Trong cuốn sách dày 284 trang bản tiếng Việt (240 trang bản tiếng Anh) dễ đọc và lôi cuốn này, với những câu chuyện cụ thể, chi tiết chỉ có thành viên gia đình Trump mới có độc quyền biết được, Mary Trump dường như dễ dàng thuyết phục độc giả tin vào những thông tin bà đưa ra trong cuốn sách. Đặc biệt, điều này càng được củng cố với cách viết có nghề: vừa là một thành viên đắm chìm trong câu chuyện, vừa là một người khách quan (chính xác hơn là một nhà tâm lý học) đứng bên ngoài để soi xét.  

Mary đánh giá về người chú Donald Trump của mình là “một người đàn ông nhỏ bé, đáng thương, ngu dốt, không có khả năng, không có chiều sâu, và thường chìm đắm trong vòng xoáy ảo tưởng của chính mình.” Người đàn ông đó “từ xưa đến nay dù thất bại tệ hại đến đâu thì vẫn được tưởng thưởng theo những cách gần như không tài nào hiểu nổi.” Và lý do của sự khó hiểu đó được bà giải thích trong cuốn sách: đó là Trump đã được "thể chế hóa" trong phần lớn cuộc đời trưởng thành của mình. Ông luôn được che chắn khỏi những thiếu sót, sai lầm do mình gây ra – đó là người cha luôn ra tay cứu ông thoát khỏi những lần phá sản khủng khiếp; là một chính phủ liên bang được triển khai để bảo vệ cái tôi của Trump, bất kể ông kém cỏi hay sai trái như thế nào.

Về lý do viết cuốn sách Mary Trump chia sẻ: Bà đã im lặng rất lâu, nhưng sau khi chứng kiến những hậu quả tệ hại mà Donald Trump đã để lại cho người dân và đất nước Hoa Kỳ trong 3 năm đầu nhiệm kỳ, bà đã quyết định phải lên tiếng trước cuộc bầu cử sắp tới. (Giống như cựu cố vấn an ninh quốc gia John Bolton và phóng viên nhà Trắng Michael Cohen cũng quyết định phát hành sách trong dịp này để giúp các cử tri có thể nhìn rõ hơn về năng lực của một đương kim tổng thống đang tiếp tục ứng cử cho nhiệm kỳ tới).

Donald Trump cùng các anh chị em của mình được nuôi nấng bởi người cha Fred, mà từ góc nhìn của một nhà tâm lý học, Mary xác định ông mình là “một kẻ sát nhân có chức năng cao”, nổi tiếng với sự chuyên chế và độc ác, không có tình cảm, đo lường giá trị của mọi người bằng tài chính và quyết định một cách bạo ngược số phận của năm đứa con của mình. Cô trích dẫn các triệu chứng cốt lõi căn bệnh mà ông nội mình mắc phải: thiếu sự đồng cảm, cơ sở để nói dối, thờ ơ với đúng và sai, hành vi lạm dụng và coi thường quyền của người khác.

Con trai lớn của ông - Fred Jr (cha của Mary) - người kế vị đầu tiên được chỉ định, là một người đàn ông quyến rũ với máu phiêu lưu, khiếu hài hước tự nhiên - đã luôn cố gắng làm hài lòng người cha độc đoán luôn bắt người khác phải đoán ý của mình, song không thành. Fred Jr đã thử làm việc trong đế chế kinh doanh gia đình, nhưng áp lực từ sự coi thường và sỉ nhục của ông bố khiến Fred quyết định từ bỏ việc kinh doanh và trở thành một phi công của TWA. Tuy nhiên, ông nội của Mary không ngừng chế nhạo, gọi bố cô là "tài xế xe buýt trên trời".

Fred Jr không thể chống lại áp lực – chuyển sang nghiện rượu; bị đe dọa, mất việc và cuối cùng phải quay trở lại làm việc cho cha mình trong sự ghẻ lạnh; rồi bị vợ bỏ; cuối cùng mất sớm, ở tuổi 42 vào năm 1981. Fred Jr thậm chí bị bỏ rơi ba tuần trong trận ốm cuối cùng ở nhà cha mẹ mình. (Donald và em gái Elizabeth đi xem phim vào đêm Fred chết trong bệnh viện.)

Khi Donald hai tuổi rưỡi mẹ ông bị đau ốm liên miên, không thể chăm sóc con cái, cha ông thì thờ ơ với việc này, chỉ chăm chú vào các mánh khóe làm giàu. Thiếu vắng tình thương và sự chăm sóc của cha mẹ những năm thơ bé , Donald Trump đã phát triển những cách tự vệ sơ đẳng nhưng mạnh mẽ, đánh dấu bằng sự thù địch ngày càng tăng với người khác, tỏ ra thờ ơ trước thái độ của người khác hệt như cha mình; từ đó hình thành nên sự ái kỉ, cao ngạo, kiểu hành xử oán hận bao gồm thói bắt nạt, vô lễ, hung hăng, nói dối… Khi ông Fred nhận ra những tính cách này ở cậu con trai thứ hai, ông đã đánh đồng nó với sự mạnh mẽ, quyết tâm theo đuổi mục tiêu cần có ở người người kế vị. 

Donald Trump được chứng kiến sự sỉ nhục của bố dành cho anh trai, và quyết định không cố gắng làm bất cứ điều gì đúng đắn giống như anh mình. Khi được bố coi trọng; Donald càng trở nên táo bạo và hung hăng hơn vì hiếm khi bị thách thức hoặc bị buộc tội bởi cha mình.

Ông Fred sau đó đã trao cho Donald chức chủ tịch danh dự của Tập đoàn Trump Management, ném tiền vào con trai - người thậm chí còn trở nên tự tin hơn, tham gia vào các dự án rủi ro hơn, thất bại ngoạn mục hơn, và ngày càng đòi hỏi nhiều tiền mặt hơn để duy trì hình ảnh đã được chính mình thổi phồng lên. Mary viết: “Bằng cách tiếp tục tạo điều kiện cho chú Donald, ông tôi tiếp tục làm cho chú ấy trở nên tồi tệ hơn: chú ngày càng thèm khát sự chú ý của giới truyền thông và tiền bạc, ngày càng tự tô vẽ thêm về bản thân và ảo tưởng về 'sự vĩ đại' của mình. "

Điều đáng nói, trong cuốn sách “Quá nhiều và không đủ” Mary tiết lộ, với 5 lần phá sản, tiêu phí hàng trăm triệu đô la, hàng loạt dự án kinh doanh bết bát tiếp đó, nhưng Trump vẫn nhận được sự hậu thuẫn không ngừng từ cha mình và các chủ ngân hàng… cũng như nhận được sự ca tụng hết lời của giới truyền thông.

“Ông Fred sẵn sàng chi hàng triệu đô la cho con mình vì ông tin rằng mình có thể thúc đẩy những kỹ năng mà Donald Trump thực sự có – một nhà bác học về khả năng tự phong, một kẻ dối trá không biết ngượng, một chuyên gia tiếp thị và xây dựng thương hiệu – để đạt được một điều luôn né tránh ông: đó là một mức độ danh tiếng phù hợp với cái tôi của ông và thỏa mãn tham vọng của ông theo cái cách mà chỉ riêng tiền bạc không bao giờ làm được.”

Với các chủ ngân hàng “không có lớp vỏ hào nhoáng của sự thành công và tự tin mà chú tôi vẫn thể hiện, các chủ ngân hàng sợ rằng những cơ ngơi của chú vốn đã chìm trong rắc rối thậm chí sẽ còn mất giá trị thêm... họ ném hàng trăm triệu đô la cho chú và một bộ máy truyền thông hào phóng quan tâm và hết lời ca tụng chú.” Mary viết. 

Theo Mary, khi sự cuốn hút đạt đến giới hạn, Donald Trump đã triển khai một “chiến lược kinh doanh” khác: đó là thể hiện những cơn thịnh nộ. “Chú hăm dọa sẽ phá sản hoặc là sẽ hủy diệt bất kỳ ai không chịu để chú làm những điều mình muốn. Dù bằng cách nào chú cũng thắng”.

Không chỉ về mặt tính cách, hành xử, Mary còn đánh giá Donald Trump không đủ hiểu biết, năng lực để đảm nhận vị trí lãnh đạo cao nhất của quốc gia. Theo đó,  ông Donald Trump - người không có hiểu biết gì về lịch sử, những nguyên tắc hiến định, địa chính trị, ngoại giao hay bất cứ điều gì khác, và chưa bao giờ buộc phải chứng minh mình có mớ kiến thức đó – đã đi đánh giá tất cả các chương trình xã hội, các đồng minh của đất nước chỉ qua lăng kính đồng tiền như bố mình đã dạy… Những sai lầm của ông Donald Trump được vô số người bợ đỡ bảo vệ, cũng như làm mọi việc để duy trì niềm tin vào ông.

“Quá nhiều và không đủ: Gia đình tôi đã tạo nên người đàn ông nguy hiểm nhất thế giới như thế nào” là cuốn sách nên đọc cho bất cứ ai quan tâm đến cựu tổng thống Mỹ hoặc gia đình của ông. Lịch sử đen tối, u ám, tạo ra đầy thương tổn cho các thành viên trong gia đình, kể cả người được coi là thành công nhất như Donald Trump, là điều nhiều người cần xem xét và rút ra kết luận cho riêng mình.

Nhận xét về cuốn sách, tờ báo CNN viết: “Mary Trump đến gần hơn bất cứ ai trong việc miêu tả lại những gì đã tạo nên con người có vẻ nhẫn tâm nhưng đã thành công trong cuộc đua vào Nhà Trắng… “Quá nhiều và không đủ” là một cuốn hồi ký sâu sắc và được trau chuốt.”

Tác giả cuốn sách

Mary L. Trump là cháu gái ruột, con của anh trai Donald Trump. Bà có bằng Tiến sĩ của Viện Nghiên cứu tâm lý tiên tiến Derner và giảng dạy nhiều khóa học về chấn thương tâm lý, rối loạn tâm thần và tâm lý phát triển.

Cuốn sách này của bà đã ra mắt tại Mỹ vào giữa tháng 7 năm 2020 bất chấp đề nghị ngăn cấm xuất bản từ Robert Trump – em trai của Donald Trump khi đó đang ở năm cuối cùng của nhiệm kỳ tổng thống Mỹ thứ 45.