Trước khi diễn giải về những phát hiện từ nghiên cứu của tôi, trước tiên tôi muốn cung cấp một số thông tin khái quát về trải nghiệm cận tử là gì và điều gì xảy ra trong hiện tượng này.
Không có một định nghĩa nào được xem là toàn diện về trải nghiệm cận tử (TNCT). Để phục vụ cho việc nghiên cứu, tôi sử dụng quan niệm chung và được chấp nhận rộng rãi để khái niệm hóa nó. Chính xác như tên gọi của cụm từ trải nghiệm cận tử, có hai thành tố: trong tình trạng cận tử và có một trải nghiệm đồng thời lúc đó. Trong phạm vi nghiên cứu của tôi, một trải nghiệm chỉ được xem là trải nghiệm cận tử khi cá nhân đó thực sự gần chết về mặt thể lý. Có thể nói những người trải qua TNCT đã bước vào cái chết, họ được chẩn đoán do tai nạn hay bệnh nên đã hoàn toàn bất tỉnh và chết lâm sàng, tức không còn dấu hiệu của mạch hay hơi thở. Trong khoảng thời gian bất tỉnh đó, con người trải qua những trải nghiệm thuộc TNCT.
Trình bày trong quyển sách này là kết quả từ rất nhiều khảo sát trên Tổ chức nghiên cứu về kinh nghiệm cận tử (NDERF). Nguồn dữ kiện lớn nhất được thu thập qua 1.122 ca TNCT – và người báo cáo bắt buộc phải trả lời đầy đủ bảng câu hỏi trên trang chủ. Đợt nghiên cứu quy mô hơn sau đó cải tiến bảng câu hỏi NDERF và hoàn thiện thành phiên bản hiện tại áp dụng10. Bảng khảo sát NDERF mới nhất được thêm phần câu hỏi điều tra về nội dung TNCT liên quan đến Thượng Đế và thế giới bên kia. Kết quả từ hơn bốn trăm ca báo cáo TNCT bằng bảng khảo sát mới này cũng được đề cập xuyên suốt quyển sách.
Hai phiên bản cập nhật mới nhất của bảng khảo sát NDERF bổ sung mười sáu câu hỏi thẩm định nội dung TNCT11. Đây chính là phương pháp xác minh chính xác nhất có thể nhằm phân định một trải nghiệm được khai liệu có phải là TNCT hay không. Thang điểm 7 hoặc cao hơn được dùng làm mốc xác định. Những người tường thuật có kết quả trên 7 ở tất cả câu hỏi thẩm định về sau được chứng thực đúng là đã trải qua TNCT.
Mặc dù không hề có hai TNCT y hệt nhau, nhưng trong hàng ngàn ca chúng tôi thu thập vẫn có những khuôn mẫu thường xuyên xuất hiện. Công trình của chúng tôi, xác nhận bởi nhiều chuyên gia đầu ngành khác, xác định mười hai yếu tố thường xảy ra theo trình tự. Diễn trình này được mô tả đầy đủ trong quyển sách trước của tôi, ở đây tôi xin liệt kê lại ngắn gọn:
1. Trạng thái xuất ra khỏi cơ thể
2. Tăng tiến năng lực giác quan
3. Tràn ngập cảm xúc tích cực sâu sắc
4. Đi vào, hay xuyên qua một đường hầm
5. Bắt gặp một nguồn sáng chói lòa hoặc nhiệm màu
6. Gặp những người thân/bạn bè quá cố, hay những sinh vật huyền ảo
7. Cảm giác vượt khỏi giới hạn không gian hay thời gian
8. Hồi tưởng về cuộc đời đã qua
9. Đến với thế giới bên kia (thiên đường)
10. Lĩnh ngộ sự hiểu biết đặc biệt
11. Thấy mình ở lưng chừng hay ở một ranh giới
12. Nhập ngược trở lại cơ thể ngoài ý muốn hoặc theo chủ đích
Một TNCT không nhất thiết phải có tất cả chi tiết trên mới được xác nhận, tuy hầu hết ca ghi nhận đều góp mặt rất nhiều yếu tố trên. Từng mục trong mười hai yếu tố đều là một trải nghiệm mãnh liệt và có thể chuyển hóa lẫn nhau. Dưới đây là những ví dụ cho từng yếu tố ở các ca điển hình đăng tải trên NDERF, bao gồm tỷ lệ những người báo cáo TNCT trải qua cùng trải nghiệm này. Các ví dụ trích đoạn được diễn dịch lại giúp bạn đọc hiểu rõ bối cảnh. Báo cáo gốc và tường thuật đầy đủ của mỗi ca trích dẫn đều được lưu trữ tại trang chủ NDERF.
1. Trạng thái xuất ra khỏi cơ thể
“Tôi nhìn xuống thấy con mình đang nằm trong lồng kính dưỡng nhi và tự hỏi: ‘Mình chết rồi ư?’. Nhưng tôi nghĩ bụng nếu mình chết thì cũng mãn nguyện, vì con trai tôi đã được bình an vô sự. Sau này tôi được cho xem bức ảnh của con khi vừa chào đời và nó giống hệt như những gì tôi từng nhìn thấy, dù hoàn cảnh lúc đó thằng bé ở sau bức rèm mổ.” – TNCT do mất máu nặng khi sinh; chủ thể là một điều dưỡng.
Trạng thái xuất hồn, hay sự tách ý thức ra khỏi thể xác, thường là hiện tượng đầu tiên xảy ra trong một TNCT. Phản hồi lại câu hỏi trong khảo sát của NDERF – “Bạn có trải qua hiện tượng tách ý thức ra khỏi thể xác không?”, 74,9% số người tường thuật xác nhận có xảy ra.
2. Tăng tiến năng lực giác quan
“Màu sắc trở nên rực rỡ và chi tiết đến lạ thường – cả cường độ, chất liệu và thanh sắc xung quanh. Tôi biết đó không thể là nơi nào đó ở thế giới phàm trần của chúng ta, nhưng toàn bộ không gian thì sống động và vô cùng thực. Tôi hiểu được cốt lõi của tạo hóa và có thể sáng tạo ra thực tại của mình: mọi suy tưởng của tôi trở thành hiện thực trước mắt. Thật kinh ngạc! Tôi biết mình được tưới tắm trong tình yêu vô tận và bất diệt. Tôi biết rằng Thượng Đế hiện hữu và chúng ta là một phần của toàn thể.” –TNCT do tai nạn xe hơi
Một điều đáng chú ý là những người có TNCT, vốn hoàn toàn rơi vào vô thức hay chết lâm sàng, rất thường xuyên mô tả trong lúc diễn ra TNCT rằng ý thức của họ lại tỉnh táo hơn bất kỳ tình trạng nào trước đây. Phản hồi lại câu hỏi trong khảo sát của NDERF – “Mức độ nhận thức và tỉnh táo cao nhất bạn có trong trải nghiệm so với tình trạng bình thường của mình như thế nào?”, 74,4% số người tường thuật cho biết họ “minh mẫn và nhạy bén hơn mức thông thường”.
3. Tràn ngập cảm xúc tích cực sâu sắc
“Chưa bao giờ trong đời tôi cảm thấy nhẹ nhàng, không chút đau đớn, tưởng chừng cơ thể nhẹ bẫng, như thể tôi không hề bị bệnh tật hay chịu đựng bất kỳ cơn đau nào.” – TNCT do phản vệ với ung thư hóa trị liệu
“Tôi nhớ mình đi qua một đường hầm và rồi được đặt ngồi vào lòng Thượng Đế. Người ngồi trên một chiếc ghế bành và trông thật uy nghi, còn tôi thật nhỏ bé trong vòng tay Người. Người vận áo chùng trắng, râu tóc trắng muốt và có một vầng hào quang chói lòa bao quanh từ phía sau. Người trò chuyện với tôi dù đôi môi không hề cử động. Người bảo tôi phải trở về, bởi vẫn chưa đến thời điểm của tôi; còn rất nhiều thứ tôi phải làm và trải nghiệm. Tôi không muốn rời đi, song không phản kháng. Chưa bao giờ trong đời tôi từng nhận được tình yêu đong đầy đến thế.” – TNCT từ hành vi tự tử ở tuổi 15, do sử dụng quá liều thuốc chống trầm cảm
“Ở thế giới bên kia là vòng tay của những người thân thương chào đón tôi trở về nhà. Cảm giác không hề giống ở trần thế. Nhiệt độ thật hoàn hảo – không quá nóng hay quá lạnh, như thể tôi được ủ trong một chiếc chăn ấm áp. Thứ tình yêu bất tận mà không ngôn từ nào đủ để diễn tả.
Sự bình an và tĩnh tại khôn tả vây bọc lấy tôi. Những người ra đi trước tôi, và vài gương mặt nữa tôi có cảm giác mình biết họ từ kiếp sống trước, tất thảy mừng tôi về nhà. Tôi thấy an toàn và mãn nguyện, vì mình đang trong ân sủng và tình yêu của Ơn Trên. Có thể hình dung tình yêu đó của Thượng Đế giống như lần đầu tiên bạn nhìn thấy con mình chào đời hay sự rung động của mối tình đầu – nhân lên hàng vạn lần.” – 2 TNCT do nhồi máu cơ tim
Bình an và yêu thương là hai cảm giác thường xuyên được nhắc đến nhất trong trải nghiệm của những người đi qua TNCT. Phản hồi lại câu hỏi trong khảo sát của NDERF – “Bạn có cảm nghiệm được cảm giác bình an hay dễ chịu không?”, 77,7% số người tường thuật trả lời rằng “cực kỳ dễ chịu hoặc bình an”. Một câu khác cũng trong NDERF là “Bạn có cảm nghiệm niềm hân hoan không?”; với câu hỏi này, 54% đáp rằng “hạnh phúc khôn xiết”.
4. Đi vào, hay xuyên qua một đường hầm
“Bất thình lình tôi thấy mình ở trong một đường hầm, tối và lấp lánh như bầu trời đêm. Có ánh sáng ở cuối đường hầm, không chỉ là ánh sáng trắng mà là muôn sắc màu như cầu vồng. Một điều gì đó dẫn dụ tôi về phía ánh sáng.” – TNCT từ hành vi tự tử
Đường hầm mà những người trải qua TNCT mục kích có muôn hình vạn trạng. Có cái đầy màu sắc, hoặc xuất hiện các linh hồn khác. Những người có TNCT thường đi xuyên qua đường hầm với vận tốc đáng kinh ngạc, nhưng tuyệt nhiên không có bất cứ báo cáo nào về cảm giác sợ không gian kín. Trong NDERF có hỏi – “Bạn có đi vào, hoặc xuyên qua một đường hầm hay hành lang nào không?”, 33,2% người trải qua TNCT xác nhận có.
5. Bắt gặp một nguồn sáng chói lòa hoặc nhiệm màu
“Tôi nhận ra đó là ‘chân thể’ mà mình đã, luôn từng và vĩnh viễn là. Thật sáng tỏ! Tôi có lựa chọn hoặc hòa vào sự thật này và ở lại ‘phía bên kia’, hoặc có thể tiếp tục ‘trò chơi’ sống một kiếp hư ảo. Khi ngộ ra điều ấy, tâm trí tôi biến chuyển ngoạn mục và bỗng nhìn thấy một nguồn sáng tỏ hơn triệu mặt trời gộp lại, nhưng không hề khiến tôi chói mắt. Thứ ánh sáng lan tỏa tình yêu vô điều kiện bao trùm khắp không gian – nơi nơi đều hiển lộ cảm thức ấy. Phải chăng đó chính là Thượng Đế.” – TNCT do biến chứng ngưng thở khi ngủ
“Tôi du hành xuyên qua một đường hầm tối về phía một nguồn sáng rực rỡ, nhưng không không hề ráng bỏng hay chói khi nhìn vào nó.” – TNCT do bị điện giật
Mặc dù nguồn sáng nhiệm màu trong các TNCT thường được mô tả là vô cùng chói lóa, nhưng hầu như không có trường hợp TNCT nào ghi nhận sự khó chịu khi nhìn vào đấy. Rất thường xuyên những người trải qua TNCT đề cập đến việc họ bị thu hút và khao khát hòa vào ánh thứ sáng ấy. Với câu hỏi trong khảo sát NDERF – “Bạn có thấy một luồng sáng?”, 64,8% xác nhận là có.
6. Gặp những người thân/bạn bè quá cố, hay những sinh thể huyền ảo
“Trong lúc sinh nở, tôi bị mất máu nặng. Tôi rời khỏi thể xác và thấy các y bác sĩ tìm mọi cách cứu chữa mình. Sau đó, một nguồn sáng bao bọc lấy tôi, và tôi nghe thấy giọng nói của người dì yêu quý – dì ấy mất khi tôi còn nhỏ – hỏi liệu tôi có tin tưởng chồng mình sẽ nuôi dạy con trai nên người không. Bà nói với tôi rằng chồng tôi không phải là một người cha tốt và không chung thủy. Do đó tôi chưa thể chết được. Tôi cận rất nặng và gần như không nhìn thấy gì mà không đeo kính. Khi vào phòng sinh tôi không mang kính, nhưng tôi thấy rõ mồn một từng thao tác của bác sĩ.” – TNCT do băng huyết khi sinh
“Đó là luồng sáng diệu kỳ nhất. Bất thình lình tôi thấy mình đang ở một chốn đẹp tuyệt trần, ngập tràn ánh sáng. Bầu trời thật xanh trong, thời tiết thì hoàn hảo. Tôi đứng ở ngoài một trảng cỏ bao la. Mọi thành viên gia đình và bè bạn đã qua đời của tôi đều ở đó – kể cả những con chó đã chết của tôi nữa! Tôi thấy thanh thản hơn bao giờ hết; tôi cũng chưa bao giờ hạnh phúc và bình an hơn thế. Rồi anh trai quá cố của tôi tiến đến và ôm chầm lấy tôi. Anh ấy mỉm cười và bảo vẫn chưa đến thời điểm của tôi.” – TNCT do ngưng hô hấp cấp.
Tình huống những người trải qua TNCT bắt gặp những sinh thể đã qua đời, thường đó sẽ là người thân, hơn là bạn bè hay người quen. Người có TNCT cũng có thể gặp gỡ những người trông quen thuộc, song họ không thể nhận ra đó là ai. Nhiều trường hợp sau TNCT khi tình cờ nhìn thấy di ảnh của một người thân đã khuất lại vỡ ra đó chính là người mà họ từng gặp trong TNCT trước đó. Khá nhiều người kể lại việc gặp lại thú cưng đã chết của mình. Song, dù hội ngộ người quen hay thú nuôi đã mất, đó luôn là một sự đoàn tụ đầy hân hoan. Nhìn chung những người quá cố đều xuất hiện trong tình trạng lành mạnh tuyệt đối, dù cho trước đó họ chết vì bệnh tật hay ra đi với ngoại hình bị tàn hoại. Phản hồi lại câu hỏi trong NDERF – “Bạn có bắt gặp hay thấy những linh hồn khác không?”, 57,8% chọn có.
7. Cảm giác vượt khỏi giới hạn không gian hay thời gian
“Không có cái gọi là nhanh chậm hay dấu hiệu của thời gian! Chỉ có ‘hiện hữu’. Tôi có thể tỏ tường vạn vật quanh mình không có bất cứ sự đau khổ hay căng thẳng nào. Mọi thứ thăng hoa và phát lộ thành nguồn sinh lực ánh sáng thuần khiết, không còn ràng buộc bởi không gian, thời gian. Tôi thấy mình tràn trề sức sống hơn bao giờ hết. Một trải nghiệm chuyển hóa không lời nào tả nổi.” – TNCT do tai nạn xe máy
“Tôi cảm thấy thời gian ngưng đọng đến vô tận – tôi lĩnh ngộ mọi thứ đã từng tồn tại trong vũ trụ, và mọi thứ sẽ xuất hiện tiếp nối. Thời gian là một huyễn tưởng, giống như làn da, xương hay các giác quan của chúng ta. Các giác quan của chúng ta chỉ nhận thức được thực tại cấu thành từ carbon, nhưng đó lại là ảo mộng ta bám chấp nhất! Bản chất thực của tôi là một trong cõi toàn thể. Không có cái gọi là thời gian, chỉ có hiện tại lúc này.” – TNCT do dùng quá liều thuốc giảm đau
Khá thường xuyên, những người báo cáo đề cập đến cảm thức vượt khỏi giới hạn thời gian khi họ ở trong trạng thái TNCT. Những người này đều khẳng định nhận thức về thời gian của chúng ta ở đời sống trần thế không còn đúng trong TNCT nữa. Phản hồi lại câu hỏi NDERF – “Bạn có cảm giác vượt khỏi giới hạn không gian và thời gian không?”, 60,5% đáp “Có”. Với một câu hỏi khác của NDERF đề cập trực tiếp về việc thay đổi cảm thức về thời gian – “Thời gian có vẻ trôi nhanh hơn không?”, 33% người thực hiện khảo sát trả lời “Mọi thứ dường như cùng đồng thời diễn ra.”
8. Hồi tưởng về cuộc đời đã qua
“Tôi từ trên cao nhìn xuống và thấy cuộc đời mình trôi qua trước mắt. Tôi chưa từng nghe về hiện tượng này trước đây, nhưng tôi mục kích mọi khoảnh khắc đời mình như đang xem một thước phim vậy. Tôi lúc đó thật bé thơ, tôi không phải lý giải về tội lỗi hay những lời răn, mà chứng kiến toàn bộ cuộc đời diễn ra trong một vài tích tắc.” – TNCT do ngợp nước lúc 7 tuổi
“Tôi không bận tâm mình còn sống hay không mà hoàn toàn bị cuốn hút nhìn vào một màn ảnh khổng lồ và thật chân thực trước mắt mình. Hiện lên trên đó là những hình ảnh mọi sự kiện từng xảy ra trong đời tôi – toàn bộ cuộc đời mình trong những khung hình. Và với mỗi hình ảnh, tôi trải nghiệm lại một lần nữa cảm giác mình đã có trong bối cảnh ấy. Và tất cả diễn ra đồng thời! Tôi có thể nhìn lại cuộc đời đã qua của mình qua các hình ảnh và cảm nghiệm lại cảm xúc hay bài học rút ra lúc đó – tất cả hợp nhất với nhau. Ở đời sống dương thế, bạn nhìn một bức hình và sau đó mới gợi nhắc lại kỷ niệm. Nhưng trong trải nghiệm này, tôi thâu nhận toàn bộ vốn sống từ tất thảy biến cố trong đời dưới dạng hình ảnh, cùng ký ức đầy sống động đến cùng một lúc!”. – TNCT do băng huyết cấp sau sinh
Khi hiện tượng hồi tưởng về cuộc đời đã qua diễn ra, những người có TNCT nhìn lại tất cả hay một số sự kiện xảy đến trong đời mình. Với câu hỏi của NDERF – “Bạn có trải qua việc hồi tưởng lại những sự kiện quá khứ không?”, có 21,8% người trả lời xác nhận.
9. Đến với thế giới bên kia (thiên đường)
“Tôi trôi xuyên qua những đụn mây hồng và tím. Tôi lúc đó là một đứa bé sơ sinh, và bà ngoại địu tôi trên vai. Hai thiên sứ nhỏ xíu có cánh bay theo chúng tôi, chao liệng như những chú chim ruồi. Một người màu hồng, còn người kia màu tím. Tôi cười khúc khích và muốn chạm vào họ. Rồi bỗng quang cảnh chuyển sang những thung lũng và đồi núi xanh mướt, với tiếng trẻ thơ nô đùa. Tôi muốn xuống đó, nhưng một giọng nói ngăn lại: ‘Không! Con còn quá trẻ!’. Sau đó, không gian biến đổi thành một màu xanh ngọc sáng lòa với hai cánh cổng vàng khổng lồ lơ lửng trước măt tôi.” – TNCT do bạo bệnh ở tuổi ấu nhi
“Tôi đến một nơi ngập tràn ánh sáng, với những ngọn đồi, trảng cỏ, đầy hoa thơm dưới những bầu trời xanh lấp lánh. Tôi hoàn toàn choáng ngợp trước những màu sắc trong trẻo, sáng lòa và sống động. Mọi vật trong khung cảnh dường như đều phát tỏa hào quang. Thật đẹp quá đỗi.” – TNCT do chấn thương đầu
“Ánh sáng địa đàng bao trùm khắp không gian. Mọi nỗi đau tan biến, và cơ thể tôi hoàn toàn tự do. Lòng tôi tràn đầy niềm hân hoan và cảm giác viên mãn. Tôi nghe thấy thứ âm nhạc tuyệt nhất trần đời và thầm nghĩ: ‘À, ra đây chính là âm thanh từ thiên giới’. Tôi bất chợt nhận thức về sự bình an và thông tuệ nơi đây. Tôi không muốn rời đi. Tôi đang ở cùng Jesus. Dù không tận nhìn thấy Người, nhưng tôi biết uy nghi của Thượng Đế hiển linh trong ánh sáng và truyền ngôi lời đến tôi qua tâm ý hiệp thông. Tôi cảm nghiệm tình yêu bất tận từ Ơn Trên.” – TNCT do xuất huyết khi mang thai ngoài tử cung
Cõi trời hay thiên đường thường được những người có TNCT mô tả là một thế giới đẹp tuyệt trần. Ở đó có thể có những kiến trúc, các sinh vật thượng giới, và các quang cảnh đẹp ngỡ ngàng. Các trường hợp TNCT cũng thường kể lại cảnh sắc của những chốn này, không một nơi nào ở trái đất sánh bằng. Họ cũng có thể nghe thấy thứ âm nhạc êm đẹp hơn mọi âm thanh trần thế. Phản hồi câu hỏi NDERF – “Bạn có nhìn thấy hay đã tới một nơi chốn, cảnh giới, hay chiều không gian đẹp kỳ ảo hoặc không giống bất cứ nơi đâu?”, 42,1% đáp “Có”. Một câu khác trong khảo sát NDERF là “Bạn có cảm giác như đặt chân đến thế giới bên kia không?”; với câu hỏi này, 51% chọn “chốn thần tiên hoặc thế giới bên kia”.
10. Lĩnh ngộ sự hiểu biết đặc biệt
“Tôi hòa làm một với mọi chúng sinh, nhưng tôi vẫn biết tôi là tôi. Tất cả đều ở đúng chỗ của nó, vạn vật đều là tình yêu. Tôi nhận ra mục đích đời người là cảm nghiệm và trải rộng. Tôi đồng thời hiện diện cùng bác sĩ, ê kíp điều dưỡng, mẹ tôi, thiết bị y tế, âm thanh từ máy điện tâm đồ và mọi khoảng trống ở giữa. Tôi có thể kéo tay người bác sĩ lên nếu muốn, nhưng tôi không hề có chút ham muốn thao túng ý chí tự do của ông ấy. Không chút tham chấp.” – TNCT do dùng quá liều thuốc giảm đau
“Ông nội tôi là bác sĩ và đã qua đời từ khi tôi lên bảy, bỗng hiện diện trong chiếc áo choàng trắng. Ông bảo có ba ổ bệnh trong cơ thể tôi. Ông dùng các thuật ngữ Latin, kèm vài chi tiết bệnh lý khác, song tôi không hề biết tiếng Latin. Rồi ông biến mất. Tôi ý thức trở lại thân thể mình và nhắc lại với bác sĩ phẫu thuật và chồng tôi những điều ông nội đã nói. Vài ngày sau, ca phẫu thuật thành công, bác sĩ phẫu thuật bảo rằng những chỉ dẫn của ông nội tôi đã giúp ông ấy tìm ra vùng nhiễm khuẩn thứ ba vốn dĩ không được phát hiện trong chẩn đoán ban đầu. Nó chính xác đúng như ông tôi đã mô tả, bị che khuất bởi vùng khung chậu.” – TNCT của một người Hà Lan trong ca phẫu thuật viên màng bụng
Hầu hết các trường hợp tiếp nhận kiến thức trong quá trình TNCT khi hồi tỉnh vẫn còn lĩnh ngộ đầy đủ. Sự lĩnh ngộ đặc biệt có thể là sự hiểu biết về cuộc sống hoặc cảnh giới siêu nhiên (hay tâm linh như một số người gọi). Phản hồi cho câu hỏi trong NDERF – “Bạn có trải nghiệm sự lĩnh ngộ hiểu biết đặc biệt, như về quy luật vũ trụ hay/và mục đích tối hậu không?”, 57,6% trả lời “Có”. Một câu hỏi khác trong khảo sát là “Bạn có tức thời cảm thấy thấu suốt vạn vật?”; với câu này, 30,7% người phản hồi rằng họ dường như thông tuệ hết thảy “về vũ trụ”, và 31,9% đáp họ đã thấu hết tất cả “về bản thân hoặc người khác”.
11. Thấy mình ở lưng chừng hay ở một ranh giới
“Ở trên đỉnh núi, đó là một thành phố tuyệt đẹp. Tôi biết một vài người ở đó, nhưng không nhận ra các khuôn mặt còn lại. Tôi bước về phía ngọn núi để đến thành phố, nhưng một giọng nói phía sau tôi phán: ‘Không, cô vẫn chưa thể lên núi bây giờ, vẫn chưa đến thời điểm của cô’. Tôi cự cãi lại với giọng nói ấy vì trong tôi biết nếu đến được thành phố ấy chính là về lại nhà của mình. Mặc dù tôi đang ở trên một cánh đồng với cảm giác yêu thương, hân hoan và bình an trọn vẹn bao bọc lấy mình như một chiếc chăn ấm – hoàn toàn được che chở và yêu thương – tôi vẫn cứ cố thuyết phục giọng nói ấy để tôi được tới thành phố. Tôi liền quay lại xem ai đang nói với mình, nhưng giọng nói truyền rằng tôi vẫn chưa thể nhìn thấy gương mặt của Người.” – TNCT do tim ngừng đập bởi biến chứng khi phẫu thuật
“Ở cuối con đường chỉ còn một khe nước nhỏ giữa vùng bùn lầy. Mọi thứ dần sáng lên như ánh bình minh, và tôi nhìn thấy ông nội tôi trong áo chùng trắng bước về phía mình. Khi ông đến gần, xung quanh sáng ngời, và tôi thấy được một vài người đang đứng ở nhà thờ ở phía đằng xa. Tôi hỏi phải chăng ông đến đón tôi đi, và ông đáp rằng không. Ông căn dặn rằng thời điểm của tôi vẫn chưa đến, nhiều người còn phải trông cậy vào tôi trên đời, và những câu hỏi của tôi sau này sẽ được giải đáp. Tôi muốn đến nhà thờ, nhưng mỗi bước tôi tiến lên, vùng nước lại càng mở rộng bao phủ lấy người mình. Song tôi cảm thấy an toàn, thanh thản và thật hạnh phúc.” – TNCT do dùng thuốc quá liều ở tuổi 15
Lưng chừng hay ranh giới thường xuất hiện ở cuối TNCT. Ranh giới là miền mà người TNCT không thể vượt quá hay bước qua. Những ca TNCT tiết lộ nhiều dạng ranh giới trong TNCT, chẳng hạn như một cây cầu trên con đường họ đang đi, một rãnh nước hoặc con sông, có khi là một khe núi. Phía bên kia ranh giới thường được mô tả là tràn đầy ánh sáng hơn hay đẹp gấp bội cảnh sắc rìa bên này họ đang đứng. Phản hồi lại câu hỏi trên NDERF – “Bạn có đến được một nơi giống như miền ranh giới hoặc một cột mốc phân cách địa lý nào không?”, 31% xác nhận có.
12. Nhập ngược trở lại cơ thể ngoài ý muốn hoặc trong chủ đích
“Một đốm sáng nhỏ xuất hiện, và tôi di chuyển thật nhanh về phía nó. Thực thể ánh sáng đó tỏa ra bình an, niềm vui và sự bao dung xuyên thấu linh hồn tôi chứ không phải thân xác tôi. Tôi không còn bận tâm thể xác mình ở đâu. Sinh thể hiện ra trong bộ áo trắng và ngày một tỏa sáng hơn. Tôi và đốm sáng đều lớn dần lên; Thượng Đế hiển linh khắp nơi nơi. Chúng tôi tiến về vùng sáng ở phía trên. Càng lên cao hơn, thực thể ấy càng tỏa sáng hơn, cho đến khi tôi không thể nhìn rõ mặt nó nữa. Chúng tôi đến một khu vườn nhỏ bao quanh bởi hàng rào bằng gỗ trắng, nhưng tôi không cách gì bước vào được. Tôi được bảo rằng mình phải quay trở về. Dù cố níu kéo và van nài, trong chớp mắt tôi bị đẩy ngược về lại thân thể đang chịu đau đớn của mình.” – TNCT do hôn mê sau cơn trầm bệnh
Đoạn kết của TNCT là việc nhập trở lại cơ thể theo ý muốn hoặc ngoài chủ đích. Câu hỏi liên quan nhiều nhất đến yếu tố TNCT này bắt nguồn từ phiên bản khảo sát cũ hơn của NDERF – “Bạn có lựa chọn hay ý thức về quyết định quay trở lại cơ thể của mình không?”. Có 58,5% trả lời “Có”. Bởi vì ngày một nhiều báo cáo trải nghiệm cận tử mới đổ về NDERF, tôi nhận ra có nhiều hơn mười hai yếu tố trên trong các TNCT. Khi đọc về các ví dụ TNCT xuyên suốt quyển sách, bạn có thể tự khám phá còn nhiều nhân tố khác thường cũng xuất hiện, lẫn một số còn lại chỉ hiếm hoi bắt gặp.
