Mỗi giải thưởng không chỉ tôn vinh một cuốn sách hay mà còn gợi mở những hướng đọc và các trào lưu biên giới tri thức. Bản đồ năm 2025 cho thấy người đọc toàn cầu đang chú ý đến chất lượng tư duy, quyền lực câu chuyện cá nhân và bối cảnh xã hội – lịch sử rộng lớn hơn.
Mỹ - Sách để soi chiếu xã hội hiện đại
1/ Pulitzer Prize 2025
Những tác phẩm đoạt giải nhìn rộng vào lịch sử, bản sắc và kể lại những câu chuyện bị lãng quên:
- James (Percival Everett) - Tiểu thuyết tái hiện Huckleberry Finn từ góc nhìn người nô lệ Jim, đặt lại vấn đề chủng tộc và ký ức Mỹ.
- Native Nations: A Millennium in North America (Kathleen DuVal) - Lịch sử bản địa Mỹ kéo dài một thiên niên kỷ.
- Combee: Harriet Tubman, the Combahee River Raid, and Black Freedom During the Civil War (Edda L. Fields-Black) - Câu chuyện chiến công của lực lượng da đen trong Nội chiến Hoa Kỳ.
- Feeding Ghosts (Tessa Hulls) - Hồi ký minh họa đa thế hệ.
- To the Success of Our Hopeless Cause (Benjamin Nathans) - Phi hư cấu về phong trào đối kháng ở Liên Xô.
2/ National Book Awards 2025
Các đầu sách thể hiện chiều sâu về cảm xúc, bản sắc toàn cầu và khốc liệt của thế giới đương đại:
- The True True Story of Raja the Gullible (and His Mother) (Rabih Alameddine) - Trải dài sáu thập kỷ một gia đình Liban đối mặt biến động lịch sử.
- One Day, Everyone Will Have Always Been Against This (Omar El Akkad) - Nhìn lại vai trò phương Tây giữa khủng hoảng trái đất và chiến tranh.
- The Intentions of Thunder (Patricia Smith) - Tập thơ bộc lộ sức mạnh ngôn từ và cảm xúc.
- We Are Green and Trembling (Gabriela Cabezón Cámara) - Văn chương phản ánh biến động xã hội.
- The Teacher of Nomad Land (Daniel Nayeri) - Tiểu thuyết thanh thiếu niên với bối cảnh Chiến tranh Thế giới thứ hai.
3/ Andrew Carnegie Medals for Excellence
Hướng người đọc vào trải nghiệm đời thường nhưng có chiều sâu tri thức.
- James (Percival Everett) - Một lần nữa nhận giải tiểu thuyết xuất sắc.
- A Walk in the Park: The True Story of a Spectacular Misadventure in the Grand Canyon (Kevin Fedarko) - Câu chuyện du ký, thân phận và thiên nhiên.
Anh và Châu Âu - Sách là ngôn ngữ của sự thật
Baillie Gifford Prize for Nonfiction
How to End a Story: Collected Diaries, 1978–1998 (Helen Garner) - Tuyển tập nhật ký chân thật, sâu sắc của một nhà văn Australia, lần đầu tiên nhật ký đoạt giải lớn.
Điểm đặc biệt 2025: Nhật ký – thể loại cá nhân – được tôn vinh như non-fiction đỉnh cao, cho thấy độ mở của tiếng nói đời thường trong văn học.
Nhật Bản - Tri thức thường thức
Các giải như Ōya Sōichi Prize, Suntory Prize, Shinsho Taishō không chỉ trao giải mà còn kết nối học thuật với xã hội, nhưng các giải này đều tập trung vào:
- Lịch sử xã hội và văn hóa Nhật Bản
- Triết lý, khoa học nhân văn dễ tiếp cận đại chúng
Sách kiến thức thường thức giúp thu hẹp khoảng cách giữa chuyên môn và bạn đọc.
Hàn Quốc - Hỗ trợ giáo dục và văn hóa đọc
Sejong Books 2025
Danh sách Sejong Books thường bao gồm sách giáo dục, xã hội và khoa học phổ thông chất lượng để phân phối đến thư viện học đường - một chính sách lan tỏa văn hóa đọc bền vững.
Trung Quốc - Lịch sử và di sản là chủ đề trung tâm
Giải thưởng Văn Tân (文津图书奖) 2025
Giải thưởng này năm nay ghi nhận hàng loạt sách về:
- Văn hóa Trung Hoa
- Di sản lịch sử
- Phân tích xã hội quan trọng
Tập trung vào khoảng ký ức và bản sắc lịch sử, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa.
- Trạm Đọc tổng hợp