Nghiên cứu và dữ liệu thị trường cho thấy xu hướng này được thúc đẩy bởi sự tò mò tự nhiên, nhu cầu cảm xúc, và các yếu tố xã hội hiện đại như sự phát triển của truyền thông và nền tảng phát trực tuyến. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các lý do đằng sau xu hướng này, dựa trên các nghiên cứu tâm lý, dữ liệu bán hàng, và xu hướng thị trường.
Lý do tâm lý đằng sau sự quan tâm
Nghiên cứu tâm lý chỉ ra rằng con người có xu hướng tò mò về những khía cạnh đen tối của bản chất con người, một hiện tượng được gọi là "tò mò bệnh lý" (morbid curiosity). Theo Psychology Today, việc đọc hoặc xem các câu chuyện về tội phạm mang đến một cảm giác an toàn để đối mặt với mặt tối của con người, cho phép mọi người quan sát các nhân vật thể hiện những khía cạnh đen tối trong khi vẫn duy trì khoảng cách an toàn. Điều này giúp họ hiểu rõ hơn về những phần thường bị che giấu trong tâm lý, chẳng hạn như hành vi bạo lực hoặc rối loạn tâm thần.
Ngoài ra, một số nghiên cứu còn cho thấy mọi người bị thu hút bởi nội dung tội phạm để trải nghiệm cảm xúc mạnh mẽ, như sợ hãi và hồi hộp, trong một môi trường kiểm soát được. Điều này đặc biệt đúng với phụ nữ, những người có thể tìm kiếm cảm giác an toàn và hiểu biết để bảo vệ bản thân, do lo ngại về việc trở thành nạn nhân.
Xu hướng thị trường và tác động của công nghệ
Dữ liệu thị trường cho thấy thể loại tội phạm đã trở thành một trong những thể loại lớn nhất trong ngành xuất bản và điện ảnh. Theo Nielsenbook UK, từ 2013 đến 2022, hơn 500 triệu cuốn sách tội phạm và phiêu lưu đã được bán ở Anh, với doanh thu đạt 2,5 tỷ bảng. Trong năm 2022, thể loại này chiếm 12% doanh số bán sách in, tăng lên gần 20% cho sách nói và hơn 33% cho sách điện tử, cho thấy sự phổ biến trên nhiều định dạng.
Đối với phim, thị trường phim tội phạm, kinh dị dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ CAGR 7,6% từ 2023 đến 2030. Sự phát triển này được thúc đẩy bởi sự phổ biến của các nền tảng phát trực tuyến như Netflix, cung cấp nội dung như "The Silence of the Lambs" (Sự im lặng của bầy cừu) và "Zodiac", làm tăng sự tiếp cận với khán giả toàn cầu.
Sự phát triển của truyền thông xã hội cũng đóng vai trò quan trọng. Các nền tảng mạng xã hội cho phép chia sẻ nhanh chóng các bài viết và thảo luận về nội dung tội phạm, tạo ra cộng đồng người hâm mộ và tăng cường sự quan tâm. Ví dụ, các bài post về các vụ án nổi tiếng hoặc phim tâm lý tội phạm thường thu hút hàng ngàn lượt chia sẻ và bình luận, làm tăng sự phổ biến của thể loại này.
Tác động của đại dịch COVID-19
Trong thời kỳ đại dịch COVID-19, khi nhiều người bị cách ly tại nhà, nhu cầu giải trí qua sách và phim tăng mạnh. Theo The Boar, doanh số bán sách tội phạm và kinh dị ở Anh đã tăng 120.000 bản trong hai tuần cuối tháng 6/2020 so với cùng kỳ năm 2019, vượt qua cả thể loại tiểu thuyết chung và sách thiếu nhi. Điều này cho thấy mọi người tìm kiếm sự giải thoát và cảm xúc mạnh mẽ trong những thời điểm căng thẳng, với các câu chuyện tội phạm cung cấp sự hồi hộp và sự phân tâm.
Tương tự, sự phổ biến của nội dung phát trực tuyến tăng lên, với nhiều người xem các phim và series tội phạm trên Netflix và các nền tảng khác. Dữ liệu từ Statista cho thấy, mặc dù có sự giảm nhẹ từ quý 4/2022, thể loại này vẫn duy trì mức độ phổ biến cao, phản ánh sự bền vững của xu hướng này sau đại dịch.
Các yếu tố xã hội và văn hóa khác
Ngoài công nghệ và đại dịch, các yếu tố xã hội khác cũng đóng vai trò. Sự gia tăng nhận thức về sức khỏe tâm thần đã làm tăng sự tò mò về các rối loạn tâm lý và cách chúng liên quan đến hành vi tội phạm. Theo Rasmussen University, sự quan tâm đến tội phạm thật giúp mọi người cảm thấy kiểm soát tốt hơn về sự an toàn của mình, đặc biệt là trong bối cảnh thế giới ngày càng phức tạp và không chắc chắn.
Bên cạnh đó, sự thành công của các tác phẩm cụ thể, như sách của Gillian Flynn (Cô gái mất tích) và phim của David Fincher (Seven), đã tạo ra một vòng lặp phản hồi, khuyến khích sản xuất và tiêu thụ thêm nội dung tương tự. Vào tháng 9/2019, hai trong số năm cuốn sách bán chạy nhất trên Goodreads thuộc thể loại mystery, suspense, thriller, cho thấy sức mạnh của thể loại này trong văn học.
- Trạm Đọc