Các tác phẩm của chủ nhân giải Nobel Văn học 2022 là những suy ngẫm thẳng thắn về tình yêu, gia đình, sự mất mát, ký ức và việc viết lách. Dưới đây là 7 gợi ý cho bạn khi mới bắt đầu đọc sách của Annie Ernaux.
Các tác phẩm của Annie Ernaux thường là một vòng lặp: với những con người, chủ đề và tình huống giống nhau.
Để hiểu phong cách của Ernaux, khởi đầu tốt nhất nên là đọc về những năm tháng hình thành nên con người bà và tác động của một số nhân vật quan trọng tới việc trở thành nhà văn của bà. Trong tác phẩm “Nỗi nhục”, với cách viết sắc sảo thường thấy, bà viết về cha mình và động lực, cũng như nỗi sợ thất bại và mất mặt của ông. Những dòng đầu của cuốn sách viết: “Cha tôi đã cố giết mẹ tôi vào một ngày Chủ nhật của tháng Sáu, vào đầu giờ chiều.”
Ernaux rất đặc biệt khi viết về khát khao và tình yêu: niềm vui trọn vẹn, nhưng đi cùng với nó cũng tồn tại sự thảm khốc. “Cơn cuồng si” là cuốn sách nắm bắt được điều đó, trong đó có sự ám ảnh về tình yêu, sự hưng cảm và sự thay đổi của một cuộc tình.
Ernaux rất xuất sắc khi viết về động lực của quyền lực và sự bất bình đẳng trong một số mối quan hệ.
Nếu bạn không có nhiều thời gian thì có thể đọc “The Young Man” - cuốn sách ngắn tập trung vào mối quan hệ với một sinh viên trẻ hơn 30 tuổi. Trong những tác phẩm của bà, người ta thường thấy quá khứ - ký ức không phải là điều xa vời, không thể chạm tới mà luôn bám theo hiện tại. Sống lại những ngày cuồng nhiệt đó với một người đàn ông trẻ hơn khiến bạn phải suy nghĩ về tuổi tác và đạo đức. Khi còn là một cô gái, Ernaux đã viết trong nhật ký rằng: “I Will Write To Avenge My People” (tạm dịch: “Tôi sẽ viết để trả thù”) Điều này đã trở thành kim chỉ nam cho con đường viết lách của bà, và đây cũng là tựa đề của bài phát biểu khi nhận giải Nobel Văn học 2022 của bà, trong đó bà nói về tầm quan trọng của viết lách và sự sáng tạo.
“Hồi ức thiếu nữ” bắt đầu vào cuối những năm 1950, khi Ernaux còn là một thiếu nữ làm việc tại một trại hè. 60 năm sau, câu chuyện được kể lại với các sự kiện lặp đi lặp lại. Bà bị ám ảnh bởi cô gái năm ‘58’, và lo sợ rằng mình sẽ chết đi trước khi câu chuyện được kể lại. “Tôi cũng muốn quên cô gái đó, nghĩa là không còn khao khát viết về cô ấy nữa.” Đây chính là điểm mấu chốt của cuốn sách - việc không thể xóa bỏ một phần mùa hè năm đó và nó đã định hình bà như thế nào. Ham muốn, một trong những chủ đề thường gặp của bà, vẫn luôn hiện hữu, và khi nhìn lại, bà thấy kinh hoàng khi thấy mình và những người phụ nữ khác phải xấu hổ vì thể xác và tình dục. Ernaux giải thích sự phân biệt cố hữu này: ham muốn tình dục được bình thường hóa như một phần cuộc sống của nam giới nhưng lại là sự phán xét đối với phụ nữ. Câu chuyện của một cô gái không chỉ là tự truyện về một mùa hè không thể nào quên, mà còn là những khả năng mà viết lách có thể tạo ra đối với một người. Nhiều năm sau, bà đã tìm thấy người đàn ông đối xử tệ bạc với mình trên mạng và bà đã tìm thấy một cảm giác bình yên.
Năm 1963, khi “Happening” đang được viết, việc phá thai vẫn bị coi là bất hợp pháp ở Pháp. Đối mặt với việc mang thai ngoài ý muốn, cuốn sách này là cuộc hành trình đi qua những cảm xúc của Ernaux khi bà cố gắng thuyết phục bác sĩ thực hiện phá thai. Trong đó có nỗi sợ rất hiển nhiên: hoàn cảnh của bà khi ấy, cũng như cuộc sống mà bà muốn từ bỏ. Trong tác phẩm, nỗi nhục nhã giao thoa với giai cấp xã hội và sự tuyệt vọng. Ernaux luôn là người chống chủ nghĩa đa cảm, không bao giờ tìm kiếm hay cần đến sự thương hại từ người đọc, nhất là với cuốn sách này. Bà cũng là một người thực tế, dám làm, biết điều gì là cần thiết để tiếp tục ước mơ trở thành nhà văn của mình. Qua nhân vật “Tôi”, .Ernaux kể lại những sự kiện trong khoảng thời gian đó, và giải thích chúng với tư cách vừa là một phụ nữ trải đời, vừa là một nhà văn.
Nhiều người đến Ernaux vì những chủ đề về đam mê, các mối quan hệ và thân phận con người, vì vậy cuốn “Exteriors” có vẻ không đồng nhất với những tác phẩm còn lại của bà. Nó đưa bà ra khỏi thế giới nội tâm thường ngột ngạt của các mối quan hệ giữa các cá nhân và bước ra thế giới bên ngoài. Ernaux cho chúng ta cái nhìn thoáng qua về những không gian giao thoa với cuộc sống của bà: phòng chờ nha sĩ, đại siêu thị, nhà ga xe lửa, tất cả đều được trình bày dưới dạng những bức ảnh lãng mạn.
Trải dài từ năm 1941 đến năm 2006, nhiều người coi “The Years” (Những năm tháng) là kiệt tác của Ernaux. Đây là một cuốn sách khó có thể xếp loại vì nó vừa là hồi ký, vừa là những quan sát văn hóa, tự truyện, lịch sử, ngôn ngữ, ký ức… Cuốn sách có sự đối lập giữa suy nghĩ và hành động, thực tế với suy nghĩ. Nói một cách đơn giản, đó là câu chuyện về một người phụ nữ di chuyển khắp thế giới và cố gắng chấp nhận sự trôi đi của thời gian.
- Tham khảo The Guardian