở của những chiếc đầu lâu pha lê, Peru (Bay trên thành phố đá) và Cuba (Lang thang trên quê hương Bolero).
