Dù biết rằng cuộc sống thật ý nghĩa khi bạn có động lực, đặt mục tiêu và theo đuổi chúng đến cùng mà không gì ngăn cản được! 

Nhưng khi thật sự không còn đường lùi. Chúng ta phải làm gì?

Liệu cuốn sách bạn đang cầm trên tay có thể trả lời câu hỏi đó?

Mục tiêu (The Goal) giới thiệu lý thuyết các điểm hạn chế đã làm thay đổi tư duy của những nhà kinh doanh Hoa Kỳ. Được viết theo phong cách kịch tính, Mục tiêu là cuốn tiểu thuyết quản trị cực kỳ hấp dẫn, đã và đang thay đổi tư duy quản lý của toàn bộ thế giới phương Tây. 

Alex Rogo là một tay quản lý đang phải làm việc tuyệt vọng để giúp nhà máy của mình không rơi vào thảm họa. Cuộc hôn nhân của anh cũng vậy. Alex có 90 ngày để cứu nhà máy của mình - hoặc nó sẽ bị đóng cửa vĩnh viễn với hàng trăm nhân viên bị mất việc. Đúng vào thời điểm đó, cuộc gặp gỡ tình cờ với một nhân vật bí ẩn từ thời sinh viên - Jonah - đã giúp anh thoát ra khỏi những cách tư duy thông thường để xem xét, gỡ rối các vấn đề thực sự cần phải giải quyết.

Câu chuyện về cuộc chiến giải cứu nhà máy của Alex không chỉ hấp dẫn về nội dung. Nó ẩn chứa một thông điệp nghiêm túc cho tất cả các nhà quản lý và giải thích rõ ràng những ý tưởng về “Lý thuyết điểm hạn chế (Theory of Constraints)” mà Eli Goldratt – bậc thầy trong việc phát triển các khái niệm và hệ thống quản lý kinh doanh mới đưa ra. Thông qua ví dụ dễ hiểu, tác giả đã chỉ ra: “Sức bền của một dây xích chính là sức bền của mắt xích yếu nhất. Sức mạnh tập thể sẽ phụ thuộc vào mỗi cá nhân, cũng như sự vận hành trơn tru của hệ thống sẽ phụ thuộc vào mỗi bộ phận riêng lẻ”.

Mục tiêu không chỉ cái bạn đặt ra mà là quá trình không ngừng hoàn thiện tiến tới đạt được mục đích. Thông điệp cuốn sách được truyền đạt sinh động thông qua câu chuyện kinh doanh xen kẽ với nhiều tình tiết thú vị, kịch tính trong cuộc đời Alex Rogo.

Đọc từng trang sách, theo dõi diễn biến của mỗi tình tiết, phân tích tâm lý được đẩy lên cao trào của từng nhân vật: Phó Chủ tịch chi nhánh Bill Peac, Giám đốc nhà máy Alex Rogo, bà vợ Juliet… độc giả sẽ có cảm giác câu chuyện này sao gần gũi như từng xảy ra với chính mình, rồi ngỡ ngàng khi dù gắng sức mà bạn không thể rời mắt khỏi những trang sách đầy mê hoặc.

Tại sao Bill Peach không được đón chào ở nhà máy của Rogo? Bill Peach là nhân vật có quyền hạng cao hơn Rogo, có tham vọng lớn lao và luôn phấn đấu cho vị trí số 1 – Tổng Giám đốc điều hành nhưng có lẽ niềm khao khát đó đã khiến nhân vật này trở thành “vị khách không mời”. Mỗi lời ông nói đều như trút giận lên Rogo, ông chỉ quan tâm đến hiệu suất và đổ lỗi tất cả cho sự quản lí của Rogo.

Còn Alex Rogo từ khi đảm nhiệm vai trò Giám đốc dường như anh luôn chịu áp lực từ việc chậm giao hàng và lượng tồn kho. “Nhưng có cái gì trong nhà máy này mà không bị chậm đâu. Chỉ quan sát tôi cũng có thể nói rằng có bốn loại ưu tiên tiến độ với các đơn hàng: Gấp… Rất-Gấp… Khẩn-Cấp… và Ngay-Lập-Tức. Chuyện vượt tiến độ nghe thật xa lạ với chúng tôi”

Khi nhận chức, Rogo phải cùng vợ và các con chuyển về vùng ngoại ô Bearington - một thị trấn công nghiệp nằm ở vùng ngoại ô nước Anh, nhưng vợ anh - Juliet hoàn toàn không thích nơi này, cộng thêm việc Rogo “mất hút” từ sáng đến tối ở nhà máy, bỏ bê gia đình đã khiến cô vô cùng buồn bã, muốn chấm dứt cuộc hôn nhân tệ hại đó.

Cũng như tôi, độc giả sẽ mải mê theo dõi cuộc chạy đua nước rút 90 ngày của Rogo đối mặt với việc nhà máy mãi mãi bị đóng cửa - đồng nghĩa với việc hàng trăm công nhân rơi vào tình trạng thất nghiệp và chính Rogo cũng chung số phận. Mọi việc dường như rơi vào bế tắc cho đến khi Rogo nhớ lại cuộc gặp gỡ tình cờ với ông thầy dạy vật lý Jonah – người am hiểu sâu sắc về lĩnh vực kinh doanh và giúp Rogo dần tháo gỡ được những rắc rối hiện tại. Để vực dậy nhà máy, Rogo đã nỗ lực tìm kiếm câu trả lời thỏa đáng với Jonah, tự đưa ra hàng loạt giải pháp nhưng đáp án làm Jonah thỏa mãn lại vô cùng đơn giản, vậy-thực-sự-đó-là-gì?

Tôi cam đoan rằng, nếu độc giả là chủ một doanh nghiệp, bạn phải hiểu: “Mục tiêu của một cơ sở sản xuất là phải làm ra tiền”. Nhưng tại sao các nhân viên của mình làm việc chăm chỉ mà công ty lại làm ăn không hiệu quả? “Có kỳ lạ không khi cảm giác thấy thế giới riêng của chúng ta đang sụp xuống từng mảng, trong khi những người khác bên cạnh thì cứ chắc như bàn thạch?”.

Vì sao trong dây chuyền sản xuất và hệ thống kho vận của nhà máy luôn bị lúc thiếu lúc thừa? Nhà máy của Rogo có công nghệ, máy móc tốt, có rô bốt vận hành, có hệ thống máy tính có thể làm mọi thứ - trừ pha café. Rogo cứ tự hỏi nhiều lần: con người và các loại vật tư cần thiết đều đủ cả nhưng tại sao nhà máy không thể làm ra những sản phẩm tốt, đúng hạn và giá thành cạnh tranh được với các đối thủ. Có điều gì sai ở đây? Hay có điều gì mà chính Rogo cũng không biết mình đang thiếu?

Tác giả đã dẫn dắt độc giả theo từng chi tiết gợi mở từ cuộc gặp chớp nhoáng vội vã ngay tại cửa máy bay của Rogo và ông thày giáo cũ, nhấn mạnh vào câu nói như là tuyên ngôn của cuốn sách: “Alex, anh không thể hiểu được ý nghĩa của năng suất, trừ phi anh biết rõ mục tiêu là gì. Chừng đó, anh chỉ bày ra rất nhiều trò chơi với số má và từ ngữ mà thôi”.

Chúng ta sẽ bị cuốn chặt vào “trò chơi sinh tử” của Rogo và đồng nghiệp, chứng kiến quá trình hồi sinh thần kỳ của một doanh nghiệp đang bị bủa vây bởi vô vàn khó khăn thông qua việc liên tục lặp lại quá trình: “điều chỉnh cách quan sát, đặt câu hỏi, do lường, phân tích, ra quyết định”.

Phải có lý do gì để Mục tiêu trở thành tiểu thuyết kinh doanh hay nhất mọi thời đại với hơn 5 triệu bản phát hành, lọt vào danh sách “25 cuốn sách về quản lý kinh doanh có sức ảnh hưởng lớn nhất thế giới”, được rất nhiều trường bồi dưỡng kỹ năng quản lý đưa vào chương trình đào tạo quản lý vận hành, lập kế hoạch chiến lược, đo lường và điều chỉnh hệ thống làm việc? Bàn luận sâu sắc về kinh doanh, tác giả Eliyahu M. Goldratt và Jeff Cox chỉ ra cho độc giả thấy rằng có những nhà quản trị doanh nghiệp dù được đào tạo bài bản, thâm niên lâu năm nhưng vẫn mắc phải nhiều sai lầm chung, trong khi đó có không ít “tay ngang” dù nghề nghiệp không liên quan nhưng họ thật sự là bậc thầy trong kinh doanh.

Một niềm hứng thú không thể che giấu nữa là những thuật ngữ về kinh doanh được trình bày rõ ràng trong cuốn tiểu thuyết: “Lý thuyết về những hạn chế” (Theory of Constraints) được Goldratt lý giải rõ ràng trong The Goal. Theo lý thuyết này, “sức bền của một dây xích chính là sức bền của mắt xích yếu nhất”. Sức mạnh tập thể sẽ phụ thuộc vào mỗi cá nhân, cũng như sự vận hành trơn tru của hệ thống sẽ phụ thuộc vào mỗi bộ phận riêng lẻ.

Những chỉ số tài chính mô tả Mục tiêu tạo ra tiền của mỗi doanh nghiệp bao gồm:

-Lợi nhuận thực (Net Profit - NP), hay còn gọi là lãi ròng

-Giá trị trả về trên sự đầu tư (Return on Investment - ROI), hay còn gọi là tỷ suất sinh lời trên vốn đầu tư

-Dòng tiền mặt (Cash Flow - CF)

Kiếm ra tiền bằng cách tăng lãi ròng, trong khi đồng thời tăng tỷ suất sinh lời trên vốn đầu tư và tăng dòng tiền mặt.

Những chỉ số đo đạc phù hợp để mô tả Mục tiêu của một hệ thống kinh doanh là:

-Thông lượng (Throughput - TP): Tốc độ tạo ra tiền của hệ thống thông qua việc bán hàng, doanh thu bán hàng, chi phí nguyên vật liệu. Mục tiêu cho các nhà quản lý là tìm cách giảm thiểu mức độ ảnh hưởng của các liên kết yếu nhất đến hiệu suất của công ty và tối đa hóa thông lượng cho người dùng cuối của sản phẩm. Khi thông lượng được tối đa hóa bằng cách loại bỏ sự thiếu hiệu quả, cho phép đầu vào và đầu ra chảy theo cách lý tưởng nhất, một công ty có thể đạt tối đa hóa doanh thu.

-Tồn kho (Inventory - I): Tất cả tiền đã đầu tư cho hệ thống để mua những gì sẽ dự định bán.

-Chi phí hoạt động (Operational Expense - OE): Tất cả tiền mà hệ thống đã tiêu tốn để chuyển tồn kho thành thông lượng.

Đặc biệt, cuốn tiểu thuyết này không đơn thuần bàn về kinh doanh mà luôn lồng ghép khéo léo câu chuyện về tình cảm gia đình. Rogo buộc phải tìm ra phương cách cứu vãn cuộc hôn nhân đang trên đà tan vỡ của mình. Sau tất cả thì việc cân bằng giữa công việc và gia đình luôn là bài toán nan giải của những vị lãnh đạo. Làm thế nào để giao kịp các đơn hàng cho đối tác nhưng vẫn kịp lau khô dòng nước mắt tức tưởi hờn giận vì bị “bỏ rơi” của vợ mình? Trong tình thế đó, Rogo phát hiện ra “phương pháp Socrates” và sử dụng nó để giải quyết ổn thỏa chuyện hôn nhân. Độc giả sẽ biết rằng phương pháp Socrates bao gồm một cuộc đối thoại giữa hai hoặc nhiều người là một người hướng dẫn người kia, thông qua một loạt  câu hỏi và sử dụng các tài nguyên, hướng tới giải quyết những nghi ngờ và xung đột của bạn. Cuối cùng, đối tượng sẽ tự tìm ra cách làm hữu hiệu.

Rogo cũng áp dụng phương pháp này cho đội ngũ nhân viên tại nhà máy và nhanh chóng cùng họ tìm ra giải pháp. Jeff Bezos - CEO của Amazon đã nhận xét về cuốn Mục tiêu rằng: "Cuốn sách thực chất là một sự bóc trần bản chất của khoa học sản xuất trong hình hài của một cuốn tiểu thuyết. Cuốn sách khuyến khích các công ty xác định những khó khăn lớn nhất trong hoạt động của mình và từ đó nhìn nhận ra những hạn chế để khắc phục".

Mục tiêu là một tác phẩm khác biệt trong thế giới sách kinh doanh khi được viết bởi nhà vật lý học Goldratt - người có chuyên ngành không một chút liên quan đến kinh doanh và điều thú vị là các bí quyết kinh doanh được viết dưới dạng một cuốn tiểu thuyết hết sức thực tế và gần gũi nên dễ dàng tiếp cận với đông đảo người đọc. Bằng cách thức kể chuyện tài tình, cuốn sách vẫn không ngừng mang lại những bài học sâu sắc, đầy giá trị và truyền cảm hứng tuyệt vời cho các nhà lãnh đạo có tinh thần cầu tiến.