TRUYỀN THUYẾT VỀ THÁNH VALENTINE

Lịch sử của ngày lễ Tình nhân và câu chuyện về vị thánh bảo trợ của ngày này vẫn luôn bị che lấp bởi những lớp bụi của sự bí ẩn. Chúng ta biết rằng từ rất lâu về trước, tháng 2 đã được xem như tháng của sự lãng mạn và là tháng của ngày lễ Tình nhân. Chúng ta cũng biết ngày này có liên quan đến phần lịch sử xa xưa của cả đạo Cơ Đốc và La Mã cổ đại, nhưng rốt cuộc Thánh Valentine là ai và làm thế nào mà ông ấy trở thành trung tâm của nghi thức cổ xưa này?

Giáo hội Công giáo đã công nhận có ít nhất ba vị thánh tên là Valentine hoặc Valentinus, tất cả đều tử vì đạo. Một truyền thuyết cho rằng Valentine là một linh mục phục vụ ở Rome trong thế kỷ thứ 3. Khi đó, Hoàng đế Claudius II nhận thấy rằng những người đàn ông độc thân sẽ trở thành những chiến binh tốt hơn so với những người đã có vợ và gia đình, vì thế ông đã hạ lệnh cấm những người đàn ông trẻ tuổi kết hôn. Linh mục Valentine cho rằng sắc lệnh này là bất công, nên mặc dù Claudius đã có lệnh cấm, ông vẫn bí mật cử hành hôn lễ cho những đôi tình nhân trẻ. Khi hành động của Valentine bị phát hiện, Claudius đã ra lệnh xử tử ông. Trong một giai thoại khác thì kể rằng một giám mục đã bị Claudius II chém đầu bên ngoài thành Rome mới là vị Thánh của ngày lễ, đó là Thánh Valentine xứ Terni.

Một số câu chuyện khác cho rằng Valentine có thể đã bị giết khi cố gắng giúp đỡ người theo đạo Thiên Chúa thoát khỏi những nhà tù khắc nghiệt của La Mã, nơi họ bị đánh đập và tra tấn thường xuyên. Theo một giai thoại, một tù nhân tên Valentine chính là người đã gửi bức thư “valentine” đầu tiên cho cô gái anh yêu - có lẽ là con gái của người quản ngục khi cô đến thăm anh trong lúc anh bị giam giữ. Người ta kể rằng trước khi chết anh đã viết cho cô một bức thư và ký tên là “Từ Valentine của em” - cách viết mà chúng ta vẫn dùng cho tới ngày nay.

Mặc dù chúng ta không biết chắc được các truyền thuyết về Valentine có phải là sự thật hay không, nhưng tất cả các câu chuyện đó đều nhấn mạnh một điều rằng Valentine là một con người giàu lòng trắc ẩn, quả cảm và quan trọng nhất là sự lãng mạn. Đến thời Trung cổ, có lẽ nhờ những ý nghĩa này mà Valentine đã trở thành một trong những vị thánh được yêu thích nhất ở Anh và Pháp.

NGUỒN GỐC CỦA NGÀY LỄ TÌNH NHÂN: LỄ HỘI PAGAN VÀO THÁNG 2

Trong khi nhiều người tin rằng ngày lễ Tình nhân rơi vào giữa tháng Hai là để kỷ niệm ngày mất hoặc ngày chôn cất của Thánh Valentine (vào khoảng năm 270), số khác lại cho rằng giáo hội Công giáo đã chọn thời điểm này làm ngày lễ Thánh Valentine nhằm “Cơ Đốc hóa” dịp lễ Lupercalia của những người ngoại giáo. Lupercalia là Lễ hội Mùa xuân (hay còn gọi là Lễ hội Sinh Sản) tôn vinh vị thần nông nghiệp của La mã - Faunus, cũng như những người sáng lập La Mã là Romulus và Remus. Lễ hội này được tổ chức vào ngày 15 tháng 2, và nó được bắt đầu khi các linh mục La Mã (những thành viên Luperci) tập trung tại một hang động linh thiêng - được xem là nơi lớn lên của hai người sáng lập La Mã - Romulus và Remus, với sự chăm sóc của một con sói cái, hay còn gọi là lupa. Các thầy tư tế sẽ hiến tế một con dê cho sự sinh sản và một con chó cho sự thanh tẩy. Sau đó họ sẽ lột da con dê thành từng miếng dài, nhúng vào máu hiến tế, mang ra ngoài và nhẹ nhàng đánh lên người phụ nữ cũng như ruộng đồng. Tất nhiên không có gì đáng sợ bởi vì phụ nữ La Mã rất mong được chạm vào tấm da hiến tế vì nó giúp họ dễ thụ thai hơn trong năm tới. Truyền thuyết còn kể rằng sau này tất cả các thiếu nữ trong thành phố sẽ đặt tên của họ vào một chiếc bình lớn. Những chàng kỵ sĩ trẻ của thành phố sẽ chọn một cái tên và hẹn hò cùng với người phụ nữ anh ta đã chọn. Những lần ghép đôi như thế thường sẽ đi đến hôn nhân.

NGÀY VALENTINE: NGÀY CỦA SỰ LÃNG MẠN

Lễ hội Lupercalia vẫn còn tồn tại trong thời đại Cơ Đốc giáo bắt đầu lên ngôi. Nhưng kể từ cuối thế kỷ thứ 5 nó bị xem là nghi lễ bất hợp pháp bởi vì không thuộc Cơ Đốc giáo, trong khi đó Giáo hoàng Gelasius tuyên bố ngày lễ Thánh Valentine sẽ rơi vào ngày 14 tháng 2. Tuy nhiên, phải rất lâu sau đó ngày này mới được xem là ngày của tình yêu. Trong thời Trung cổ, ở Anh và Pháp người ta thường tin rằng ngày 14 tháng 2 là ngày bắt đầu cho mùa giao phối của các loài chim, điều này càng củng cố cho ý tưởng rằng ngày Valentine nên là một ngày dành cho sự lãng mạn. Nhà thơ người Anh Geoffrey Chaucer là người đầu tiên ghi nhận ngày lễ Thánh Valentine như một ngày lễ của sự lãng mạn trong bài thơ năm 1375, có tên Parliament of Foules (tạm dịch: Hội đồng Foules):

Lời chúc Valentine đã rất phổ biến từ thời Trung cổ, mặc dù việc viết thư Valentine chỉ xuất hiện kể từ năm 1400. Lời chúc Valentine lâu đời nhất được biết còn tồn tại cho đến ngày nay là một bài thơ được Charles, Công tước xứ Orleans, viết cho vợ năm 1415 khi ông đang bị giam trong Tháp London (lời chúc hiện đang nằm trong bộ sưu tập bản thảo của Thư viện Anh ở London). Vài năm sau, vua Henry V được cho là đã thuê một nhà văn tên John Lydgate để soạn một lá thư Valentine cho nàng Catherine xứ Valois.

THẦN CUPID LÀ AI?

Trên các tấm thiệp dành cho ngày lễ Tình nhân, Cupid thường được vẽ là một thiên thần khỏa thân đang bắn những mũi tên tình yêu một cách bất ngờ vào các cặp đôi. Nhưng thần Cupid của La Mã vốn có nguồn gốc từ thần thoại Hy Lạp, đó là vị thần tình yêu của Hy Lạp tên là Eros. Có rất nhiều dị bản giải thích về sự ra đời của vị thần này; có người nói anh là con trai của thần Nyx và Erebus; người khác lại nói là của Aphrodite và Ares; lại có người cho rằng anh là con trai của Iris và Zephyrus hoặc có khi là Aphrodite và Zeus (người có thể vừa là cha vừa là ông nội của anh).

Còn theo các nhà thơ của Hy Lạp cổ đại, Eros làvà một con người bất tử với vẻ ngoài điển trai, có sở thích chơi đùa với cảm xúc của các vị thần và con người. Anh sử dụng những mũi tên vàng để làm nảy sinh tình yêu và mũi tên bằng đồng để khiến người ta sinh ra ác cảm. Mãi cho đến thời kỳ Hy lạp hóa, Eros mới bắt đầu được miêu tả như một đứa trẻ tinh nghịch, mũm mĩm giống như chúng ta thấy trên những tấm thiệp Valentine.

NHỮNG LỜI CHÚC VALENTINE ĐIỂN HÌNH

Ngoài Hoa Kỳ, ngày lễ Tình nhân cũng phổ biến ở Canada, Mexico, Anh, Pháp và Úc. Ở Anh, ngày lễ Tình nhân bắt đầu được tổ chức rộng rãi vào khoảng thế kỷ 17. Vào giữa thế kỷ 18, bạn bè và những người yêu nhau thuộc mọi tầng lớp xã hội thường sẽ trao cho nhau những đồng xu có thông điệp tình yêu hoặc những lá thư tay. Phải đến năm 1900 thì thiệp in mới bắt đầu xuất hiện nhờ những cải tiến trong trong công nghệ in ấn. Thiệp in sẵn là một cách khá tiện lợi để mọi người có thể bộc lộ cảm xúc của mình trong khi chờ đợi thời điểm thích hợp để bày tỏ trực tiếp. Cước phí bưu điện ngày càng rẻ cũng góp phần khiến việc gửi thư Valentine trở nên phổ biến hơn.

Ở Mỹ, người ta bắt đầu tự làm quà Valentine vào khoảng đầu những năm 1700. Vào những năm 1840, Esther A. Howland lần đầu tiên cho sản xuất các loại rượu dành cho valentine tại Mỹ. Howland còn được gọi là “Mẹ của lễ Tình nhân”, ông đã tạo ra những tác phẩm tinh xảo bằng sợi len, ruy băng và các bức tranh đầy màu sắc được gọi là “mảnh vụn”. Ngày nay, ước tính có khoảng 145 triệu tấm thiệp Valentine được gửi mỗi năm (theo Hiệp hội Thiệp mừng), đã khiến ngày lễ Tình nhân trở thành ngày lễ có số lượng thiệp gửi lớn thứ 2 trong năm (nhiều nhất là dịp Giáng sinh).

Thanh Trần | The School of Life

>> CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:

[Trạm Nghiền Ngẫm] Để yêu bất kì người nào, hãy làm những điều sau

[Trạm Nghiền Ngẫm] Cuộc th.anh tr.ừ.ng ph.ù th.uỷ: Ai mới là kẻ t.h.ủ á.c?

[Trạm Nghiền Ngẫm] Put yourself in someone’s shoes: Đã tới lúc ngừng tích cực độc hại

[Trạm Nghiền Ngẫm] Mối họa ẩn sau những đứa trẻ “con nhà người ta”