Trong ngôn ngữ Nhật, ikigai được sử dụng trong nhiều ngữ cảnh khác nhau, và có thể áp dụng cho những việc nhỏ nhặt hàng ngày cũng như những mục tiêu và thành tựu to lớn. Ikigai là khái niệm rộng miêu tả nhiều khía cạnh trong cuộc sống.
Tác giả dùng câu chuyện của những người Nhật nổi tiếng, truyền cảm hứng để phân tích về bản chất của ikigai.
Jino Ono là chủ nhà hàng sushi nổi tiếng của Nhật. Ông là đầu bếp 3 sao Michelin cao tuổi nhất thế giới, điều đó là một mảnh ghép thật tuyệt vời của ikigai, nhưng đối với Ono, ông có thể tìm thấy ikigai đơn giản chỉ qua việc phục vụ món cá ngừ ngon nhất thể giới cho các vị khách đang tươi cười, hay qua việc hít thở cái không khí mát lành se lạnh của buổi sớm mai khi ông thức dậy và chuẩn bị tới chợ cá Tsukiji.
Ono từng ước có thể chết trong khi đang làm sushi. Việc đó mang lại cho ông cảm thức sâu sắc về ikigai.
Trong sách Ikigai, Ken Mogi phân tích rằng ikigai của một người cũng giống như một đầm lầy, và đầm lầy cũng có đầy đủ vẻ đẹp của nó. Một đầm lầy là hệ sinh thái phong phú, nơi nhiều vi sinh vật phát triển mạnh. Cũng giống như cuộc đời, có những khoảnh khắc vô cùng khó khăn, khiến con người tưởng chừng như sẽ gục ngã, nhưng nếu vào giây phút ấy, ikigai của bạn vẫn tồn tại, bạn vẫn có thể đứng dậy, bạn sẽ cảm nhận rõ về ý nghĩa của cuộc đời, và nó khiến bạn mạnh mẽ hơn.
Hãy tự hỏi bản thân điều này: những điều nhỏ bé nào ở trong đầm lầy tâm trí bạn, thứ sẽ giúp bạn vượt qua một chặng đường khó khăn? Có lẽ có những yếu tố bạn muốn tập trung và lưu giữ chúng luôn hiện hữu trong tâm trí. Ikigai cũng chính là những điều còn lại sau cùng ấy.
Theo đuổi ikigai cũng chính là bạn thấu hiểu bản thân mình, chấp nhận con người mình, bất kể ta có mang những tính cách bẩm sinh nào đi nữa. Theo Ken Mogi, đó là “bí mật lớn nhất của ikigai”. Chấp nhận đồng nghĩa với khiêm nhường, bao dung, và luôn mỉm cười.
Sau khi đưa ra những phân tích khá chi tiết và rõ ràng về ikigai cũng như những biểu hiện cụ thể của Ikigai trong đời sống hàng ngày của con người, Ken Mogi khẳng định rằng “Cho dù điều gì xảy ra, miễn là bạn có ikigai, bạn có thể đi hết những giai đoạn khó khăn trong cuộc đời. Bạn luôn có thể trở về vùng an toàn và êm ấm của mình, nơi bạn có thể làm lại những chuyến phiêu lưu trong đời”.
Cuốn sách có thể khơi dậy trong tâm trí người đọc niềm hứng thú để theo đuổi những điều mới mẻ trong cuộc đời và sống một cuộc đời hạnh phúc.
Tác giả Ken Mogi là nhà thần kinh học, nhà văn và phát thanh viên làm việc ở Tokyo. Ông đã xuất bản hơn 30 bài báo khoa học về nhận thức và khoa học thần kinh. Ngoài ra, ông còn là tác giả của hơn 100 đầu sách với nội dung đa dạng trải rộng từ khoa học thần kinh, tiểu luận, bình luận và self–help. Sách của ông đã bán được gần một triệu bản.