Trong cuộc sống, khi đưa ra quyết định, tìm kiếm thông tin hay lý giải một vấn đề nào đó, con người thường có xu hướng khiến nhận định của bản thân nghiêng về phía mà mình ủng hộ. Nhiều phân tích cũng nhận định rằng, khi con người muốn có được (hoặc né tránh) một đáp án nào đó, não bộ của người đó sẽ âm thầm vận hành để đảm bảo họ sẽ nhận được (hoặc tránh được) đáp án đó. Theo tác giả Julia Calef đó chính là hành vi tự lừa dối trong vô thức. Và xuất phát từ vấn đề này, bà đã viết nên cuốn sách Tư duy truy tìm sự thật nhằm mục đích đem đến cái nhìn chính xác về các vấn đề trong cuộc sống, giúp con người có thể phát triển bản thân thực sự.
Được đúc kết từ kinh nghiệm diễn thuyết cũng như nhiều năm nghiên cứu về khoa học nhận thức hiện đại và hành vi con người, cuốn sách của Julia Galef là sự kết hợp giữa kiến thức tâm lý học phức tạp với cách lý giải gần gũi, dễ hiểu, cùng nhiều lời khuyên thiết thực. Đây là cuốn sách mà độc giả thuộc mọi lĩnh vực, mọi độ tuổi và tầng lớp đều có thể đọc để có được một hành trình hoàn thiện bản thân sâu sắc và ý nghĩa hơn.
Tư duy chiến binh và tư duy lính trinh sát
Theo tác giả, mọi hành vi trong đời sống của con người xuất phát từ hai lối tư duy chủ đạo là tư duy chiến binh và tư duy lính trinh sát. Đây là hai hình ảnh ẩn dụ xuất phát từ thuật ngữ trong chiến tranh.
Tư duy chiến binh sẽ khiến con người muốn bảo vệ quan điểm của mình và bác bỏ các luận điểm đối nghịch. Tác giả đã chỉ ra rằng, cách chúng ta sử dụng ngôn ngữ để lập luận có thể được mô tả bằng một hình ảnh ẩn dụ thích hợp: tranh luận là chiến tranh. Theo bà, những nhận định của con người có thể “mạnh”, “yếu”, hoặc “có nhiều sơ hở”… nó cũng giống như một thế cơ trong quân sự. Ở mặt tư duy chiến binh, ta sẽ thấy con người luôn có xu hướng tìm cách bảo vệ quan điểm của mình khỏi những lời bình phẩm của người khác.
Trong khi đó tư duy linh trinh sát sẽ giúp con người tìm hiểu được những khía cạnh khác nhau trong luận điểm của đối phương. Julia đã phân tích rằng, có năng lực tư duy linh trinh sát con người sẽ có khả năng đưa ra những quyết định khó khăn, vì họ có thể nghĩ đến những chướng ngại hay nguy hiểm tiềm ẩn mà không cảm thấy nao núng hay do dự.
Khi đã giúp người đọc hiểu rõ bản chất vấn đề tư duy của con người, Julia đi sâu vào việc khẳng định giá trị của sự thật được khám phá nhờ vào lối tư duy lính trinh sát. Đây cũng chính là phần quan trọng nhất của cuốn sách, nó thẳng thắn đặt ra vấn đề, buộc con người nhìn thẳng vào vấn đề và từ đó đi đến quyết định thay đổi lối tư duy của chính mình.
Tư duy truy tìm sự thật là một cuốn sách có tính ứng dụng cao. Bạn sẽ tìm thấy trong cuốn sách những hướng dẫn chi tiết để giúp bạn từng bước thay đổi lối tư duy chiến binh gây ảnh hưởng đến phán đoán và quyết định của bản thân để từng bước thực hành lối tư duy trinh sát đem đến những phán đoán đúng đắn.
Để đạt được lối tư duy lính trinh sát, việc thường xuyên luyện tập là điều cần thiết. Bạn có thể áp dụng phương pháp tự vấn, bằng thí nghiệm tưởng tượng, bài kiểm tra thực tiễn, bài kiểm tra khách quan, bài kiểm tra định kỳ cá nhân. Những phương pháp mà tác giả hướng dẫn đòi hỏi phải có sự nghiêm túc trong việc thực hiện để đạt được hiệu quả thực sự.
Tác giả cũng nhấn mạnh, dù kết quả của thí nghiệm tưởng tượng mâu thuẫn với nhận định đã có sẵn từ trước của mỗi người, thì đó vẫn chưa phải bằng chứng cho thấy nhận định của họ sai, mà chỉ là dấu hiệu cho thấy họ nên xem xét vấn đề kỹ hơn nữa. Đó cũng chính là thành công của thí nghiệm, nó dẫn con người đến gần hơn với lối tư duy trinh sát, và chạm đến sự thật.
Thay đổi tư duy để xây dựng một cuộc đời hạnh phúc
Việc thay đổi tư duy từ chiến binh sang linh trinh sát, sẽ đem đến nhiều lợi ích cho con người. Một trong những lợi ích được tác giả cuốn sách nhấn mạnh về tầm quan trọng chính là sự thấu hiểu. Theo bà, việc tập trung vào tư duy trinh sát sẽ giúp khả năng thấu hiểu của con người được nâng lên.
Các nhà nghiên cứu gọi sự thấu hiểu bằng một cái tên khác là khả năng tiếp nhận quan điểm, tức là “năng lực nhận thức để nhìn nhận thế giới dưới góc nhìn của người khác”. Nó giúp con người có thể đứng ở vị trí của người khác để cân nhắc mọi việc, điều này có lợi cho việc xây dựng chiến lược. Những người có thể tiếp nhận quan điểm của người khác thường dễ thuyết phục các đối tác của họ hơn.
Sự thấu hiểu cũng mang đến cho người cảm giác thanh thản, đây chính là ý nghĩa sâu sắc mà tác giả cuốn sách muốn hướng đến trong quá trình nghiên cứu, phân tích và hướng dẫn người đọc.
Tác giả cũng đã khẳng định rằng quá trình chuyển biến tư duy là một quá trình vô cùng khó khăn. Thậm chí đôi khi bạn sẽ bị “thua” trong khi cố gắng trở nên chính xác; hoặc bạn có thể bị xem là người không trung thành nếu không đồng tình với nhóm, cộng đồng của mình. Bạn có thể sẽ cảm thấy rất thất vọng nếu bạn luôn cố gắng theo đuổi sự thật tuyệt đối, nhưng người khác thì không.
Sẽ có nhiều điều khiến bạn nản lòng, nhưng vượt qua tất cả bạn sẽ tự tin trở thành một cá nhân tự do và bao dung hơn. Một lần nữa, bạn sẽ nhận ra, nỗ lực nhìn nhận thực tế một cách trung thực và chính xác là xứng đáng.
Cuốn sách này chính là một người bạn đồng hành cần mẫn, trang bị cho bạn những kiến thức cần thiết cũng như những hướng dẫn, động viên đúng lúc để bạn tin tưởng vào hành trình thay đổi tư duy, cũng là gần hơn tới quyền tự quyết của bản thân.
>> CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM: SỨC MẠNH CỦA SỰ THẤU HIỂU: Vì sao bạn nên hiểu những người không cùng quan điểm với mình?
