Sống trên đời làm gì cũng cần lý do. Từ lâu loài người đã đặt ra câu hỏi: chúng ta tồn tại để làm gì? Một vài người đàn ông thích theo đuổi phụ nữ, một vài người phụ nữ thích theo đuổi tiền tài, một số khác thì theo đuổi những cuộc vui chuếnh choáng, nhưng tựu chung lại tất cả mọi người đều mưu cầu cùng một thứ: hạnh phúc đích thực.
Hạnh phúc là ý nghĩa và mục đích của cuộc đời, là đích đến và kết cuộc cho sự tồn tại của nhân loại. - Aristotle
Vì vậy để đạt được hạnh phúc ta thử tham khảo xem những nhà thông thái đã làm gì. Einstein, người được xem là nhà khoa học vĩ đại nhất lịch sử loài người, đã viết ra một phương trình hạnh phúc:
Trong những ngày cuối đời, Dukas – trợ lý của Einstein – miêu tả rằng ông nằm trên giường bệnh trong đau đớn và không thể ngẩng đầu lên.
Tuy nhiên trong ngày tiếp theo, chỉ cách thời khắc sinh tử không đầy 24h, Einstein nhờ Dukas lấy giúp ông mắt kính, giấy và bút chì để ông ghi vội một vài công thức.
Ông ấy viết rất lâu, Sử gia Walter Isaacson cho biết, cho đến khi cơn đau trở nặng không thể chịu đựng được nữa, ông ấy ngủ thiếp đi - một giấc ngủ vĩnh hằng. Einstein qua đời trong khi vẫn làm điều mà ông yêu thích nhất – làm việc. Thật không ngoa khi nói hoàn cảnh làm bật lên nhân cách của một con người.
Einstein từng nói: Thiên tài chỉ có 1% là bẩm sinh và 99% là nỗ lực. Trong suốt chiều dài lịch sử không có ai trở nên vĩ đại hoàn toàn dựa vào vận may. Ông cho rằng: Chỉ có những người chăm chú vào duy nhất một vấn đề mới có thể gặt hái được thứ mà ta thường gọi là ‘thành quả’.
Chỉ cho tôi một người vĩ đại và tôi sẽ chỉ cho bạn một kẻ điên cuồng. Có gì gần với “sự vĩ đại” hơn sự ám ảnh điên cuồng kia chứ?
Vì những lý do trên, có người đến hỏi Einstein bí quyết để có một cuộc sống hạnh phúc là gì. Người phỏng vấn nghĩ rằng ông sẽ đáp lại rất dài dòng, nhưng ông chỉ trả lời ngắn gọn:
Nếu bạn muốn sống một cuộc đời hạnh phúc, hãy gắn nó với một mục đích, đừng gắn nó với bất kỳ ai hay bất cứ điều gì.
Và đó là phương trình hạnh phúc của Einstein.
Những bộ óc vĩ đại thường suy nghĩ giống nhau. Chẳng lạ gì khi cả Newton và Einstein – 2 bộ óc vĩ đại của loài người – khi đối mặt với khó khăn trong cuộc sống đều dùng chung một cách thức để vượt qua.
Năm 1665, dịch hạch hoành hành khắp London. Lịch sử loài người chưa từng chứng kiến cơn bùng phát dịch nào khủng khiếp đến thế. Sức tàn phá của nó không thua gì Covid-19 hiện nay, khiến các trường học và cửa hàng phải đóng cửa.
Khi thế giới đang chìm trong hoảng loạn, Isaac Newton đã dùng đến công thức hạnh phúc của mình. Dùng như thế nào? Đơn giản là ông gắn cuộc đời mình vào một mục tiêu trừu tượng chứ không phải một con người hay bất kỳ vật thể hữu hình nào khác. Trong vòng 18 tháng sống cách ly tại một trang trại, ông đã khởi đầu một số công trình nghiên cứu mà theo đánh giá của các nhà chuyên môn là “làm thay đổi thế giới”.
Sau này, khi được hỏi làm cách nào mà ông tìm ra luật vạn vật hấp dẫn, Newton đã trả lời:
Tôi nghĩ về nó mọi lúc mọi nơi.
Tóm lại, vì Newton gắn liền cuộc đời mình vào một mục tiêu lý tưởng – một điều không bao giờ thay đổi, chứ không phải cuộc đời, vốn luôn rất khó đoán, nên đã bảo vệ bản thân trước mọi biến động của cuộc sống.
Khi vợ của Einstein, bà Elsa, qua đời – ông rơi vào khủng hoảng. Theo sử gia Isaacson, bà không chỉ là vợ mà còn giống như một người mẹ đối với Einstein.
Bà nói cho ông biết khi nào thì nên ăn và nơi nào thì nên đi, Isaacson miêu tả, Bà soạn hành lý cho ông rồi chuẩn bị sẵn tiền tiêu vặt. Ở những nơi công cộng, bà luôn che chở cho ông và gọi ông là ‘Giáo sư’.
May thay cho Einstein, phương trình hạnh phúc đã giúp ông vượt qua sự mất mát ấy. Khi nào tôi còn có thể tiếp tục làm việc, tôi không nên và sẽ không bao giờ than phiền, bởi vì công việc là nguồn sống duy nhất của đời tôi.
Khi một nhà sư được hỏi ông có cảm thấy ổn không khi từ bỏ những thú vui trần thế, ông trả lời rằng: Tôi không cảm thấy tốt hơn, nhưng cũng không còn cảm thấy tệ nữa.
Công thức để có một cuộc sống hạnh phúc mà Einstein đúc kết lại là:
Hạnh phúc” giống như một siêu mẫu chuẩn bị kỹ càng để bước lên thảm đỏ. Tuy nhiên sự thỏa mãn lại là lúc khi cô người mẫu ấy trở về nhà và gỡ bỏ lớp hóa trang.
Nói một cách khác, giống như Socrates từng nhận xét, Người giàu có nhất là người hài lòng với ít thứ nhất.
Những điều tốt đẹp nhất trong cuộc sống không thể tốn tiền để đạt được cũng không phải là vật chất hữu hình. Liệu có ai từng chạm vào tình yêu? Liệu có ai từng nhìn thấy hòa bình? Liệu có ai từng ngửi thấy mơ ước? Dưới đây là yếu tố cốt lõi trong phương trình Hạnh phúc của Einstein.
Trong tất cả các loài động vật, con người là loài duy nhất có ước mơ. Đó là một món quà diệu kỳ được gọi là “tâm thức”. Chúng ta có thể tưởng tượng ra một viễn cảnh hoàn hảo rồi dồn hết toàn bộ năng lượng từ trái tim và linh hồn để biến điều đó thành sự thật.
Thông điệp ở trên đã được một nhân vật trong vở kịch kinh điển The Secret of Freedom (tạm dịch: Bí mật của Tự do) tóm tắt như sau:
Điều làm nên một con người chính là tâm thức của anh ta. Những thứ khác thì ngựa hay heo cũng có.
Tuy nhiên, người ta thường nói những thứ cho không ít được ai quý trọng.
Từ lúc ra đời, mỗi con người đều được ban tặng nhiều phẩm hạnh tốt đẹp, ví dụ như tình yêu và lòng tin. Có lẽ vì thế mà chúng ta đã đánh giá thấp khả năng mơ đến một viễn cảnh xứng đáng chứ đừng nói đến khả năng biến ước mơ đó thành mục đích của cuộc đời. Ước mơ, giống như tình yêu và lòng tin, là những phước lành ta được ban tặng miễn phí từ khi mới lọt lòng. Có lẽ vì vậy mà ta đã xem nhẹ khả năng mơ ước đến những mục tiêu đáng giá, chứ đừng nói đến khả năng kết nối cuộc đời với những mục tiêu như vậy.
Tôi xin được lấy ví dụ một người bạn của mình và cách cô ấy dùng phương trình hạnh phúc của Einstein để vượt qua giông bão.
Một người bạn rất thân thời đại học của tôi đã trải qua một nỗi đau khôn tả. Hôn phu của cô ấy, người cô quen từ thời trung học, phản bội cô và đi theo một người phụ nữ khác. Vậy mà bằng cách nào đó cô ấy đã vượt qua được cú sốc đó, giống hệt người phụ nữ trong bài thơ Phenomenal Woman của Maya Angelou.
Cô đã làm điều đó bằng cách nào?
Cô tự vực bản thân dậy khỏi nghi ngờ và sợ hãi, làm sạch trái tim mình, rồi dồn hết thời gian và năng lượng vào việc học. Khoảng một năm sau cô được nhận vào Trường Luật Loyola.
Ngày hôm nay, không những có một cuộc hôn nhân viên mãn mà cô còn là một công tố viên thành đạt. Bạn của tôi đã áp dụng phương trình Hạnh phúc của Einstein vào cuộc sống của cô ấy.
Vì Einstein là một nhà toán học, ông xem những bí quyết dẫn đến thành công là thành tố trong một phương trình. Bạn phải nắm quy tắc của trò chơi, ông kết luận, và sau đó bạn phải chơi giỏi hơn những người khác.
Quý bạn đọc thân mến, dường như quy tắc của Trò Đời là chúng ta – sinh vật duy nhất có khả năng tưởng tượng – phải sử dụng nó để hướng tới một mục đích trừu tượng, hay còn được gọi là “ước mơ.”
Có thể những lý do trên lý giải được vì sao Einstein cho rằng trí tưởng tượng quan trọng hơn kiến thức. Cho dù gắn liền cuộc sống với giấc mơ không hẳn là lựa chọn huy hoàng nhất, nhưng ông cho rằng đó là con đường dễ đi nhất trong cuộc đời này.
Tất cả chúng ta đều không biết vào giây phút kế tiếp chuyện gì sẽ xảy ra – đó có thể là vinh quang, cũng có thể là bi kịch. Một cách sống khôn ngoan là xem cuộc đời như một chiếc thuyền và biến ước mơ thành mỏ neo có thể giúp ta đứng vững qua giông bão.
Tóm lại, phương trình Hạnh phúc của cuộc đời chính là:
Tìm ra thứ bạn làm tốt nhất; sau đó tìm cách để tập trung tối đa vào nó; sau đó tìm người trả tiền cho bạn vì bạn đã dành toàn bộ công sức để hoàn thiện kỹ năng đó.
Vy Vũ / Theo Medium
>> CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
Sếp của Einstein: 10 nguyên tắc để lãnh đạo những người xuất chúng
Hãy chọn một cách sống - 15 nguyên tắc giúp bạn có cuộc sống tốt hơn
Hạnh phúc là những điều giản dị
Lắng Nghe Cơ Thể - Thật kỳ diệu! Tôi vẫn đang sống, và tôi hạnh phúc
