Đây là một câu hỏi vô cùng triết học: "Nếu Trường Giang cầu hôn Nhã Phương trong hoang vắng và không có ai ở đó đăng lên Facebook và đưa tin, liệu anh chàng có "thật sự" cầu hôn?"

Câu chuyện Trường Giang cầu hôn người yêu Nhã Phương ngay giữa sóng truyền hình không đơn giản chỉ là một scandal trong giới Showbiz, mà còn gợi lên một vấn đề triết học và tâm lý mang đầy tính thời sự trong thời đại của mạng xã hội.

Thí nghiệm giả tưởng này được cho là đặt ra bởi nhà triết học duy tâm thế kỉ 18, George Berkeley, đã từng tốn rất nhiều bút mực của các triết gia và nhà khoa học trong hàng trăm năm qua.

Dân mạng có thể thấy Trường Giang vô duyên, tôi thì thấy anh ấy là một minh chứng hoàn hảo của thời đại FOMO, Nỗi sợ bị bỏ rơi - Ảnh 1.
Tất nhiên, nếu bạn nghĩ "tiếng động" theo nghĩa vật lý thông thường, thì chắc chắc là cái cây đã phát ra âm thanh khi đổ. Chỉ cần đặt một chiếc máy ghi âm ở đó, bạn sẽ thu được tiếng và khẳng định chiếc cây đổ có tạo ra âm thanh.

Nhưng hãy thử nghĩ kĩ, nếu không có ai lắng nghe, nếu những rung động trong sóng âm không được ghi nhận bởi một người nào, thì liệu âm thanh đó "tồn tại" theo nghĩa nào đây? Hay đây câu hỏi giúp bạn dễ hình dung hơn: "Nếu một người chết nhưng không một ai trên thế giới biết anh ta chết, liệu anh ta có thực sự chết không?

Bài viết này không nhằm tranh luận một câu hỏi triết học về nhận thức luận, mà muốn nói về một hiện tượng rất thực trong đời sống chúng ta gọi là hiệu ứng FOMO (Fear of missing out), hay còn gọi là hội chứng Nỗi sợ bị bỏ rơi.

FOMO, hay hiệu ứng "Fear of Missing Out", là một khái niệm hướng con người tin rằng người khác luôn vui vẻ, hạnh phúc hơn mình. Trong thời đại của mạng xã hội cùng các phương tiện kết nối lên ngôi, chúng ta dễ dàng so sánh cuộc sống của mình với người khác để rồi nhận ra rằng có nhiều người sao vui vẻ và hạnh phúc đến thế. Đó cũng là lúc mà FOMO xuất hiện, chúng ta làm mọi thứ, tốn tiền bạc, thời gian để được giống như người khác.

Hiệu ứng này thực chất được sinh ra do trí tưởng tượng của con người, nó khiến chúng ta đưa ra những quyết định dựa trên cảm tính chứ không phải nhu cầu thực tế hay mong muốn bản thân. Ai cũng mắc phải FOMO, theo cách này hay cách khác. Chỉ có điều là chúng ta hướng tới những mong muốn khác nhau, với một số người là các sản phẩm đắt tiền, hàng hiệu hay những bữa ăn sang chảnh...

Tờ biếm họa của trang báo nổi tiếng New Yorker từng mô tả lại hiện tượng này rất hóm hỉnh như sau: Nếu bạn chạy marathon trong rừng, nhưng không có ai ở đó để đăng chúng lên mạng xã hội, liệu bạn có thực sự chạy marathon?

Hay trong trường hợp của Trường Giang, nếu Trường Giang cầu hôn Nhã Phương một trong rừng bí ẩn, và không có ai ở đó để đăng lên Facebook và được các báo đưa tin, liệu chàng có "thật sự" cầu hôn?

Mọi người có thể cười Trường Giang vì sự vô duyên khi cướp sóng truyền hình để làm việc cá nhân, nhưng tôi thấy anh cũng chỉ đang là một minh chứng tiêu biểu của thời đại FOMO.

Nếu anh cầu hôn trong lặng lẽ và không một cư dân mạng nào biết đến, liệu sự việc "cầu hồn" của anh có tồn tại và được lưu nhớ mãi.

Con người là một sinh vật xã hội. Họ sống cần được sự công nhận của người khác. Khoe đọc một cuốn sách trên Facebook là một hành động đòi hỏi sự công nhận. Đăng tấm ảnh cưới mới chụp của vợ chồng và nhận được ngàn "Like" là một nỗ lực đòi hỏi sự chú ý khác. Chỉ có điều là trong thời đại siêu kết nối ngày nay, Nỗi sợ bị bỏ rơi, không đủ "sự chú ý" đó lại được phóng đại lớn hơn bao giờ hết.

Lần tới đi ăn nhà hàng, bạn hãy thử tự hỏi mình một câu hỏi vô cùng triết học như: "Liệu khi ăn mà bạn không chụp ảnh và đăng nó lên Instagram, bạn có thực sự đã ăn?"

M.Đ