Bên cạnh những tác phẩm kinh dị kinh điển, Shirley Jackson cũng khiến người ta tò mò không kém về đời tư và con người thật của bà. Liệu nó có gì bí ẩn và khác thường giống như những câu chuyện mà bà ấy viết ra hay không?
Dưới đây là năm điều ít người biết về Shirley Jackson, được tổng hợp trong một bài phỏng vấn với giáo sư Bernice M Murphy - người đã từng biên tập quyển sách “Shirley Jackson: Essays on the Literary Legacy”. Giáo sư Bernice đã từng làm rất nhiều khảo cứu về bà, nên ít nhiều cũng sẽ cho chúng ta nhìn thấy được một vệt sáng lạ thường nào đó trong tâm trí của nữ tác giả đại tài này.
Các tác giả viết thể loại kinh dị thường được hỏi về những cuốn tiểu thuyết yêu thích của họ và “The Haunting of Hill House” của Shirley Jackson thường lọt vào Top 5 hoặc Top 10. Stephen King - tác giả viết truyện kinh dị nổi tiếng thế giới - cũng không ngoại lệ. Trong cuốn tiểu thuyết Danse Macabre của mình, ông nói rằng mình cực kỳ biết ơn cuốn tiểu thuyết nổi tiếng nhất của Miss Jackson và thừa nhận rằng tác phẩm “The Shining” của ông đã mắc nợ nó rất nhiều.
Có một câu nói nổi tiếng thường được gán cho Jackson, đó là “Tôi thích thú với những gì khiến tôi sợ hãi” —có điều gì đó luôn khiến bà bị cuốn hút và ám ảnh về những câu chuyện rùng rợn. Và khi đến với dòng văn học Gothic, nó liền trở thành một cách hay ho để Jackson khám phá ra những căng thẳng và mâu thuẫn trong tâm điểm của cuộc sống đối với nhiều phụ nữ trung lưu những năm 1970, và những áp lực đè nặng lên vai họ bởi chính khuôn phép của xã hội và gia đình. Nó cho thấy một xã hội với mô hình hành vi nhất định. Cuốn tiểu thuyết thứ hai và thứ ba của bà kể về những phụ nữ trẻ ở độ tuổi đôi mươi, những người về cơ bản có những cơn khủng hoảng tinh thần đến từ thực tế xã hội khắc nghiệt, vốn có những kỳ vọng rất rõ ràng về cách mà phụ nữ trẻ phải cư xử.
“Lý do Jackson trở thành tác giả đi đầu là vì ở thể loại kinh dị này, thông thường, khi phụ nữ trở thành người nguy hiểm, đó là vì họ bị một mối đe dọa đáng sợ không rõ hình thù, từ bên ngoài kiểm soát và điều đấy không thực sự là lỗi của họ. Vì vậy, họ có thể giống Carrie,có siêu năng lực và giết rất nhiều người vì mẹ của họ quá khủng khiếp, hoặc nếu họ là một nhân vật trong phim kinh dị Nhật Bản thì họ đã bị giết trong một cái giếng."
“Tôi nghĩ sẽ thực sự thú vị hơn khi bạn để các nhân vật nữ hành động — đặc biệt là chống lại gia đình của họ mà không có sự can thiệp của yếu tố siêu nhiên và tôi nghĩ Jackson đã ảnh hưởng trực tiếp đến những bộ phim cùng thể loại sau này. Một phần lý do khiến bà ấy nổi như cồn ở thời điểm hiện tại là gần đây có rất nhiều bộ phim kinh dị được sản xuất với phụ nữ ở vai trò làm đạo diễn và bà ấy đã dự đoán rất nhiều về nó. Đó là lý do tại sao các tác phẩm của bà vẫn có vẻ đẹp vượt thời gian và mới mẻ.” Bernice nói.
“Bản thân tôi cũng ghét thuật ngữ này nhưng ngày nay đôi khi người ta cho rằng cô ấy là tiền thân của các “blogger bỉm sữa” của thời buổi bây giờ. Bà đã viết ra những câu chuyện dí dỏm và hài hước, kể về những niềm vui và nỗi thất vọng khi làm một người mẹ bận rộn với bốn đứa con nhỏ và là một bà nội trợ vào những năm 1950. Bà cũng viết rất nhiều cho các tạp chí dành cho phụ nữ, ở thời điểm mà giới học thuật vẫn còn bị thống trị nhiều bởi nam giới, mọi thứ khi ấy không hề thuận lợi với một người như bà ”Bernice nói.
Những đánh giá đầy đủ, phong phú hơn về Jackson chỉ bắt đầu xuất hiện vào những năm 1980 khi các nhà phê bình nữ quyền bắt đầu xem xét toàn bộ các tác phẩm của bà và trong 5 đến 10 năm qua, cho thấy bà đã có những thông điệp phản ứng vô cùng mạnh mẽ cho nữ giới.
Tham khảo qua tiểu sử và những bức thư mà bà ấy đã viết, chúng ta có thể hiểu rõ Jackson là một người như thế nào và có lẽ hơi ngạc nhiên đối với một tác giả viết truyện kinh dị, vì trên thực tế, bà là một người rất vui vẻ và hòa đồng, rất thích cười đùa và lúc nào cũng vui vẻ với mọi người.
“Bà ấy là một người rất hài hước, và thường có xu hướng rất tự ti. Những bức thư mà bà ấy viết, có nhiều bức rất vui nhộn. Những bức thư được chọn gửi cho các nhà đại diện của bà ấy rất hấp dẫn bởi vì bà rất hiểu biết và có trách nhiệm, cũng như có ý thức rất rõ ràng về những gì bà ấy muốn và những gì bà ấy không muốn, hơn thế nữa, bà ấy cũng rất tích cực quản lý sự nghiệp của mình. Nhìn chung, Jackson là một người phụ nữ vô cùng tài giỏi, có thể làm nhiều thứ cùng một lúc, ”Bernice nói.
Bên cạnh đó, mọi người đều biết rằng những năm cuối đời của bà, đặc biệt là tuổi bốn mươi, đã trải qua nhiều bất hạnh; bà đã phải vật lộn với chứng Ám ảnh sợ khoảng trống (Agoraphobia), chứng sợ xã hội (Social Anxiety) và các cơn hoảng loạn vô cùng nghiêm trọng. Độc giả cũng có thể nhận ra điều đó trong các tác phẩm của bà, một mặt nào đó phảng phất nỗi đau tâm lý mà bà phải chịu đựng.
“Tôi nghĩ tiểu thuyết của Jackson thường khá xúc động đối với bà, vì thực tế, bà đã phải đấu tranh và đối mặt với chúng. Nhưng tôi không muốn coi Jackson như một nhân vật bi thảm nào đó, điều đó khá bất công đối với bà ấy, đồng thời cũng là một cách nghĩ khá nông cạn về bà, nhưng không thể phủ nhận là bà ấy đã có một quãng thời gian khó khăn trong đời.”. Bernice cho biết thêm.
“The Haunting of Hill House” chỉ là một trong những tác phẩm hay nhất của Shirley.
Bạn có thể đã nghe nói về “The Haunting of Hill House” nhiều lần cho đến nay, nhưng nếu bạn chỉ vừa thử nếm qua ngòi bút của Jackson, bạn cũng nên làm quen dần với một trong những truyện ngắn nổi tiếng nhất của bà nói riêng và nền văn học thế kỷ 20 của nước Mỹ nói chung. Theo Bernice, đó là tác phẩm có tên “The Lottery” (Tạm dịch : “Xổ Số”)
“Đó là về một thị trấn nhỏ ở New England tụ tập vào ngày 27 tháng 6 hàng năm để thực hiện một nghi lễ thường niên. Tôi sẽ không nói nữa những câu chuyện kinh dị dân gian thực sự rất phổ biến ở thời điểm đó và tôi nghĩ bạn có thể lập luận rằng “Xổ Số” thực sự là một câu chuyện kinh dị dân gian tiên phong của Mỹ. Câu chuyện có một tình tiết gây bất ngờ rất ấn tượng đến nỗi tôi đã gặp rất nhiều học sinh ở Mỹ bị buộc phải đọc nó ở trường trung học và cho đến bây giờ vẫn còn bị “sang chấn” nhẹ. ”Bernice nói.
