Sáng 6/1, ông Nguyễn Bình Phương - Phó chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Trưởng ban Sáng tác Hội Nhà văn Việt Nam - thông báo kết quả giải thưởng Tác giả trẻ của Hội Nhà văn Việt Nam.
Giải thưởng Tác giả trẻ lần thứ nhất trao cho các tác giả, tác phẩm: Lý Hữu Lương với tập thơ Yao, Phương Đặng với tập thơ Con người (hạng mục thơ); Đinh Phương với tiểu thuyết Nắng Thổ Tang (hạng mục văn xuôi); Vũ Thị Trang với công trình Phê bình phân tâm học phía của những ám ảnh nghệ thuật (hạng mục lý luận phê bình); Nguyễn Bình với bản dịch Truyện Kiều sang tiếng Anh (hạng mục văn học dịch).
Giải thưởng Tác giả trẻ lần thứ nhất của Hội Nhà văn Việt Nam trao cho những tác phẩm văn học xuất sắc trong năm (xuất bản từ 1/10 năm trước đến trước 30/9 năm trao giải). Tác giả dự giải dưới 35 tuổi. Mỗi tác giả sẽ nhận giải thưởng trị giá 30 triệu đồng.
Đánh giá về tác phẩm dự giải thưởng Tác giả trẻ 2021, ông Nguyễn Bình Phương cho rằng các cây bút trẻ về tuổi đời nhưng đạt độ chín về nghề. Tác giả Phương Đặng có giọng thơ gọn, sắc, mở ra những khoảng suy tưởng sâu xa về thân phận con người trong thế giới đầy biến động, bất an. Lý Hữu Lương dùng trực cảm trong tập Yao, trình bày ưu tư con người cá nhân trong một vùng văn hóa, cộng động văn hóa người Dao.
Vũ Thị Trang dùng phân tâm học để lý giải những hiện tượng văn học, nghệ thuật. Đặc biệt, tác giả Nguyễn Bình (đang là sinh viên tại Mỹ) đã dịch Truyện Kiều sang tiếng Anh.
Nhà văn Nguyễn Bình Phương nhận định việc dịch Truyện Kiều, một tác phẩm hay mà khó chuyển ngữ, là hành động vượt qua cả tâm huyết, đam mê để trở thành sự dấn thân.
“Văn học Việt cần nhiều tác giả trẻ dấn thân như thế để bước ra thế giới”, Phó chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nói.
Nhận xét về tiểu thuyết Nắng Thổ Tang, ông Nguyễn Bình Phương cho rằng đây là tác phẩm nổi bật trong dàn tác phẩm dự giải hạng mục văn xuôi.
Về cấu trúc, tác phẩm có sự tìm tòi, tạo ra phức hợp nhất định khiến người đọc phải suy ngẫm nhưng không sa vào rối rắm. “Đây là tác giả nhiều hứa hẹn”, nhà văn Nguyễn Bình Phương nói.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - cho biết Đinh Phương là tác giả trẻ, nhưng các nhà văn lão luyện đọc đều nói có thể xác định Đinh Phương là nhà văn qua cuốn Nắng Thổ Tang.
“Đinh Phương đã tìm cách lý giải những vấn đề của con người. Tác phẩm cho thấy một nghệ thuật viết công phu, độc đáo, thái độ, cách nhìn đầy thiện chí, khoa học về các vấn đề liên quan lịch sử, hiện tại và tương lai”, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều nhận định.
Cũng trong sáng 6/1, ông Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - thông tin về kết quả giải thưởng thường niên của hội.
Năm nay, giải thưởng trao cho ba tác phẩm, công trình gồm: Tiểu thuyết Một ví dụ xoàng (Nguyễn Bình Phương, Nhà xuất bản Hội Nhà văn liên kết Công ty Tao Đàn) đoạt giải hạng mục văn xuôi, Văn bản văn học và sự bất ổn của nghĩa (Trương Đăng Dung, Nhà xuất bản Văn học) đoạt giải hạng mục lý luận phê bình, Châu Phi nghìn trùng (Iska Dinesen, Hà Thế Giang dịch, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam) đoạt giải hạng mục văn học dịch.
Hạng mục thơ không có giải thưởng. Sau khi nhà thơ Hữu Thỉnh xin rút tập Ghi chú sau mây (có phiếu bầu cao), không có tập thơ nào đủ số phiếu bầu quá bán.
Gây chú ý nhất giải thưởng 2021 là Một ví dụ xoàng. Từ khi ra mắt, tiểu thuyết tạo được sự chú ý của giới văn chương. Tác giả, nhà văn Nguyễn Bình Phương đồng thời là Phó chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Trưởng ban Sáng tác Hội Nhà văn Việt Nam.
Bà Dương Dương Hảo - Chánh văn phòng Hội Nhà văn - là thư ký hội đồng chung khảo giải thưởng Hội Nhà văn 2021 cho biết tiểu thuyết Một ví dụ xoàng được nhà văn Nguyễn Thị Thu Huệ, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đề cử.
Khi hội đồng giải thưởng trao đổi với tác giả, Nguyễn Bình Phương đã từ chối dự giải với lý do ông là phó chủ tịch hội. Một số cây bút lão luyện như như văn Bảo Ninh góp ý Ban chấp hành Hội Nhà văn nên thuyết phục Nguyễn Bình Phương dự giải, để giải thưởng không bỏ sót tác phẩm chất lượng.
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cho biết: “Nguyễn Bình Phương hiện là phó chủ tịch hội, chúng tôi đã tìm cách để thuyết phục tác giả chấp nhận để đưa sách vào xét giải thưởng”.
Theo Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, cho rằng nhà văn làm lãnh đạo hội thì không nên gửi tác phẩm tham gia giải hoặc trong Ban chấp hành hội thì không nhận giải là quan điểm cổ hủ. Sự đổi mới cần bắt đầu trong tư duy, rằng chúng ta có tự tin để trao cho cuốn sách chất lượng hay không, tác giả có dám đóng góp cho nền văn học hay không.
“Chúng ta trao cho tác phẩm phi văn hóa, kém chất lượng thì lúc đó mới sợ hãi. Nếu có tác phẩm tốt mà không trao thì giải thưởng mất đi tính công bằng”, ông Thiều nêu quan điểm.
Ông Nguyễn Quang Thiều cho biết trong suốt 10 năm tham gia Ban chấp hành, ông mừng vì năm nay Hội Nhà văn có nhiều tác phẩm tốt để trao.
Giải thưởng Tác giả trẻ lần thứ nhất sẽ được trao vào ngày 9/1, giải thưởng Hội Nhà văn 2021 dự kiến trao sau rằm tháng giêng năm Nhâm Dần.
