Các bộ kinh điển Phật giáo là những kho tàng đặc biệt phong phú trong bức tranh toàn cảnh rộng lớn về cách diễn đạt của Phật giáo. Trong cuốn sách, tác giả lập luận kinh Nikaya gần với lời Đức Phật dạy nhất, nên tác giả đã lựa chọn và bình giảng 16 bài kinh tiêu biểu, quan trọng nhất trong kinh tạng Nikaya thông qua ba bộ kinh điển Phật giáo:
- Tạng Pāli: 5.434 bài kinh (được gọi là “các bài giảng” hay bài kinh), cộng thêm 15 tác phẩm dài bằng một cuốn sách (thuộc Tiểu bộ (Khuddaka), độ dài của mỗi tác phẩm này dao động từ khoảng 9 đến 500 trang in hiện đại);
- Tạng Hán: 151 kinh A hàm (āgama), nghĩa là “truyền thống”, tương đương với các bài kinh Pāli, 612 tác phẩm Đại thừa (sūtras), 572 tác phẩm thuộc Kim Cương thừa (Mật điển ‒ tantras);
- Tạng Tây Tạng: gồm 270 bản kinh (bao gồm một số bản dịch từ kinh Pāli), được in trong 30 tập khổ lớn, 33 tập sách bổ sung chứa các kinh Đại thừa và 300 bài tantra, được in trong 30 tập sách.
16 bài kinh tiêu biểu là 16 mệnh đề cốt lõi giúp tạo ra một lối đi xuyên qua khu rừng rậm chằng chịt các bản văn, giáo lý, sơ đồ, thuật ngữ chuyên môn, và phương pháp thực hành ‒ tất cả những yếu tố tạo nên di sản giáo huấn đồ sộ trong 45 năm hoằng pháp của Đức Phật. Những mệnh đề này không chỉ cung cấp cấu trúc cho khối lượng lớn tư liệu trong kinh điển, mà còn đưa ra cơ sở đáng tin cậy để hiểu cốt lõi giáo lý của Ngài, từ đó chúng ta có thể tiếp tục đào sâu việc nghiên cứu và thực hành.
Hơn thế, tác giả cũng đã cẩn trọng tránh xa các diễn giải mang tính bè phái về nội dung kinh điển, mà thay vào đó tập trung vào chính các nguyên bản. Điều này đồng nghĩa với việc hạn chế tham khảo các truyền thống chú giải của các tông phái Phật giáo lớn, dù chúng rất phong phú và hấp dẫn. Kết quả là độc giả sẽ được tiếp cận trực tiếp với tư liệu gốc từ kinh điển sau đó được phân tích trong phần “Bình giảng”.
Để có thể cấu trúc nội dung một cách dễ hiểu, Glenn Wallis đã sử dụng hình ảnh của một cuộc hành trình tâm linh, có thể xem như một cuộc hành hương. Cuộc hành trình này được chia thành sáu giai đoạn: (1) Giáo lý bắt đầu bằng việc yêu cầu bạn nhận biết và khám phá vị trí hiện tại của mình (Môi trường sống). (2) Bạn sẽ được giới thiệu những ý tưởng và góc nhìn có tác dụng làm mất phương hướng (Mất định hướng). (3) Tiếp theo, bạn sẽ được giới thiệu những ý tưởng và góc nhìn mới, chỉ cho bạn một hướng đi đúng đắn (Tái định hướng). (4) Bạn sẽ được cung cấp bản thiết kế của một môi trường sống mới (Lộ trình). (5) Bạn sẽ được cung cấp thông tin chi tiết về đích đến cuối cùng của hành trình (Đích đến). Cuối cùng, bạn sẽ được bắt đầu cuộc hành trình rộng mở của mình, áp dụng những hiểu biết và phương pháp đã học vào thực tế (Lên đường).
Bố cục của cuốn sách
1 - HÀNH TRÌNH ĐẾN VỚI GIÁO LÝ ĐẠO PHẬT
2 - THUẬT NGỮ VÀ Ý NGHĨA CỦA PHẬT PHÁP
3 - ĐỨC PHẬT, ĐỘC GIẢ VÀ KINH VĂN
4 - TIẾP CẬN KINH ĐIỂN
5 - KINH VĂN (16 bài kinh)
6 - BÌNH GIẢNG (16 bài)