Khi mệt mỏi, căng thẳng, cáu kỉnh, chúng ta dường như trở thành một phiên bản tệ hơn. Rất may, đọc tiểu thuyết có thể cải thiện tình trạng này. Đọc sách mang lại rất nhiều lợi ích, bao gồm cả việc giúp bạn ngủ ngon hơn, giải tỏa căng thẳng, cải thiện sức khỏe, tinh thần. Và còn hơn thế nữa. 

Keith Oatley, Tiến sĩ, giáo sư tâm lý học nhận thức và là tác giả của một số cuốn sách cho biết: “Truyện hư cấu có thể hoạt động như một thiết bị mô phỏng chuyến bay của tâm trí, cho phép chúng ta 'thử nghiệm' hoặc 'mô phỏng' các thế giới và bối cảnh xã hội. Bằng chứng nghiên cứu cho thấy những người đọc tiểu thuyết hiểu rõ người khác và các bối cảnh xã hội hơn. Họ cũng đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra về sự đồng cảm.”

Trên hết, Oatley cho biết thêm: “Người đọc thực sự có thể thay đổi bản thân để trở nên tốt hơn dựa trên thông tin họ tìm hiểu được về người khác và ý định của họ, ngay cả khi những người khác đó là hư cấu.”

Khi đọc, bạn đặt mình vào vị trí của người khác. Những thông điệp bạn tiếp thu từ trải nghiệm đó ảnh hưởng đến cách bạn cảm nhận về bản thân và những người khác (dù là hư cấu hay cách khác). Điều đó có nghĩa là những bài học bạn học được khi đọc có khả năng áp dụng vào thế giới thực - giúp bạn có thể hiểu và kết nối với người khác tốt hơn, có nhiều khả năng giúp đỡ những người gặp khó khăn hơn. 

Những thay đổi tích cực này được kết hợp bởi hiệu ứng gợn sóng mà chúng ta sẽ nói đến trong phần tiếp theo.

Bạn đã bao giờ nghe nói về hiệu ứng gợn chưa? Điều đó có nghĩa rằng một hành động nhỏ có thể truyền cảm hứng cho một loạt hành động sau đó, chẳng hạn, khi bạn thả một viên sỏi xuống hồ và quan sát những gợn sóng lan rộng. 

Molly Galbraith, đồng sáng lập Girls Gone Strong và là tác giả của Strong Women Lift Each Up, tin rằng hiệu ứng gợn sóng có sức mạnh thay đổi thế giới. “Các khả năng là vô tận. Giả sử bạn thực hiện một hành động nhỏ như đỡ một người phụ nữ bị ngã. Hành động đó có thể mang lại cho cô ấy sự tự tin mà cần có để yêu cầu tăng lương, bắt đầu kinh doanh, nhận ra giá trị của bản thân… hoặc nhiều việc khác nữa. Và nguồn cảm hứng mới tìm thấy của cô ấy cũng có thể thúc đẩy cô ấy giúp đỡ người khác. Đột nhiên, sự thay đổi tích cực bắt đầu phân nhánh theo mọi hướng.”

Galbraith tiếp tục:“Khi bạn đọc, bạn sẽ có cảm hứng. Bạn bắt đầu trở thành một người đồng cảm hơn. Bạn có thể nghe thấy những giọng nói buộc bạn phải tuân theo, hoặc khuyến khích bạn suy nghĩ theo một cách hoàn toàn mới. Những ý tưởng này trở thành nhiên liệu để bạn ra ngoài và tạo ra sự khác biệt. Ngay cả hành động đơn giản là đọc sách, để lại nhận xét cho tác giả hoặc chia sẻ cuốn sách đó với bạn bè cũng có thể lan truyền, thay đổi không chỉ cuộc đời của tác giả mà còn cuộc đời của bất kỳ ai khác được khuyến khích đọc cuốn sách đó vì bạn.”

Một hành động nhỏ thôi nhưng lại có sức mạnh đến vậy.

Trong khi các tác giả thể hiện bản thân trực tiếp trong sách của họ, thì sự trưởng thành của một tác giả và mức độ lan truyền tác phẩm của họ thường phụ thuộc vào độc giả bằng cách:

- Hỗ trợ các tác giả đấu tranh cho những lý do mà bạn tin tưởng,

- Đọc sách khám phá các chủ đề bạn quan tâm,

- Chủ ý tìm kiếm các tác phẩm về các cộng đồng thiệt thòi, và đa dạng các tác giả,

- Đọc về những nhân vật có vẻ ngoài khác với bạn, có tôn giáo khác, yêu một giới tính khác hoặc có trải nghiệm về thế giới khác với bạn.

Bạn có cơ hội khuếch đại tiếng nói mà bạn muốn nghe và tăng cường khả năng đồng cảm với người khác. Bạn có cơ hội khuếch đại tiếng nói mà bạn muốn nghe và tăng cường khả năng đồng cảm với người khác. Trong khi mở rộng tầm nhìn của mình, bạn cũng nâng tầm tác giả viết nên những câu chuyện đó.

Câu chuyện của mọi người đều xứng đáng được kể và mọi người đều xứng đáng tìm thấy một câu chuyện phù hợp với họ. Bằng cách khuyến khích các cuốn sách và tác giả đa dạng, chúng ta giúp đảm bảo nhiều tiếng nói được lắng nghe và đánh giá cao hơn, từ đó truyền cảm hứng cho một thế giới hòa nhập, công bằng và nhân ái hơn.

Bạn đã bao giờ bật tin tức chỉ để xem một câu chuyện khiến bạn nhớ đến một cuốn sách bạn đã đọc chưa? 

Có thể khi nghe nói về việc gia tăng lệnh cấm sách, bạn nghĩ ngay đến đến “451 độ F”. Hoặc khi nghe câu chuyện về việc tăng cường giám sát hàng loạt, bạn nhớ ngay đến cuốn “1984”.

Những câu chuyện và cách trào phúng có thể thể hiện một hình thức phê bình xã hội mạnh mẽ, đôi khi theo cách mà khán giả phổ thông dễ tiếp cận hơn. 

Có thể bạn đã nghe nói về việc gia tăng lệnh cấm sách và nghĩ đến Fahrenheit 451. Hoặc có thể đó là câu chuyện về việc tăng cường giám sát hàng loạt, và bạn nhớ ngay đến năm 1984.

Sách giúp chúng ta nhìn vào các sự kiện và trải nghiệm hiện tại qua lăng kính mà chúng ta có thể không tiếp cận được. Điều này có thể có ý nghĩa xã hội và chính trị, tạo cơ hội cho chúng ta điều chỉnh hướng đi trong tương lai. 

Trong sách, chúng ta thường thấy sức mạnh của một công dân có thể thay đổi một câu chuyện, thay đổi một cuộc đời, thậm chí thay đổi cả thế giới. Lấy bộ tiểu thuyết “Trò chơi sinh tử” làm ví dụ. Chúng ta càng “sống” những trải nghiệm qua sách, chúng ta càng được trao quyền để cảm thấy mình có thể trở thành sự thay đổi tích cực. Tất cả chỉ cần một hành động nhỏ tại một thời điểm. Mỗi hành động đều có sức mạnh như quả cầu tuyết, có thể biến một thứ gì đó nhỏ bé trở nên vĩ đại hơn nhiều so với những gì chúng ta có thể tưởng tượng. 

Tác giả: Kelsey Fritts trên Scribd.com

Dịch: DĐ