Một nhà lãnh đạo muốn giải phóng tiềm năng sáng tạo của những người đồng hành nên là người biết cách nuôi dưỡng và tạo điều kiện hỗ trợ để mỗi cá nhân trong nhóm được thoả sức thể hiện khả năng, thay vì cố gắng đặt ra một tầm nhìn và tự mình tạo ra sự đổi mới. 

Qua quá trình nghiên cứu một loạt các cá nhân và tổ chức, nhóm tác giả gồm: Linda A.Hill - giáo sư ngành quản trị kinh doanh tại Trường Đại học Harvard, cựu Phó chủ tịch, phù thuỷ công nghệ Pixar - Greg Brandeau, Phó giáo sư bậc 1 ngành quản trị kinh doanh tại ĐH Harvard - Emily Truelove và cuối cùng là Kent Lineback - nhà điều hành cũng như tác giả của nhiều đầu sách bán chạy đã cùng nhau cho ra đời cuốn sách Thiên tài tập thể. 

Đây không chỉ đơn giản là một cuốn sách viết về những đổi mới hay những triết lý lãnh đạo mà bạn đã từng nghe. Đây là ấn phẩm đào sâu vào một chủ đề ít được bàn luận tới hoặc ít được hiểu thấu - đó là tinh thần lãnh đạo và đổi mới, hay còn có thể hiểu là vai trò của nhà lãnh đạo trong việc tạo dựng một tổ chức sáng tạo hơn. 

Cuốn sách này là bộ khung mà bất kỳ nhà lãnh đạo đương nhiệm nào cũng có thể áp dụng để tạo ra một môi trường làm việc mà ở đó mọi cá nhân đều sẵn sàng và đủ khả năng để đổi mới không ngừng. 

Các tác giả đã dành 3 chương đầu trong tổng số 9 chương sách để đưa ra những góc nhìn sâu sắc về một ví dụ điển hình của thiên tài tập thể, đó là hãng phim hoạt hình nổi tiếng Pixar - hãng phim liên tục khẳng định vị trí với hàng loạt bom tấn và bỏ xa các đối thủ khác. 

Thông qua những phân tích và dẫn chứng cụ thể được đưa ra trong sách, bạn đọc có thể hiểu được cách mà Pixar đã làm để không ngừng phát triển trong thời đại đổi mới và có nhiều thay đổi nhanh chóng trong khi nhiều công ty khác lại thất bại và lụi tàn. 

Khi theo dõi các bộ phim từ Pixar, sự chỉn chu, kết nối đầu cuối nhịp nhàng, liền mạch khiến chúng ta cảm giác như nó được thực hiện chỉ bởi một người. Nhưng trên thực tế, hàng trăm người từ nhiều bộ phận khác nhau đã cùng hợp tác để tạo nên một tác phẩm hoàn chỉnh. Đây chính là cách một tổ chức đổi mới hoạt động. 

Đổi mới, sáng tạo trong môi trường doanh nghiệp nên là nỗ lực của một nhóm người, bởi nhiều ý tưởng hay hơn, tốt hơn sẽ xuất hiện khi cả nhóm cùng trao đổi. Những nhà lãnh đạo nên là người đóng vai trò đảm bảo việc trao đổi, thảo luận diễn ra trơn tru, hay giúp nhóm của mình giải quyết những xung đột nếu có thay vì áp đặt một giải pháp mang tính cá nhân. Tại Pixar, những ý tưởng mới và sáng tạo sẽ luôn được trao đổi để tích hợp vào tác phẩm, dù điều này có thể khiến nhóm của họ phải mất thêm thời gian cho công việc, nhưng những ý tưởng sáng tạo này chắc chắn vô cùng đáng giá, để kết quả cuối cùng là một bộ phim hoạt hình chất lượng và đón nhận nhiều phản hồi tích cực từ người xem. 

Bạn có thể nhìn thấy rất nhiều những huyền thoại về thiên tài đơn độc, hoặc bị cô lập trong phòng thí nghiệm của mình, nhưng đó không phải là cách mà một nhà lãnh đạo trong môi trường doanh nghiệp đổi mới nên nhìn vào. Cách quan trọng nhất để thành công với tư cách một tổ chức sáng tạo là có sự lãnh đạo thúc đẩy văn hoá đổi mới và hợp tác giữa những thiên tài cá nhân để tạo nên một môi trường thiên tài tập thể. 

Đổi mới là điều cần thiết trong môi trường doanh nghiệp mang tính sáng tạo. Nhưng đổi mới không phải lúc nào cũng đi cùng với lợi ích mà nó cũng kèm theo những mặt hạn chế, hay tranh cãi và xung đột. Việc thảo luận, hợp tác đưa ra ý tưởng, khai thác tài năng từ thiên tài tập thể cũng là con dao hai lưỡi. Về cơ bản, quá trình làm việc nhóm thường diễn ra hài hoà nhưng đôi khi xung đột cũng xảy ra, và chính những xung đột này tạo nên cao trào cho quá trình sáng tạo. Khi ấy, theo các tác giả của Thiên tài tập thể, thì năng lực của một nhà lãnh đạo giỏi được thể hiện thông qua điều này, người lãnh đạo nên biết khi nào cho phép tranh luận, khi nào nên đưa ra quyết định để điều chỉnh mức độ căng thẳng và giữ cho môi trường ổn định để các cá nhân có thể sáng tạo và làm việc với hiệu suất tốt nhất. 

Các nhà lãnh đạo nên khuyến khích mỗi cá nhân giữ được chất riêng của mình, vì điều ấy góp phần tạo ra những ý tưởng đa chiều hơn khi làm việc tập thể. Người lãnh đạo cũng nên tạo ra một môi trường lý tưởng để mọi người thoải mái xây dựng và đóng góp ý kiến cũng như cho mỗi cá nhân thấy ý tưởng của họ được lắng nghe. 

Sự đổi mới ở bất kỳ môi trường nào cũng tạo nên một sự xáo trộn nhất định. Không ai chắc chắn lần đổi mới này có thể mang lại hiệu quả, mà đôi khi quá trình đổi mới phải đi qua nhiều thử nghiệm lặp đi lặp lại, cùng với rất nhiều nỗ lực và công sức phải bỏ ra. Vai trò của người lãnh đạo lúc này là nhìn nhận quá trình học hỏi, thử nghiệm của nhóm thiên tài tập thể, để cân bằng với việc tạo nên hiệu quả trong công việc. 

Thêm vào đó, sự sáng tạo của mỗi cá nhân cũng nên được người lãnh đạo kiểm soát ở một mức độ nhất định, bởi những ý tưởng hay đôi khi cũng phải đối mặt với thực tế nhiều vấn đề như lịch trình, ngân sách, quy tắc, thủ tục… 

Nhà lãnh đạo giỏi trong môi trường đổi mới, thay vì đóng vai trò như người áp đặt các mệnh lệnh thì họ là người tạo ra môi trường để các cá nhân phát triển, kiểm soát các xung đột xảy ra trong quá trình đóng góp ý tưởng sáng tạo, cũng như cân bằng giữa sáng tạo, đổi mới và những quy định cần phải chấp hành. 

Theo các tác giả của Thiên tài tập thể, mô hình lãnh đạo truyền thống có xu hướng dập tắt sự sáng tạo. Trong những mô hình này, cấp trên là người đưa ra các ý tưởng và phương hướng cho cấp dưới để họ hiện thực hoá ý tưởng ấy. Người lãnh đạo có thể giỏi ở nhiều khía cạnh, nhưng chưa chắc đã nhanh nhạy để đuổi kịp cái mới, hay có thể nhìn nhận được kết quả cụ thể của vấn đề mới ấy. 

Còn với loại hình lãnh đạo trong môi trường đổi mới, thì công việc của cấp trên là tạo ra một môi trường nơi mọi người có thể hoàn thành công việc của họ, một môi trường nơi mọi người có thể sáng tạo. 

Để củng cố cho tầm quan trọng của góc nhìn đổi mới trong lãnh đạo, Thiên tài tập thể đã đưa vào rất nhiều ví dụ về các nhà lãnh đạo thành công trong quá trình thay đổi cách tiếp cận và quản lý doanh nghiệp của mình. Trong đó có thể kể đến Vineet Nayar - giám đốc điều hành HCL Technologies (một công ty máy tính lớn tại Ấn Độ). Vineet Nayar đảm nhận công ty khi nó đang mất dần vị thế, thế nhưng ông không ngần ngại thay đổi. Ông thiếp lập một kênh để nhân viên có thể đặt câu hỏi trực tiếp cho mình, trao quyền nhiều hơn cho nhân viên, giúp nhân viên tăng tính chủ động, thay đổi văn hoá để giúp nhân viên nhận ra rằng người lãnh đạo đôi khi không phải người nhìn xa trông rộng, mà là người cho phép và sẵn sàng đổi mới. Và chính điều ấy đã khiến công ty làm ăn phát đạt trở lại. 

Thông qua những ví dụ về các cá nhân và tổ chức được nêu ra trong cuốn sách, vai trò của người lãnh đạo mà các tác giả trong Thiên tài tập thể muốn làm rõ, chính là người dẫn dắt trên hành trình sáng tạo của mỗi thành viên trong đội ngũ của mình, là điểm tựa vững chắc và đáng tin cậy để các thành viên có thể thoải mái đưa ra ý kiến, đặt câu hỏi, chia sẻ và được lắng nghe. 

Một nhà lãnh đạo giỏi cũng là người phải học được cách chấp nhận thất bại. Phạm sai lầm là một phần quan trọng trong quá trình học hỏi để đổi mới. Khi thất bại xảy đến, thay vì vội vã trừng phạt và đổ lỗi, hãy bình tĩnh phân tích vấn đề và đừng khiến cho những người đồng hành của mình cảm thấy không dám mắc sai lầm nữa. Bởi nếu họ chỉ đứng mãi trong vùng an toàn thì rất nhiều những ý tưởng sáng tạo sẽ bị dập tắt. 

Theo các tác giả trong Thiên tài tập thể, thay vì cho rằng vai trò của mình là vội vàng và mạo hiểm đưa ra các quyết định như cách các doanh nghiệp truyền thống vẫn làm, những nhà lãnh đạo nên kiên nhẫn khi đối mặt với các vấn đề phức tạp, nên dám yêu cầu nhóm của mình cùng nhìn lại và đưa ra các giải pháp và ý tưởng tốt hơn. 

Nhà lãnh đạo trong môi trường đổi mới cũng là người nên có cái nhìn linh hoạt hơn trong các vấn đề trước nay vẫn bị coi là cứng nhắc, như: sắp xếp chỗ ngồi, lịch trình, trang phục… Tất cả những điều này nên linh hoạt và thay đổi khi nhu cầu của nhóm thay đổi. 

Người lãnh đạo đóng vai trò rất quan trọng tác động đến quá trình đổi mới của một doanh nghiệp. Nhất là trong doanh nghiệp mang tính sáng tạo, việc nhà lãnh đạo linh hoạt và tạo ra được môi trường nơi sự sáng tạo, năng suất có thể cùng song hành chính là điều mà nhóm thiên tài tập thể cần tìm để sẵn sàng cống hiến hết khả năng của mình. 

Một nhà lãnh đạo giỏi là người có thể đánh giá đúng mức độ phức tạp của một vấn đề, có thể suy nghĩ toàn diện và hiểu được sự đa dạng cũng như điểm mạnh - yếu của từng cá nhân trong tập thể của mình. 

Nếu ví thành công là một cánh cửa cần bước qua, thì người lãnh đạo giỏi chính là chìa khoá để đổi mới. Chiếc chìa khoá biết rõ về ổ khoá tổ chức của mình, để có thể thực hiện những bước tiến phù hợp. 

Chung quy lại, những nhà lãnh đạo cũng là con người, họ cũng có những lo lắng và nỗi sợ hãi riêng. Họ không phải sinh ra đã hoàn hảo ở vị trí lãnh đạo hay có thể đưa ra các quyết định mà không mắc sai lầm, thế nhưng họ có thể học hỏi để tốt lên từng ngày, và mỗi cá nhân trong tập thể cũng có thể giúp người dẫn đường của mình phát triển kỹ năng lãnh đạo của họ. 

Bằng cách đưa ra những phân tích logic, sử dụng những câu chuyện sống động về nhiều nhà lãnh đạo nổi tiếng tại các công ty như Pixar, Google, ebay… các tác giả của cuốn Thiên tài tập thể đã cho chúng ta thấy vai trò của những nhà lãnh đạo đã thay đổi như thế nào. Thay vì tự tạo ra tầm nhìn và tự mình thực hiện đổi mới, họ đã tạo ra và duy trì được một nền văn hoá nơi sự đổi mới luôn diễn ra liên tục, một môi trường nơi mọi người sẵn sàng và có thể làm những công việc khó khăn mà việc giải quyết vấn đề đổi mới đòi hỏi. 

Thiên tài tập thể không chỉ là cuốn sách truyền cảm hứng về cách lãnh đạo đổi mới, mà nó còn cung cấp những hướng dẫn thiết thực cho người mong muốn tổ chức mà họ lãnh đạo có sự sáng tạo, đổi mới nhiều hơn. Cuốn sách chính là cẩm nang cho bất kỳ nhà lãnh đạo đương nhiệm nào hay bất cứ ai mong muốn đổi mới tổ chức mà họ sắp sửa điều hành. 

Hy vọng thông qua những câu chuyện về các nhà lãnh đạo mà bạn đọc được trong cuốn sách này, sẽ khuyến khích bạn thực hiện bước đi tiếp theo trên hành trình tạo ra thiên tài tập thể của chính bạn.