Buổi phỏng vấn của tôi với Justin McLeod đang đi đến hồi kết thì tôi bật ra một câu hỏi cuối: “Anh đã yêu bao giờ chưa?”
Rõ ràng, câu hỏi của tôi thật thừa thãi với chàng giám đốc cấp cao với gương mặt trẻ trung từng tạo ra ứng dụng hẹn hò Hinge này.
Justin trông không thoải mái, anh khẳng định chưa từng ai hỏi mình câu hỏi này trong một buổi phỏng vấn. Cuối cùng anh cũng trả lời: “Có, nhưng tôi nhận ra khi đã quá muộn”. Rồi anh yêu cầu tôi tắt máy ghi âm, tôi bấm nút Dừng.
Khi cuộc trò chuyện không còn được thu âm, anh trông nhẹ nhõm hơn. Tên cô ấy là Kate. Họ yêu nhau hồi học đại học. Anh liên tục làm trái tim cô tan vỡ. (Anh kể lại với đôi mắt ngấn lệ). Anh không phải là phiên bản tốt nhất của mình tại thời điểm đó. Anh đã bù đắp cho tất cả mọi người kể từ đó, kể cả Kate. Nhưng cô hiện đang sống ở nước ngoài, và đã đính hôn với một người khác.
Tôi hỏi anh: “Cô ấy có biết anh vẫn còn yêu cô ấy không?”
“Không”, anh đáp, “Cô ấy đã đính hôn được hai năm rồi.”
“Hai năm?” Tôi hỏi “Tại sao?”
“Tôi không biết.”
Tại thời điểm đó cuộc hôn nhân kéo dài hai thập kỷ của tôi đã chuyển sang trạng thái ly thân được một năm. Tôi đã nghĩ rất nhiều về bản chất của tình yêu, về sự hiếm hoi của nó. Trên thực tế, lý do tôi phỏng vấn Justin vì ứng dụng của anh đã cho tôi buổi hẹn hò đầu tiên sau sự đổ vỡ hôn nhân, với một nghệ sỹ mà tôi đã say mê từ cái nhìn đầu tiên.
Điều đó chưa từng xảy ra với tôi, cái việc yêu-từ-cái-nhìn-đầu-tiên. Anh ấy cũng là người hiện lên trên màn hình của tôi đầu tiên ngay sau khi tôi tải ứng dụng đó xuống.
Cho những người thích ghi nhận số liệu, có rất nhiều lần đầu tiên: ứng dụng hẹn hò đầu tiên, người đàn ông đầu tiên trên màn hình, buổi hẹn hò không quen biết đầu tiên, tình yêu từ cái nhìn đầu tiên. Tôi hứng thú muốn tìm hiểu thuật toán của ứng dụng đó, cách nó được hình thành, cách ứng dụng đó có thể thông qua những bạn chung trên facebook của chúng tôi mà đoán được rằng người đàn ông đó, một nhà điêu khắc tập trung vào mối liên hệ giữa hình ảnh nhục dục và hoa, sẽ có thể chiếm cứ trái tim tôi.
“Anh phải nói với cô ấy,” Tôi nói với Justin. “Nghe này…” và tôi kể với anh câu chuyện về chàng trai tôi đã yêu ngay trước khi gặp chồng tôi.
Anh ấy đang học năm cuối đại học chuyên ngành Shakespeare ở nước ngoài. Tôi là nhiếp ảnh gia mặt trận 22 tuổi sống ở Pa-ri. Chúng tôi gặp nhau trên một bãi biển Ca-ri-bê. Tôi đã đến Luân Đôn thăm anh ấy trong trạng thái sang chấn hậu chiến sau khi đã chụp ảnh ở cuối cuối chiến giữa Xô Viết và Afghanistan.
Tôi đã nghĩ về anh ấy mỗi ngày khi ở giữa cuộc chiến, khi tôi ngủ trong hang động, ốm yếu vì chứng kiết lị và vết thương do pháo bị nhiễm trùng ở tay đến nỗi tổ chức Bác sỹ không biên giới phải chuyển tôi khỏi vùng Hindu Kush, tình yêu với anh ấy là thứ đã giúp tôi sống sót.
Nhưng vài tuần sau chuyến viếng thăm Luân Đôn của tôi, anh ấy bỏ rơi tôi. Anh ấy nói sẽ ghé thăm căn hộ của tôi ở Pa-ri và một cuối tuần nhưng không bao giờ xuất hiện. Hoặc đó là những gì tôi đã nghĩ.
Hai thập kỷ sau đó tôi được biết rằng anh ấy đã bay đến Pa-ri vào cuối tuần đó nhưng lại đánh mất mẩu giấy ghi số điện thoại và địa chỉ của tôi. Tên tôi không có trong danh bạ điện thoại. Anh ấy không có máy trả lời. Chúng tôi không có bạn chung. Anh ấy ở trong khách sạn nhỏ còn tôi cưới chồng và có ba con với người đàn ông tiếp theo tôi hẹn hò. Và cuộc sống cứ thế tiếp diễn.
Vào thời gian Google được phát minh, tấm ảnh đầu tiên của tôi hiện ra trên màn hình của anh ấy là ảnh tôi và những đứa con từ bài báo mà ai đó đã viết về quyển sách đầu tiên của tôi, ký ức về những ngày tháng làm nhiếp ảnh gia chiến trường. Không lâu sau đó, anh cưới vợ và có ba con với người phụ nữ tiếp theo anh hẹn hò. Và cuộc sống cứ thế tiếp diễn.
Tôi tìm thấy anh ấy một cách tình cờ, khi đang nghiên cứu về các công ty rạp hát cho cuốn tiểu thuyết gần đây nhất của mình. Và anh ấy xuất hiện với cái tên quá phổ thông. Tôi soạn một bức email :”Anh có phải là cùng người đã cho tôi leo cây ở Pa-ri không?”. Đó là cách tôi biết được chuyện đã xảy ra vào cuối tuần đó và bắt đầu tiêu hóa toàn bộ tác động của việc mất liên lạc giữa chúng tôi.
Anh ấy đến New York một vài tháng sau đó vì công việc, và chúng tôi gặp nhau ăn trưa vào mùa xuân trên một băng ghế ở Công viên Trung tâm. Tôi đã rất bối rối, tôi đá phải cốc nước chanh và làm rơi bánh kẹp trứng của mình: tình yêu xa xưa của chúng tôi vẫn ở đó.
Trên thực tế, cái kết được tạo ra bởi việc chúng tôi gặp lại nhau và cú sốc của việc nhận ra một tình yêu tưởng chừng đã khô cằn trong tăm tối vẫn còn tồn tại sau đó đã ảnh hưởng đến hai cuộc hôn nhân của chúng tôi, mặc dù vậy, theo hai hướng khác nhau. Anh ấy nhận ra anh ấy cần phải nỗ lực nhiều thế nào để bảo vệ cuộc hôn nhân của mình. Tôi nhận ra tôi đã cho đi tất cả sự quan tâm và bồi đắp tôi có, trong hai mươi ba năm cày bừa, nhưng mảnh ruộng ấy vẫn cằn cỗi.
Nghe về tình yêu của Justin dành cho Kate trên một băng ghế khác ở New York bốn năm sau đó, tôi đã cảm thấy một sự thôi thúc sống động. “Nếu anh vẫn còn yêu cô ấy”, tôi nói với Justin, “và cô ấy vẫn còn độc thân, anh phải nói với cô ấy. Bây giờ. Anh sẽ không muốn sau hai mươi năm nữa vẫn hối hận vì sự im lặng của mình khi thức dậy. Nhưng anh không thể làm điều đó qua email hay facebook. Anh thực sự phải đến tận nơi và sẵn sàng đối mặt với một cánh cửa đóng sầm lại.”
Anh cười đầy luyến tiếc: “Tôi không thể làm như vậy. Đã quá muộn.”
Ba tháng sau, Justin email mời tôi đi ăn trưa. Bài báo tôi viết về anh và công ty, trong đó anh cho phép tôi được nhắc đến Kate (người mà tôi gọi là “Nụ hồng”) làm mọi người hứng thú với ứng dụng của anh, và anh muốn cảm ơn tôi.
Vào ngày hẹn, tôi đến nhà hàng và tìm người phục vụ: “Justin McLeod, bàn cho hai người,”.
“Không”, anh đột nhiên lên tiếng phía sau tôi, “Cho ba người”
“Ba? Ai sẽ ăn cùng tôi và anh?”
“Cô ấy”, anh nói, chỉ vào bóng của một người phụ nữ đang vụt ngang qua cửa sở nhà hàng, trong một chiếc áo khoác hồng, với mái tóc vàng hồng dâu dập dềnh sau lưng.
“Cái gì…? Là Nụ hồng ư?”
“Đúng vậy.”
Kate ùa vào và chào đón tôi bằng một cái ôm. Nhìn gần cô trông giống một Kate Hepburn khác, người đóng cặp với Stanley Cavell trong chuỗi hài kịch về tái hôn tôi đã học ở đại học. Chuỗi phim đó là tiền đề cho phim rom-com (phim hài thương mại) ngày nay, được quay ở Mỹ vào những năm 30 và 40 của thế kỷ trước, khi việc làm phim về ngoại tình hay tình dục ngang trái bị cấm. Để qua vòng kiểm duyệt, cốt truyện cũng tương tự: một cặp đôi ly hôn, tán tỉnh những người khác, rồi cưới lại. Bài học? Đôi khi bạn phải đánh mất tình yêu để tìm lại nó, và trở lại với lá xanh là bí quyết để hoa có thể nở rộ lần nữa.
“Tất cả là nhờ chị”, Kate khóc, “Cảm ơn chị.”
Và giờ Justin và tôi cũng rưng rưng, đến nỗi những khách ăn khác nhìn chúng tôi khó hiểu.
Sau khi chúng tôi ngồi xuống, họ kể cho tôi câu chuyện về sự đoàn tụ của họ, tiếp lời nhau cứ như thể họ là cặp đôi đã cưới lâu ngày. Một ngày, sau khi tình cờ gặp một người bạn của Kate, Justin nhắn tin cho Kate để hẹn một cuộc nói chuyện qua điện thoại, rồi đặt một chuyến bay xuyên Thái Bình Dương để đến gặp cô mà không báo trước. Anh gọi cô từ phòng khách sạn của mình, hỏi rằng anh có thể ghé qua. Cô sẽ cưới trong vòng một tháng, nhưng ba ngày sau đó, cô chuyển khỏi căn hộ đang sống cùng vị hôn phu.
Tôi bỗng thấy tội lỗi, anh chàng tội nghiệp.
Không sao, cô ấy an ủi. Mối quan hệ của họ đã trục trặc trong nhiều năm. Cô đã cố tìm cách để trì hoãn hoặc hủy bỏ đám cưới, nhưng thiệp mời đã được gửi đi, lễ đường đã được đặt, và cô không biết làm thế nào để giải quyết mâu thuẫn nội tâm mà không làm mọi người thất vọng.
Justin đã đến gặp cô gần như đúng vào giây phút cuối cùng anh có thể lên tiếng hoặc mãi mãi giữ im lặng. Vào thời điểm bữa trưa của chúng tôi, hai người đã sống cùng nhau.
Không lâu sau đó, tôi mời họ đến ăn tối để giới thiệu chàng nghệ sỹ bị ám ảnh với những đóa hoa, người góp một nửa công trạng cho sự đoàn tụ của họ. Anh ấy và tôi đã không thể trở thành một cặp, điều này làm tôi buồn và thất vọng, nhưng chúng tôi đã tìm được cách trở lại làm bạn bè thân thiết và thậm chí còn hợp tác về mặt nghệ thuật khi anh ấy gửi tôi một bức phác thảo của mình.
Trên thực tế, chúng tôi vừa ký hợp đồng đồng sản xuất ba cuốn sách : “Điều cơ bản của tuổi trưởng thành”, “Điều cơ bản của việc làm cha mẹ”, và ồ, trớ trêu thay, “Điều cơ bản của tình yêu.”
“Bức phác thảo về gì vậy?” Kate hỏi.
Tôi chỉ cho cô bức vẽ trên Iphone của mình.
“Đây là những hình bầu dục à?” Cô hỏi, mỉm cười.
“Hoặc hạt giống,” Tôi đáp. “Hoặc nụ hoa, phụ thuộc vào việc cô nhìn nhận thế nào.”
Chẳng phải tình yêu nở ra tình yêu nở ra tình yêu là lí do khiến tất cả chúng tôi ngồi bên cạnh nhau? Bởi vì tình yêu đích thực, một khi đã chớm nở, sẽ không bao giờ biến mất. Nó có thể đi lạc cùng một mẩu giấy, hoặc chuyển thành nghệ thuật, sách vở hay trẻ em, hoặc khiến một cặp đôi khác đoàn tụ trong khi thất bại trong chính trường hợp của bạn.
Nhưng nó sẽ luôn ở đó, chờ đợi một tia nắng mặt trời, tan chảy qua các tảng băng, kiên trì khẳng định sự tồn tại chính đáng của mình trong trái tim chúng ta và trong cuộc đời.
Trạm Đọc
Lưu Nguyễn Ngân Hà dịch/Theo New York Times
