"Thế hệ cợt nhả" là gì?
"Thế hệ cợt nhả" không mang ý nghĩa tiêu cực như từ điển giải thích – trêu đùa thiếu đứng đắn – mà là cách Gen Z tự mô tả phong cách sống và làm việc của họ: hài hước, lạc quan, thoải mái và đôi khi tự trào. Theo bài viết trên VnExpress Đời sống, thuật ngữ này xuất hiện như một lời khẳng định của thế hệ trẻ rằng họ không muốn bị gò bó bởi những khuôn mẫu nghiêm túc truyền thống. Gen Z lớn lên trong thời kỳ công nghệ số phát triển mạnh mẽ, với mạng xã hội, meme và video ngắn trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Điều này đã định hình nên một phong cách giao tiếp linh hoạt, sáng tạo và đầy tính cá nhân.
Ví dụ, trên TikTok, bạn có thể bắt gặp những video như "Khi thế hệ cợt nhả làm bác sĩ" – nơi một bác sĩ trẻ đùa rằng "Bệnh này chưa đủ wow, uống mấy viên thuốc lộn xộn là khỏi" – hay "Khi thế hệ cợt nhả làm giáo viên" với hình ảnh giáo viên mong giờ ra chơi hơn cả học sinh. Những nội dung này không chỉ gây cười mà còn thể hiện sự thoải mái, gần gũi mà Gen Z mang đến môi trường làm việc.
Nguồn gốc và sự lan tỏa trên mạng xã hội
Từ đầu năm 2025, "thế hệ cợt nhả" bắt đầu nổi lên như một trend lớn, đặc biệt từ tháng 3, khi các video liên quan đến cụm từ này xuất hiện dày đặc trên TikTok và Facebook. Theo Tuổi Trẻ Cuối Tuần, chỉ trong vài tuần, hàng ngàn video với hashtag #TheHeCotNha đã thu hút hàng triệu lượt xem. Một nhóm cộng đồng trên Facebook về "thế hệ cợt nhả" thậm chí đạt gần 50.000 thành viên chỉ trong vài ngày, và nhóm lớn nhất đã cán mốc hơn 92.000 người.
Sự lan tỏa này không ngẫu nhiên. Gen Z là thế hệ đầu tiên tham gia thị trường lao động với tư duy hoàn toàn khác biệt so với các thế hệ trước. Họ lớn lên trong bối cảnh kinh tế Việt Nam đang phát triển, nhưng cũng đối mặt với áp lực từ sự cạnh tranh khốc liệt và kỳ vọng cao từ xã hội. Thay vì chọn cách nghiêm túc hóa mọi thứ, họ dùng sự hài hước để "giải tỏa" và tạo dấu ấn riêng. Cũng có quan điểm cho rằng Gen Z "đua nhau bắt trend" này như một cách để khẳng định bản thân, biến những tình huống công việc khô khan thành những câu chuyện dí dỏm.
Quan điểm tích cực: Làn gió mới cho công việc và cuộc sống
Những người ủng hộ "thế hệ cợt nhả" cho rằng đây là một điểm sáng trong văn hóa làm việc hiện đại. Gen Z không chỉ mang đến sự hài hước mà còn tạo ra một môi trường làm việc thoải mái, giảm căng thẳng và tăng tính sáng tạo. Có người nhận định rằng phong cách này là "làn gió mới" cho công sở, nơi các nhân viên vẫn hoàn thành tốt công việc nhưng không bị gò bó bởi những quy tắc cứng nhắc.
Ví dụ, trong một video viral trên TikTok, một nhân viên Gen Z chia sẻ câu chuyện gọi nhầm sếp là "anh bạn" trong cuộc họp, khiến cả đội cười phá lên nhưng vẫn không ảnh hưởng đến hiệu suất. Những câu chuyện như vậy cho thấy Gen Z có khả năng cân bằng giữa sự vui vẻ và trách nhiệm. Thậm chí, một số công ty đã bắt đầu chấp nhận xu hướng này. Thậm chí, cũng đã có doanh nghiệp đăng tin tuyển dụng với nội dung: "Cần tuyển thế hệ cợt nhả, chúng tôi muốn được làm phiền" – minh chứng cho việc các doanh nghiệp đang dần thay đổi để phù hợp với thế hệ trẻ.
Hơn nữa, sự cợt nhả còn là cách Gen Z đối phó với áp lực cuộc sống. Trong bối cảnh năm 2025, khi nền kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều bất ổn, họ chọn cách nhìn nhận mọi thứ một cách nhẹ nhàng thay vì chìm trong lo lắng. Đây không chỉ là một thái độ sống mà còn là một chiến lược sinh tồn trong thời đại mới.
Quan điểm tiêu cực: Thiếu nghiêm túc, thiếu chuyên nghiệp
Tuy nhiên, không phải ai cũng ủng hộ "thế hệ cợt nhả". Nhiều ý kiến từ các thế hệ lớn hơn, như Gen X hay Millennials, cho rằng phong cách này có thể dẫn đến sự thiếu nghiêm túc, đặc biệt trong những ngành nghề đòi hỏi tính chuyên môn cao như y tế, giáo dục hay luật pháp. Một bình luận được trích dẫn trên VTC News từ Mai Chi, 26 tuổi, viết: "Đúng là thế hệ cợt nhả, đi làm cũng không thể nghiêm túc." Những ý kiến tương tự cho rằng sự hài hước quá đà có thể làm mất đi sự tôn trọng đối với cấp trên hoặc gây ảnh hưởng đến hình ảnh chuyên nghiệp.
Chẳng hạn, một bác sĩ đùa với bệnh nhân rằng "Bệnh này chưa đủ drama để nhập viện" có thể khiến người bệnh mất niềm tin vào năng lực của họ. Tương tự, một giáo viên quá thoải mái trong lớp học có thể làm giảm uy tín và sự tập trung của học sinh. Những lo ngại này không phải không có cơ sở, bởi trong một số tình huống, sự nghiêm túc là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả công việc.
Ngoài ra, có ý kiến cho rằng "thế hệ cợt nhả" chỉ là biểu hiện của sự thiếu chín chắn. Câu hỏi được đặt ra là liệu Gen Z có thể duy trì phong cách này khi đối mặt với những tình huống quan trọng hay không, và liệu nó có khiến họ bị đánh giá thấp trong mắt các nhà tuyển dụng truyền thống?
Mọi thế hệ đều từng “cợt nhả”?
Đáp lại những chỉ trích, một số người cho rằng "cợt nhả" không phải là đặc trưng riêng của Gen Z. Theo ZNEWS, mọi thế hệ đều từng có những khoảnh khắc hài hước hay thoải mái, nhưng Gen Z khác biệt ở chỗ họ công khai điều đó trên mạng xã hội. Millennials từng bị gọi là "thế hệ lười biếng" khi mới gia nhập thị trường lao động, nhưng giờ đây họ đã trở thành lực lượng chủ chốt. Gen Z cũng vậy – sự cợt nhả hôm nay có thể chỉ là cách họ thích nghi với hoàn cảnh, và theo thời gian, họ sẽ tìm được sự cân bằng.
Quan trọng hơn, cợt nhả không đồng nghĩa với thiếu trách nhiệm. Nhiều video TikTok cho thấy Gen Z vẫn làm tốt công việc, dù thể hiện khác biệt. Vấn đề nằm ở chỗ họ cần nhận thức rõ khi nào nên vui vẻ, khi nào cần nghiêm túc. Một bác sĩ có thể đùa để bệnh nhân thoải mái, nhưng phải dừng lại khi giải thích chẩn đoán. Một giáo viên có thể pha trò để gần gũi học sinh, nhưng vẫn cần giữ uy khi giảng bài. Cợt nhả có mức độ sẽ giúp Gen Z tận dụng được điểm mạnh mà không gây tranh cãi.
Tác động đến văn hóa làm việc
"Thế hệ cợt nhả" đang định hình lại văn hóa làm việc tại Việt Nam. Các công ty ngày càng cởi mở với phong cách thoải mái, nhưng điều này đặt ra thách thức trong việc duy trì sự chuyên nghiệp. Đã có cảnh báo rằng nếu không có mức độ, sự cợt nhả có thể dẫn đến thiếu tôn trọng hoặc gây hiểu lầm trong tình huống quan trọng. Ngược lại, nếu biết điều chỉnh, nó sẽ trở thành lợi thế, mang lại không khí làm việc tích cực và sáng tạo.
Doanh nghiệp có thể tận dụng năng lượng của Gen Z để xây dựng môi trường linh hoạt, nhưng cần thiết lập ranh giới rõ ràng. Chẳng hạn, một cuộc họp vui vẻ vẫn cần kết thúc bằng kết quả cụ thể, và sự hài hước không nên làm lu mờ mục tiêu công việc. Sự giao tiếp giữa các thế hệ sẽ là chìa khóa để tìm ra điểm cân bằng – nơi cợt nhả tồn tại ở mức độ vừa đủ, không quá trớn nhưng vẫn giữ được nét tươi mới.
"Thế hệ cợt nhả" không chỉ là trào lưu mà là hiện tượng văn hóa phản ánh sự chuyển dịch trong tư duy của Gen Z. Nó mang đến sự tươi mới, sáng tạo và cả tranh cãi không tránh khỏi. Tuy nhiên, cợt nhả không phải là vấn đề, mà cách kiểm soát nó mới là yếu tố quyết định. Nếu Gen Z biết điều chỉnh mức độ, họ có thể biến phong cách này thành sức mạnh, vừa làm tốt công việc vừa tạo dấu ấn riêng trong xã hội Việt Nam năm 2025. Thay vì phán xét, chúng ta nên hiểu và đồng hành cùng họ, bởi chính sự khác biệt này sẽ định hình tương lai.
- Trạm Đọc