Việc đọc cung cấp cho bạn nhiều thông tin, gợi sự tò mò và khiến bạn nhìn nhận các sự việc xung quanh từ nhiều góc độ khác nhau. Nó cho phép bạn hiểu được nhiều tầng nghĩa của ngôn từ và cách diễn giải các ý tưởng. Việc đọc đưa bạn vào thế giới của người khác, cho bạn góc nhìn mới mẻ cùng khả năng thông cảm với những người mà bạn có thể không bao giờ gặp gỡ. Nó khơi dậy trí tò mò trong bạn, mở rộng tâm trí bạn tới những nơi mà bạn chưa bao giờ nghĩ đến, chỉ cho bạn thấy cách giao tiếp trong nhiều tình huống mà bạn có thể chưa từng trải qua.

Khả năng đọc viết đóng vai trò nền tảng trong việc cải thiện nhận thức và hỗ trợ nâng cao thành tích học tập. Khi đọc nhiều hơn, bạn sẽ thu thập được nhiều kiến thức hơn, cho phép bạn phân tích những vấn đề mới nhờ giảm bớt gánh nặng nhận thức. Bạn sẽ tự động mở rộng được vốn từ, biết nhiều từ mới hơn, hiểu được cả những lớp nghĩa sâu xa hơn của văn bản. Đây được gọi là “Hiệu ứng Matthew” từ Tin Mừng theo thánh Matthew 25:29 trong Kinh Thánh: “Phàm ai đã có thì sẽ nhận được thêm và trở nên dư dả; còn ai thiếu thốn thì ngay cái đang có cũng sẽ mất đi.”

Điều này đúng trong nhiều lĩnh vực của cuộc sống và đặc biệt xác đáng trên khía cạnh thu thập kiến thức. Các nhà giáo dục tập trung chú ý rất nhiều vào nó vì hiện nay vẫn tồn tại khoảng cách xã hội - kinh tế đáng kể trong kết quả học tập [của con trẻ] tương ứng với trình độ đọc viết của cha mẹ. Dù bạn xuất thân như thế nào, không bao giờ là quá muộn để bắt đầu xây dựng thói quen đọc – một thói quen bao giờ cũng có ích.

Cách thức phụ thuộc vào điểm bắt đầu và mục tiêu của bạn. Bạn cần xác lập, khắc sâu hay mở rộng thói quen? Bạn có ý định đọc nhưng không bao giờ thực hiện? Bạn thỉnh thoảng mới đọc và muốn khắc sâu nó như một thói quen chứ không chỉ là sở thích? Bạn đọc rất nhiều và muốn mở rộng ra nhiều thể loại hơn? Bạn có đọc và muốn đi sâu hơn vào việc phân tích văn bản? 

1/ Nếu bạn hiếm đọc sách nhưng muốn bắt đầu đọc, hãy nhặt ra một chủ đề bạn muốn tìm hiểu thêm hoặc nhờ một người bạn có thị hiếu tương đồng giới thiệu sách cho mình. Bạn bắt đầu bằng thể loại hư cấu hay phi hư cấu đều được. Bạn có thể mua một cuốn sách, mới hoặc cũ, mượn từ bạn bè hoặc đến thư viện. Đọc sách có thể là một thói quen sẽ không mấy tốn kém! Nếu bạn vẫn chưa biết chắc nên bắt đầu từ cuốn sách nào, hãy xem từ danh sách bán chạy của New York Times hoặc các danh sách những cuốn sách nhiều người ưa thích trên mạng.

2/ Nếu bạn ưa thích loại sách phi hư cấu ngắn gọn, hãy xem xét đặt mua báo hoặc tạp chí. Phần lớn các tờ báo hiện nay được phát hành cả dưới dạng báo điện tử và báo giấy. Việc sử dụng mạng xã hội có thể rất hấp dẫn. Tuy thế, chất lượng ngôn ngữ trên đó thường rất thấp. Ngoài ra, các thuật toán vận hành theo cách khiến bạn có thể rơi vào một hộp cộng hưởng, khó tiếp cận các quan điểm khác biệt. 

3/ Nếu bạn đã có nhiều tài liệu đế đọc nhưng lại không động đến chúng, hãy lựa chọn thứ đem lại sự thỏa mãn tức thì cho bạn. Cuốn Moby Dick có lẽ không phải là chọn tốt nhất.

4/ Gia nhập một câu lạc bộ sách. Có rất nhiều các lựa chọn trên mạng Internet nếu bạn không biết câu lạc bộ nào. Ngoài ra, bạn có thể tự mở một nhóm đọc sách với bạn bè, gia đình hoặc đồng nghiệp. Câu lạc bộ sách rất hữu ích cho việc cải thiện thói quen đọc; bạn được khuyên nên đọc gì, vào lúc nào, và đã có sẵn những đối tác trách nhiệm - những người sẽ luôn biết rõ nếu bạn không hoàn thành cam kết. Nhiều khả năng bạn cũng sẽ đọc cả những cuốn sách mà ít khi bạn tự lựa chọn.

5/ Đặt tài liệu ở nơi mà bạn sẽ đọc chúng. Đặt một cuốn sách trên gối khi bạn dậy mỗi buổi sáng hoặc đặt cạnh sofa trước khi đi làm. Nếu bạn sử dụng một thiết bị điện tử, hãy nhớ sạc pin đầy đủ mỗi ngày. Một thói quen đọc có ích rất dễ bị lung lay nếu thiết bị sách điện tử bạn dùng luôn hết pin. 

6/ Sách nói có thể là một lựa chọn tốt nếu bạn không có nhiều thời gian. Làm nhiều việc một lúc ít khi đem lại thành công, nhưng đây là một ngoại lệ; bạn có thể thu về nhiều lợi ích từ việc nghe sách nói trong khi làm công việc chân tay. Bạn có thể nghe khi làm việc nhà hoặc làm vườn, trên đường đi làm, hoặc khi tập chạy. Tuy thế, để nghe được tốt, bạn phải đảm bảo mình không cần vừa nghe vừa đọc hoặc nói. Bạn không thể ghi nhớ những điều mình nghe được từ sách nói nếu đồng thời bạn đang đọc hoặc đang nói. Mặc dù sách nói truyền đạt nội dung cuốn sách, nó vẫn không đem lại cho bạn khả năng nhận diện ngôn từ mà bạn có được từ việc đọc, vậy nên nếu mục tiêu của bạn là cải thiện khả năng sử dụng ngôn ngữ viết, tốt nhất là hãy ưu tiên sử dụng phương tiện thị giác. 

- Trích: Rèn thói quen tư duy phản biện