Florentyna Rosnovski – con gái Abel – với một ý chí sắt đá di truyền từ người cha, cô quyết tâm theo đuổi mục tiêu và lý tưởng của mình, đó là trở thành nữ Tổng thống Mỹ đầu tiên. Tuy thế, cuộc đời của cô, cũng giống như người cha của mình, cũng gặp vô cùng nhiều trắc trở mà người phụ nữ tham vọng này nhất định phải vượt qua.
Thân phận người nhập cư không làm cản trở ý chí và tâm thế của cô bé 11 tuổi trong buổi đối thoại đầu tiên với Cha mình về tuyên ngôn sẽ trở thành nữ chính khách vĩ đại của nước Mỹ. Dường như những con người luôn hướng đến những điều vĩ đại sẽ không cho phép mình dừng lại ở những tiêu chuẩn đã tốt, không chấp nhận ở một ngưỡng cửa thành công nào cả. Khi Abel là người nhập cư đầu tiên của dòng họ Nam tước đến với nước Mỹ, nhiệm vụ đầu tiên và duy nhất là sự sống còn là phải tồn tại và chiến thắng mọi nghịch cảnh; trái lại Florentyna bắt đầu với một hoàn cảnh thuận lợi hơn nhưng vẫn ‘được’ yêu cầu áp dụng một chế độ và chương trình giáo dục đặc biệt, nghiêm khắc và kỷ luật kèm theo người định hướng từ nhỏ. Những bài học đầu tiên mà Florentyna được học từ cô Tredgold tất nhiên vẫn là những lý luận và giáo điều như bao đứa trẻ khác nhưng một bài học sâu sắc đánh động mãnh liệt vào tiềm thức và ảnh hưởng đến cả cuộc đời của Cô sau này đó là “Cô bé phải hiểu biết về lịch sử Ba Lan, cô bé phải được biết về nguồn gốc vĩ đại của dân tộc, dòng họ mình và chiến thắng những kẻ nhạo báng mình bằng kiến thức chứ không phải là sự thù hận”.
Cô gái đã ‘chiến thắng’ 2 người cha của mình bằng việc theo đuổi và bảo vệ đến cùng tình yêu của mình một cách văn minh và có trách nhiệm. Một lúc nào đó chúng ta có thể làm khác cha mẹ vì những quan điểm thế hệ nhưng chúng ta luôn mang trong mình dòng máu kiên gan vượt lên trên mọi nghịch cảnh bằng một trách nhiệm tuyệt đối với cuộc sống, từng bước đi và thành công tuy nhỏ, rất nhỏ của ta nhưng đã là hoàn hảo trong giới hạn hoàn cảnh mà ta phải đối mặt như là cái cách Cô gái thể hiện niềm tự hào và lòng biết ơn đối với gia đình mình, đặc biệt là với người Cha chỉ có 1 nấm vú.
Cả tiểu thuyết là cuộc hành trình đi từ thất bại đến thành công trải qua hạnh phúc nhưng cũng lắm mất mát và đến ngày vinh quang của người nữ chính khách, chặng đường chông gai ấy là hình ảnh ẩn dụ về sứ mệnh lớn lao của cô giáo Tredgold. Ở hai hoàn cảnh khác nhau trên địa cầu này - một bên là cô giáo ngày ngày với những điều tưởng chừng nhỏ bé trong một thị trấn nhỏ của nước Anh, đối lập với một bên là hình ảnh người nữ chính khách, nữ doanh nhân với các cuộc tranh luận, tranh cử xen kẽ là những vấn đề kinh doanh và chiêu trò chính trị như là vai diễn của những kẻ vĩ đại ? Nhưng có ai biết đâu ở mỗi ngã rẽ, mỗi nút thắt trong cuộc đời của Người vĩ đại ấy lại là sự ghi nhớ và thể hiện xuất sắc sứ mệnh của cô giáo, như lời Cha cô đã nói - ‘Cha từng nói với tôi rằng tôi sinh ra để làm một giáo viên và kế hoạch của Đức Chúa đã định sẵn cho chúng ta trên chiếc La bàn của người, vì thế có lẽ cuối cùng tôi sẽ dạy cho ai đó mang trên mình một sứ mệnh lớn lao.’
Hai Số Phận tưởng chừng không liên quan, khác biệt từ cách thể hiện ý chí và ước mơ từ nhỏ lại là mối quan hệ mắt xích, đan xen và bổ sung. Hành động thành công của người này như để chứng minh con đường sứ mệnh của người kia là đúng đắn.
Cuộc đời là những sự nối tiếp và kế thừa, nguyên nhân và kết quả. Florentyna là sự kế thừa tuyệt vời từ người cha Ba Lan Abel của mình. Ta là sự thể hiện của cả dân tộc, dòng họ. Khi ta nói, ta cười, ta suy nghĩ và hành động là cả tổ tiên của ta hiển diện, từng tế bào, ánh mắt, trạng thái tinh thần của ta là sự tổng hoà của Cha, của Mẹ của hàng ngàn đời xưa đúc kết, như quan niệm của thầy Thích Nhất Hạnh - nếu hiểu được điều này ai trong ta dám làm điều sai trái, ai trong ta không muốn phát huy và kế thừa truyền thống của Gia đình vì ai trong hơn 7 tỷ con người trên cõi đời này không thương không nhớ gia đình, cha mẹ và dòng tộc dù là ít hay nhiều.
Hỉnh ảnh kế thừa xuất sắc của William - người thứ 5 tiếp nối dòng họ nội bước chân vào ngôi trường danh giá Hảvard và mang trên mình 1 nấm vú như ông Ngoại. Tiểu thuyết kết thúc bằng lễ cưới lần thứ 2 tại nhà thờ của ‘Người con gái hoang đàng’ với anh chàng bạn thân Edward, người dành hơn 2/3 phần đời của mình để ngưỡng mộ và phục vụ tận tâm cho Florentyna - là người năm 8 tuổi đổ mực lên con búp bê yêu thích cùng với lời châm chọc về nguồn gốc nhập cư Ba Lan của Florentyna. Cô Tredgold đã đúng, con nên chiến thắng kẻ khác bằng kiến thức và Florentyna đã làm được với Edward.
Nguyễn Hữu Tướng
