Vì vậy, tôi muốn dành thời gian để đọc những cuốn sách thực sự hay! Nhưng làm thế nào để chọn ra được những cuốn sách hay mà chưa cần đọc chúng? Hôm nay tôi muốn chia sẻ với các bạn cách tôi chọn đọc những cuốn nonfiction hay. Tôi cũng sẽ đánh giá một vài cuốn sách tôi từng đọc làm ví dụ, để xem chúng có đáp ứng những tiêu chí tôi đưa ra trong bài này hay không.
Trước khi bắt đầu đọc, xin các bạn hãy nhớ rằng: tất cả những gì tôi sẽ trình bày ở dưới hoàn toàn là từ suy nghĩ chủ quan. Tôi đọc nonfiction như một cách giải trí, và tôi thích nhất là khi được học thêm những điều mới mẻ khi đọc sách, hoặc biết thêm những phương pháp tư duy hay. Những đánh giá uy tín nhất vẫn nên là từ các nghiên cứu đã được công nhận hoặc được công bố rộng rãi tới độc giả. Các tác giả cũng nên hiểu rõ điều này và nên công bằng khi nhìn nhận các đánh giá trái chiều về tác phẩm của mình.
Bây giờ hãy bắt đầu với các quy tắc của tôi.
Quy tắc 1: Đọc sách của tác giả là những chuyên gia trong lĩnh vực
Các tác giả trong số này có thể được mô tả với những chức danh mỹ miều như “Giáo sư về [một lĩnh vực nào đó liên quan trực tiếp tới cuốn sách]”. Tương tự, hãy thận trọng khi lựa chọn sách của những tác giả là “chuyên gia”, “người đi đầu trong lĩnh vực” và “nhà báo”.
Quy tắc số 1 này của tôi không áp dụng với sách tiểu sử. Tiểu sử thì lại khác. Bạn không cần phải là một nhà sử học để viết một câu chuyện về tiểu sử của John D. Rockefeller, và bạn cũng chẳng cần phải là người thân tín hoặc biết rõ về nhân vật mình sẽ viết. Tôi đã đọc rất nhiều tiểu sử viết bởi các nhà báo. Họ là chuyên gia trong lĩnh vực này, với kỹ năng và nguồn thông tin dồi dào để đem đến một câu chuyện cuốn hút. Dĩ nhiên, cũng có môt phần chủ quan khi tạo dựng hình ảnh nhân vật trong tiểu sử, nhưng tôi nghĩ đó là do tính chất riêng của loại hình tiểu sử.
Quy tắc 2: Chỉ đọc những cuốn sách được chấm trên 4 điểm trên Goodreads
Quy tắc 3: Không đọc những cuốn có ghi “đáng ngạc nhiên” ở ngoài bìa sách
Một số ví dụ
Những cuốn sách dưới đây được chọn trong danh sách Goodreads của tôi, và tôi cũng đã chọn các sách được review từ 1 đến 5 điểm. Nếu bạn thắc mắc thì tôi chấm điểm cho những cuốn này không lâu sau khi đọc, và lúc đó tôi chưa lập ra quy tắc số 3. Bây giờ hãy xem quy tắc số 3 này có áp dụng đúng với những cuốn tôi đã chấm điểm hay không:
Điểm |
Ghi chú |
|
Why We Sleep: The New Science of Sleep and Dreams của Matthew Walker thật sự là cuốn nonfiction hay nhất tôi đọc trong năm vừa qua. Một cuốn sách quá tuyệt vời. Một chuyên gia đầy kinh nghiệm về giấc ngủ giải thích quá trình của giấc ngủ và lợi ích của một giấc ngủ ngon cũng như tác hại của việc mất ngủ với sức khỏe con người. Tôi đã nói với tất cả mọi người tôi biết rằng hãy đọc cuốn sách này đi vì nó rất hữu ích. Nó cũng đáp ứng đủ 3 tiêu chí của tôi. |
|
The Lean Startup: How Constant Innovation Creates Radically Successful Businesses, của Eric Ries. LÀ nhà thành lập một công ty startup, Eric Ries không hoàn toàn được cho là một chuyên gia trong lĩnh vực này khi ông bắt đầu viết cuốn sách, nhưng ông là một người dày dặn kinh nghiệm. Cuốn sách đưa ra những lời khuyên bổ ích và đã được áp dụng bởi nhiều công ty thành công trên toàn thế giới. |
|
Gödel, Escher, Bach: An Eternal Golden Braid là một trong những cuốn sách yêu thích nhất của tôi. Phải mất khá nhiều thời gian để đọc, nhưng những thông tin (và cả sự hài hước nữa!) của cuốn sách là vô giá. Được viết bởi một chuyên gia về khoa học nhận thức và tài liệu so sánh của trường Indiana University, Gödel, Escher, Bach đã phân tích những chủ đề thường nhật trong đời sống của Kurt Gödel, M. C. Escher, và Johann Sebastian Bach, và liên hệ những thông tin đó với những nguyên lý cơ bản trong toán học, thuyết đối xứng, và trí tuệ con người. |
|
Endless Forms Most Beautiful được viết bưởi một chuyên gia trong lĩnh vực phát triển tiến hóa, và cả chủ đề lẫn lối hành văn của cuốn sách đều rất đẹp. |
|
In The Gene: An Intimate History, Siddhartha Mukherjee liên hệ câu chuyện thời thơ ấu và gia đình mình với căn bệnh mà ông dành cả cuộc đời để nghiên cứu. Một cuốn sách vừa khai sáng vừa cảm động như thế này là rất hiếm gặp. |
|
Inferior: The true power of women and the science that shows it, bởi tác giả Angela Saini. Cuốn sách này, được viết bởi một nhà báo, đã không đạt tiêu chí #1. Dù là một cuốn sách khá hay và lôi cuốn, nhưng tôi vẫn tìm ra những điểm không hợp lý và chưa đủ khách quan trong lối lập luận, cũng như việc cố tình bỏ sót các thông tin trái chiều. |
|
Alibaba: The House That Jack Ma Built, viết bởi Duncan Clark. Một cuốn sách thú vị, nhưng không đáng nhớ lắm, và cũng không cung cấp thông tin đặc biệt hấp dẫn nào về Alibaba. |
|
Outliers: The Story of Success bởi Malcolm Gladwell là một cuốn sách hay, không thể phủ nhận điểu này. Nhưng như những cuốn sách khác cùng tác giả, cuốn sách chọn ra những ví dụ khá chủ quan và từ đó vội vã đi đến kết luận. Người đọc có thể biết thêm những ý tưởng mới, nhưng không có đủ chứng cứ tin cậy để đánh giá. |
|
How the Mind Works, bởi Steven Pinker, viết về một chủ đề mà tôi luôn yêu thích. Đây cũng là một tác giả tôi thích, với cuốn Language Instinct, vì vậy tôi đã rất hào hứng khi bắt đầu đọc cuốn này. Tuy nhiên tôi lại hơi bị thất vọng. Tôi chỉ cho cuốn này 2 điểm, và theo điểm số trên Goodreads cuốn này cũng chỉ được chấm 3.97, tức là chỉ đạt 2/3 tiêu chí tôi đặt ra. |
|
Money: Know More, Make More, Give More, bởi Rob Moore. Tôi không thể diễn tả cuốn sách này chán đến mức nào. Và cuốn sách cũng không đạt cả 2 tiêu chí đầu tiên của tôi. |
|
Tôi nghĩ cuốn The One Thing: The Surprisingly Simple Truth Behind Extraordinary Results bởi Gary Keller có quá nhiều thông tin trùng lặp, và mọi ví dụ đều hướng tới việc một người dồn mọi chú ý vào “một việc”, trong khi trên thực tế điều đó là không thực tế. Cuốn này còn có chữ “đáng ngạc nhiên” nữa! Tuy nhiên Goodreads chấm cuốn này khá cao, 4.16 điểm. Đó là lý do tôi không hoàn toàn dựa vào điểm số Goodreads để chọn sách. Các bạn hãy thử đọc cuốn này và xem cảm nhận có khác với tôi không. |
Còn các bạn thì sao? Các bạn có các tiêu chí hoặc quy tắc nào khi đọc nonfiction? Hãy cùng chia sẻ nhé!
Theo Herman Schaaf
Thảo Tâm (biên dịch)