Sáng 18.4, sự kiện thơ Se sẽ chứ 2021 đã được tổ chức tại L’Espace (Hà Nội) để kỷ niệm 73 năm ngày sinh cố thi sĩ (17/4/1948).
Tại đây, 20 khách thơ đã cùng nhau đọc thơ của cố thi sĩ bằng 20 ngôn ngữ khác nhau. Trong đó, có tiếng Pháp, Mông Cổ, CH Czech, Đức, Rwanda, Ba Tư, Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Nhật và tiếng dân tộc H’mông, Thái, Chăm... Tác phẩm được chọn để thể hiện là Mây trắng của đời tôi. Từ bản dịch Việt - Anh ban đầu của dịch giả Trịnh Lữ, những khách thơ đã hết mình với công việc, tập đọc, tập hát chữ, thậm chí đã đi tìm hiểu thêm về cuộc đời, về thơ của Lưu Quang Vũ trước khi dịch thơ sang tiếng mẹ đẻ của mình.
Ngài Vítězslav Grepl, Đại sứ CH Czech tại Việt Nam, cùng phu nhân cũng đã tham gia vào phần đọc thơ đặc biệt của “Se sẽ chứ”. Đứng trước micro và bản dịch đoạn thơ “Mây trắng của đời tôi” bằng tiếng mẹ đẻ của mình, ngay khi đọc câu đầu tiên, ngài đại sứ đã bật khóc. Ông phải dừng một lúc lâu để bình tĩnh, hoàn thành bốn câu thơ trong tiếng vỗ tay động viên của khán giả:
“Trên mái nhà, cao vút rừng cây
Trên rừng cây, những đám mây xô dạt
Trên ngày tháng, trên cả niềm cay đắng
Thơ tôi là mây trắng của đời tôi"
Bà Renata Greplova cho biết lời thơ và sự ra đi của Lưu Quang Vũ gợi nhớ sự mất mát, chia cách với người thân mà vợ chồng bà phải trải qua vì Covid-19. Bởi thế, chồng bà đồng cảm và rơi nước mắt. Bà nói: "Tôi tìm thấy minh chứng về sức mạnh của thơ ca. 33 năm kể từ tai nạn cướp đi sinh mạng của hai cố nhà thơ, khi đọc tác phẩm của họ vẫn khiến tôi cảm thấy có thể mở lòng, trân trọng vẻ đẹp của nó. Chúng tôi rất biết ơn khi được mời tham gia sự kiện này, dù cho đó là một lần phải đối mặt với nỗi đau của chính mình".
Được biết, ngài đại sứ là người trực tiếp dịch đoạn thơ sang tiếng Séc; còn phu nhân của ông cũng ra sức giúp đỡ, kết nối với những người bạn quốc tế khác tham gia chương trình. Trong quá trình dịch thơ cố thi sĩ, hai vợ chồng ngài đại sứ đồng thời cũng tìm hiểu, khám phá những câu chuyện xung quanh cuộc đời của những du học sinh thời nhà thơ Lưu Quang Vũ và nhà thơ Xuân Quỳnh còn sống – lúc những du học sinh này sang Tiệp rồi quay về Việt Nam.
Ngoài màn góp giọng đặc biệt, loạt khách mời mang đến nhiều cảm xúc, màu sắc cho chương trình. Sau phần chiếu phim tài liệu về cuộc đời Lưu Quang Vũ của đạo diễn Nguyễn Thước, chân dung cố thi sĩ hiện lên qua những tiết mục đọc thơ, nhạc và cả những câu chuyện tâm tình. Nhà giáo Nguyễn Quang Hòa - bạn thân của Lưu Quang Vũ - đọc bài Tím chân chim cố thi sĩ viết tặng ông nhân sinh nhật 30 tuổi. Tác phẩm chưa từng in trong tài liệu nào.
Diện áo dài xanh, tóc buông xõa, nghệ sĩ Lan Hương khắc họa tâm trạng khi yêu của Xuân Quỳnh với bài Vô đề II (viết cho Lưu Quang Vũ). Khi chị đang đọc thơ, ông xã - NSƯT Đỗ Kỷ - bước ra sân khấu với một bó cúc xanh. Anh tặng hoa rồi vỗ về chị bằng những câu chữ trong Thơ ru Quỳnh ngủ. NSND Lê Khanh diễn giải về kịch của Lưu Quang Vũ qua loạt vai diễn mà chị từng tham gia. Mỹ Linh lại đưa khán giả vào không gian âm nhạc lãng mạn với ca khúc Thuyền và biển (Phan Huỳnh Điểu phổ thơ Xuân Quỳnh).
Việt Anh - thành viên của Vlog 1977 - xuất hiện trên sân khấu với sơ mi trắng, quần đen, đi dép khiến nhiều người liên tưởng đến Lưu Quang Vũ. Anh đọc bài Có những lúc với chất giọng khàn, sâu lắng khiến khán giả thích thú. Việt Anh nói thấy mình trong tác phẩm - một gã trai trẻ bất cần, nội tâm giằng xé, luôn tràn đầy niềm tin vào con người, cuộc đời.
NSND Lê Khanh tâm sự: “Dường như chú (cách gọi thân thiết mà Lê Khanh gọi nhà thơ Lưu Quang Vũ - PV) là người được chọn – nói như từ ngữ ngày hôm nay. Chú được chọn để “selfie” mọi khoảnh khắc của đời sống. Mỗi vở kịch là vô vàn bức ảnh sinh động, sống động và cực kì hiện thực. Ai có thể chụp hết được tất cả hành vi, ý nghĩ, tư tưởng của con người? Thú thực, tôi không biết hết. Song tới lúc này, chỉ có thể là Lưu Quang Vũ. Và sau những bức ảnh hiện thực bi hài ấy, ai sẽ là người vẫn yêu, vẫn tin, vẫn hy vọng? Người đó chính là Lưu Quang Vũ”.
Trạm Đọc tổng hợp
