Khi đến làm việc tôi thấy Tổng biên tập đang ngồi ngả lưng trên chiếc ghế ba chân và gác đôi chân lên chiếc bàn gỗ thông. Có một bàn gỗ thông khác trong phòng và một chiếc ghế tiều tụy khác, cả hai đều bị chôn vùi một nửa dưới các tờ báo, phế liệu và bản thảo. Có một hộp cát bằng gỗ rắc tàn xì gà và một cái bếp lò với một cánh cửa treo bằng bản lề phía trên. Tổng biên tập có một chiếc áo choàng dài bằng vải đen và quần vải lanh trắng. Đôi bốt của ông ta nhỏ và đen kít. Ông ta mặc một chiếc áo xù với khuy cài lớn, cổ áo dựng đứng có hoa văn lỗi thời và chiếc khăn choàng cổ kẻ ca rô với phần đuôi rủ xuống. Trang phục từ năm 1848. Ông ta hút một điếu xì gà, cố gắng nghĩ ra một từ và trong khi vuốt tóc ông ta tỏ vẻ như đã chốt được một thương vụ. Nhìn ông ta cau có tôi đoán rằng ông ta đang dựng lên một bài xã luận đặc biệt nan giải. Ông ấy bảo tôi hãy trao đổi và đọc lướt qua chúng để viết bài “Tinh thần của báo chí Tennessee”, cô đọng vào bài báo tất cả nội dung đáng chú ý.

Tôi đã viết thế này:

TINH THẦN CỦA BÁO CHÍ TENNESSEE

Các biên tập viên của Semi-Weekly Earthquake rõ ràng là làm việc trong sự hiểu lầm liên quan đến đường sắt Dallyhack. Nó không phải là đối tượng của công ty để rời Buzzardville sang một bên. Ngược lại họ coi đó là một trong những điểm quan trọng nhất trong tuyến nên không có ý xem nhẹ nó. Các quý ông của Earthquake tất nhiên sẽ vui trong việc điều chỉnh dự án này.

John W. Blossom, Esq., một biên tập viên có năng lực của Higginsville Thunderbolt và Battle Cry of Freedom đã đến thành phố ngày hôm qua. Ông ta đang ở lại Van Buren House.

Chúng tôi thấy rằng đồng nghiệp của chúng tôi Mud Springs Morning Howl đã mắc sai lầm khi cho rằng cuộc bầu cử của Van Werter không phải là một sự dàn dựng trước nhưng ông ta sẽ phát hiện ra sai lầm của mình trước khi lời nhắc nhở này đến với ông ta. Ông ta đã bị nghi ngờ làm sai lệch kết quả bầu cử.

Thật dễ chịu khi biết rằng thành phố Blathersville đang nỗ lực hợp đồng với một số quý ông ở New York để lát những con đường không thể đi lại được bằng vỉa hè Nicholson. Daily Hurrah hối thúc các biện pháp khả thi và dường như tự tin vào kết quả cuối cùng.

Tôi đã chuyển bản thảo của mình cho Tổng biên tập để chấp nhận, thay đổi hoặc tiêu hủy. Ông ta liếc nhìn nó và vẻ mặt trở nên u ám. Ông ấy dán mắt xuống các trang rồi trông như có điềm gở. Thật dễ dàng để thấy rằng có cái gì đó sai sai. Ông ta ngẩng lên và nói: ” Trời đất quỷ thần ơi! Anh cho rằng tôi sẽ nói về các loại súc vật này theo cách đó ư? Anh có cho rằng những độc giả của tôi sẽ phải chịu đựng sự tàn nhẫn như vậy không? Đưa cho tôi cây bút!”

Tôi chưa bao giờ thấy một cây bút cào trên giấy và di một cách tàn nhẫn, gạch xóa các câu chữ của người khác không thương tiếc như thế. Trong khi ông ta đang làm việc ai đó đã bắn ông ta qua cửa sổ mở và làm ù cả tai tôi.

“À,” ông ta nói, “đó là tên vô lại Smith của Moral Volcano – đáng lẽ ông ta phải đến ngày hôm qua rồi.” Ông ta chộp lấy một khẩu súng lục từ thắt lưng và bóp cò. Smith bị bắn vào đùi rơi xuống. Phát bắn sai đích của Smith làm một người lạ bị tàn tật. Người đó chính là tôi. Chỉ cần một ngón tay để bắn sau đó Tổng biên tập lại tiếp tục với việc tẩy xóa và viết chèn của mình. Ngay sau khi ông ta vừa làm xong một quả lựu đạn rơi xuống ống bếp và vụ nổ làm rung cả bếp lò biến nó thành hàng ngàn mảnh. Tuy nhiên vụ nổ không gây ra thiệt hại gì thêm ngoại trừ việc một mảnh nhỏ đánh bật vài chiếc răng của tôi ra.

“Bếp lò đó hoàn toàn bị hủy hoại,” Tổng biên tập nói.

Tôi nói đúng là như vậy.

“Chà, không có vấn đề gì – tôi không muốn thời tiết này. Tôi biết người đàn ông đã làm điều đó. Tôi sẽ túm được ông ta. Bây giờ đây là cách mà bài này này phải được viết ra.”

Tôi lấy lại tập bản thảo. Nó đã bị sửa chi chít bởi các vết tẩy xóa và các dòng viết xen kẽ đến mức tác giả của nó cũng không biết mình đã viết ra nó.

Bây giờ nó được đọc là:

TINH THẦN CỦA BÁO CHÍ TENNESSEE

Những kẻ nói dối vô đối của Semi-Weekly Earthquake rõ ràng là đang nỗ lực để xoa dịu những người cao quý và hào hiệp khác về những sai lầm ghê tởm và tàn bạo của họ đối với công trình mà chúng cho là vinh quang nhất của thế kỷ XIX, tuyến đường sắt Ballyhack. Ý tưởng rằng Buzzardville bị bỏ sang một bên bắt nguồn từ bộ não ưu việt của chính họ hay đúng hơn là trong chất kết tủa mà họ coi là bộ não. Tốt nhất là họ nuốt sự dối trá này nếu họ muốn cứu những cái xác đê tiện bỏ đi của họ xứng đáng được ăn roi da bò.

Kẻ đần độn Blossom của Higginsville Thunderbolt và Battle Cry of Freedom, lại xuống đây một lần nữa chầu chực ở Van Buren.

Chúng tôi thấy kẻ tục tĩu hồ đồ của Mud Springs Morning Howl đang phát tán kiểu nói dối thường trực của ông ta rằng Van Werter không được bầu. Nhiệm vụ thiên bẩm của báo chí là phổ biến sự thật; xóa đi lầm lỗi; giáo dục, tinh lọc và rao giảng đạo đức về cách hành xử nơi công cộng, làm cho tất cả mọi người trở nên hiền lành, đạo đức và nhân từ hơn, thánh thiện và hạnh phúc hơn; còn kẻ vô lại dã tâm này hạ cấp văn phòng của ông ta một cách dai dẳng để tung ra sự giả dối, tầm thường, thô tục và chỉ trích sâu cay.

Thành phố Blathersville muốn có một vỉa hè Nicholson, muốn có thêm một nhà tù và một nhà tế bần. Ý tưởng về một vỉa hè trong một thị trấn một con ngựa có hai nhà máy rượu gin, một lò rèn và một tờ báo lá cải Daily Hurrah! Con ruồi trâu Buckner, biên tập tờ Daily Hurrah đang loay hoay về công việc kinh doanh của mình với sự im lặng thường ngày và tưởng tượng ra rằng mình đang nói.

“Đó là cách viết – châm biếm và đi thẳng vào vấn đề. Đúng lúc đó một viên gạch xuyên qua cửa sổ vỡ vụn khiến tôi bị giật mạnh ở phía sau. Tôi cảm thấy bị bắn ra khỏi chỗ ngồi.

Ông Tổng biên tập nói, “Đó rất có thể là Colonel. Tôi đã đợi hắn ta hai ngày nay rồi. Hắn ta sẽ lên ngay bây giờ.”

Ông ta nói đúng một lát sau Colonel xuất hiện ở cửa với khẩu súng lục trong tay.

Hắn ta nói, “Thưa ông, tôi có vinh dự được nói chuyện với kẻ nhát gan, người đang biên tập mớ giấy lộn này không?”

“Được. Mời ngài ngồi. Hãy cẩn thận với cái ghế, một trong số chân của nó đã biến mất. Tôi tin rằng tôi đang hân hạnh nói chuyện với kẻ nói dối đồi bại Colonel Blatherskite Tecumseh?”.

“Phải, thưa ông. Tôi có một chuyện nhỏ phải xử lý với ông. Nếu ông rảnh chúng ta sẽ bắt đầu.”

“Tôi cần hoàn thiện một bài viết về “Thúc đẩy tiến trình phát triển Đạo đức và Trí tuệ ở Mỹ nhưng không vội lắm. Nào bắt đầu đi.”

Cả hai khẩu súng lục vang lên tiếng kêu dữ dội cùng một lúc. Tổng biên tập bị mất một lọn tóc và viên đạn của Colonel nằm ở trên đùi tôi. Vai trái của Colonel bị sượt qua một chút. Họ lại nổ súng. Cả hai đều bắn trượt còn tôi đã nhận một phát súng vào cánh tay. Ở lần bắn thứ ba cả hai quý ông đều bị thương nhẹ còn tôi bị sứt ngón tay. Sau đó tôi nói sẽ ra ngoài và đi dạo bởi đây là chuyện riêng tư nên tôi tế nhị không tham gia nữa. Nhưng cả hai quý ông đều cầu xin tôi ở yên tại chỗ và trấn an rằng tôi không làm phiền gì họ cả.

Sau đó họ nói về các cuộc bầu cử và mùa màng và trong khi họ nạp đạn tôi cúi xuống để buộc vết thương của mình. Họ lại nổ súng nhưng năm trong số sáu phát bị trượt. Phát thứ sáu làm Colonel bị thương nặng, với sự hài hước ông ta nói ông ta phải chào buổi sáng ngay bây giờ bởi ông ta có việc trên phố. Sau đó ông ta hỏi đường đến nhà nhà tang lễ và rời đi.

Tổng biên tập quay sang tôi và nói: “Tôi đang đợi đám bạn đi ăn tối và chuẩn bị đi đây. Anh làm ơn đọc bản in thử và phục vụ khách hàng nhé.”

Tôi nhăn mặt một chút về ý tưởng phục vụ khách hàng nhưng tôi đang quá hoang mang về vụ bắn súng vẫn còn vang lên trong tai nên chả nghĩ ra bất cứ điều gì để nói cả.

Ông ta nói tiếp: “Jones sẽ ở đây lúc ba giờ, hãy đánh hắn bằng roi da bò. Gillespie sẽ gọi điện thoại đấy, hãy ném anh ta ra ngoài cửa sổ. Ferguson sẽ đến khoảng bốn giờ, hãy giết chết anh ta đi. Đó là tất cả cho ngày hôm nay, tôi đoán thế. Nếu anh có thời gian rảnh thì viết một bài báo sắc bén về cảnh sát đưa cho thanh tra trưởng. Roi da ở dưới bàn; vũ khí trong ngăn kéo, đạn dược ở góc phòng, băng y tế trong tủ. Nếu bị tai nạn hãy đến gặp Lancet bác sĩ phẫu thuật ở tầng dưới”

Ông ta đi rồi tôi thấy rùng mình. Ba giờ tiếp theo tôi đã trải qua những cơn ác mộng khủng khiếp đến nỗi tất cả sự an tâm và vui vẻ của tôi đều biến mất.

Gillespie đã gọi điện thoại và ném tôi ra khỏi cửa sổ. Jones đến đúng lúc khi tôi đã chuẩn bi roi da bò thì anh ta đã giật lấy nó. Một người lạ khác tên là Thompson đã để lại cho tôi một đống đổ nát xô bồ và mớ giẻ rách hỗn loạn. Và cuối cùng tôi bị dồn vào góc tường và bị quấy rối bởi một đám biên tập viên, những kẻ tống tiền, chính trị gia và những kẻ liều lĩnh, những người giận dữ, chửi rủa và hua vũ khí của họ vào đầu tôi cho đến khi không khí lóe lên những tia sáng thép. Tôi đã viết đơn từ chức khi ông Tổng biên tập đến và cùng đi với ông ta là một đám bạn bảnh chọe và huyên náo. Sau đó lại xảy ra một cảnh bạo loạn và tàn sát mà không có bút nào tả nổi. Mọi người bị bắn, bị chém, bị nổ tung, bị ném ra khỏi cửa sổ.

Đã xảy một cơn lốc xoáy như một lời nguyền u ám với một vũ điệu chiến tranh xáo trộn và điên cuồng đi qua rồi tất cả kết thúc rất nhanh. Năm phút sau yên lặng trở lại, Tổng biên tập vấy máu và tôi ngồi rà soát lại sự phá hoại điên cuồng tung tóe trên sàn nhà xung quanh chúng tôi.

Ông ấy nói: “Anh sẽ thích nơi này khi anh quen với nó.”

Tôi nói: ” Xin ông thứ lỗi cho tôi; tôi nghĩ có lẽ tôi có thể viết theo ý ông sau một thời gian khi tôi đã có một số thực tế và học ngôn ngữ thì tôi tự tin là tôi có thể. Nhưng nói một cách trung thực rằng cách viết gây ấn tượng này có nhiều bất cập có thể đi đứt con một người. Ông thấy đấy viết sắc sảo để nâng cao công chúng là điều không phải nghi ngờ gì cả nhưng tôi không muốn thu hút quá nhiều sự chú ý như vậy. Tôi không thể viết một cách thoải mái khi tôi bị gián đoạn quá nhiều như ngày hôm nay. Tôi đã rất thích công việc này nhưng tôi không thích bị bỏ lại đây để chờ khách hàng. Tôi thừa nhận rằng những trải nghiệm như là tiểu thuyết nhưng chả có luật lệ gì cả. Một quý ông bắn vào ông qua cửa sổ khiến tôi bị què, một quả bom rơi xuống bếp lò để tặng cho ông thì làm cánh cửa bếp rơi vào tôi; ông đi ăn tối và Jones đến cùng với chiếc roi da bò của anh ta, Gillespie ném tôi ra khỏi cửa sổ, Thompson xé hết quần áo của tôi ra và trong chưa đầy năm phút tất cả những kẻ đê tiện ùa đến trong bộ dạng bôi màu chiến chinh và làm cho tôi sợ chết khiếp với những cái rìu của họ. Tóm lại tôi chưa bao giờ có một thời gian sôi động như vậy trong suốt cuộc đời mình như ngày hôm nay. Không; Tôi thích ông và cách ông trầm tĩnh giải thích mọi thứ cho khách hàng nhưng ông thấy đấy tôi không quen với điều đó. Trái tim phương Nam quá bốc đồng; sự hiếu khách của phương Nam quá phóng đãng với người lạ. Những đoạn văn mà tôi đã viết hôm nay cộng với những câu lạnh lùng của ai đó mà nhờ bàn tay biên tập tài tình của ông truyền tinh thần sôi sục của báo chí Tennessee vào sẽ chọc phá một tổ ong vò vẽ khác. Một đám đông biên tập viên đói khát sẽ đến và muốn ai đó cho họ bữa sáng. Tôi phải chào tạm biệt ông đây. Tôi không muốn có mặt trong các vụ đình đám bê bối này. Tôi đến miền Nam vì sức khỏe của mình và tôi sẽ trở về vì vài công chuyện vặt. Báo chí Tennessee quá sôi động đối với tôi. ”

Sau đó chúng tôi chia tay trong sự nuối tiếc và tôi lấy một phòng trong bệnh viện.

MARK TWAIN – NGUYỆT VŨ dịch - Theo Van.vn