“Tôi đã 20 tuổi khi có bài phát biểu công khai đầu tiên. Đó là năm 1976, Microsoft mới thành lập chưa đầy một năm, và trong một căn phòng, tôi đang giải thích về phần mềm cho vài trăm người đam mê máy tính. Ký ức rõ ràng nhất của tôi về khoảnh khắc đó là cảm giác hồi hộp. Trong nửa thế kỷ sau đó, tôi đã phát biểu trước hàng ngàn người và dần cảm thấy thoải mái hơn khi chia sẻ suy nghĩ về nhiều chủ đề, từ phần mềm, các công việc trong lĩnh vực y tế toàn cầu, biến đổi khí hậu, cho đến những vấn đề khác mà tôi thường viết trên Gates Notes.

Tuy nhiên, có một điều không nằm trong danh sách đó: chính bản thân tôi. Trong suốt 50 năm xuất hiện trước công chúng, tôi hiếm khi nói hoặc viết về câu chuyện của mình hay tiết lộ những chi tiết về đời tư. Điều đó không chỉ xuất phát từ mong muốn giữ gìn sự riêng tư. Bản chất tôi luôn có xu hướng hướng ngoại, chú ý đến những ý tưởng mới và những con người có thể giúp giải quyết các vấn đề tôi đang theo đuổi. Dù rất thích tìm hiểu lịch sử, tôi chưa bao giờ dành nhiều thời gian để nhìn lại chính mình.

Nhưng giống như nhiều người ở độ tuổi của tôi, tôi sẽ tròn 70 tuổi trong năm nay, vài năm trước, tôi bắt đầu suy ngẫm. Ba người con của tôi đã đi trên con đường riêng của chúng. Tôi đã chứng kiến cha tôi ngày một yếu dần và ra đi vì bệnh Alzheimer. Tôi bắt đầu lục lại những bức ảnh cũ, tài liệu gia đình, và những chiếc hộp đựng kỷ vật, từ các bảng điểm mẹ tôi đã lưu giữ đến những bản in mã nguồn máy tính mà tôi chưa nhìn thấy trong nhiều thập kỷ. Tôi cũng bắt đầu ghi lại ký ức của mình và nhờ sự giúp đỡ từ gia đình, bạn bè cũ để tập hợp những câu chuyện. Đây là lần đầu tiên tôi thực sự nỗ lực để xem liệu những ký ức từ lâu có thể giúp tôi hiểu rõ hơn về bản thân mình ngày hôm nay hay không.

Kết quả của quá trình đó là một cuốn sách sẽ được xuất bản vào ngày 4 tháng 2: cuốn hồi ký đầu tiên của tôi, “Source Code”. 

“Source Code” là câu chuyện về những năm tháng đầu đời của tôi, từ thời thơ ấu ở Seattle đến những ngày đầu tiên của Microsoft. Tôi chia sẻ những trải nghiệm khi là một đứa trẻ lanh lợi nhưng đôi khi khó bảo, là đứa con giữa trong một gia đình có bố mẹ tận tâm và đầy tham vọng, những người đôi khi không biết phải làm gì với tôi. Khi viết cuốn sách này, tôi hiểu rõ hơn về những người đã định hình con người tôi và những trải nghiệm đã dẫn đến sự ra đời của một công ty thay đổi thế giới.

Trong “Source Code”, bạn sẽ biết về cách Paul Allen và tôi nhận ra rằng phần mềm sẽ thay đổi thế giới, và khoảnh khắc vào tháng 12 năm 1974 khi anh ấy lao vào phòng ký túc xá của tôi với một tờ Popular Electronics, tờ báo đã truyền cảm hứng để chúng tôi bỏ mọi thứ và thành lập công ty. Bạn cũng sẽ gặp gỡ gia đình lớn của tôi, như người bà đã dạy tôi chơi bài và đồng thời dạy tôi cách tư duy. Bạn sẽ gặp các giáo viên, cố vấn và những người bạn đã thách thức tôi, giúp tôi tiến xa hơn theo những cách mà mãi sau này tôi mới thực sự trân trọng.

Một số khoảnh khắc mà tôi viết trong sách, như câu chuyện về Popular Electronics, luôn là những điều tôi biết là quan trọng trong cuộc đời mình. Nhưng với nhiều ký ức cá nhân hơn, tôi chỉ nhận ra tầm quan trọng của chúng sau hàng chục năm. Việc viết sách giúp tôi thấy rõ mối liên hệ giữa những sở thích và nét tính cách đặc biệt từ thuở nhỏ với công việc tôi đã làm tại Microsoft và thậm chí cả tại Quỹ Gates.

Một số câu chuyện trong sách rất khó để tôi kể lại. Tôi từng là một đứa trẻ không hòa nhập được với hầu hết bạn bè cùng trang lứa, thích đọc sách một mình hơn là làm bất cứ điều gì khác. Từ khi còn rất nhỏ, tôi đã khiến bố mẹ phải đau đầu. Tôi muốn được tự do và phản kháng mọi nỗ lực của mẹ trong việc kiểm soát tôi. Một nhà trị liệu khi đó đã giúp tôi nhận ra rằng tôi sẽ sớm được tự lập, và vì thế nên dừng cuộc chiến với mẹ. Một phần của quá trình trưởng thành là hiểu được bản thân mình và học cách kiểm soát chính mình tốt hơn. Đó vẫn là một quá trình liên tục.

Một trong những phần khó khăn nhất khi viết “Source Code” là hồi tưởng lại sự ra đi của người bạn thân đầu tiên của tôi khi tôi mới 16 tuổi. Cậu ấy rất thông minh, chín chắn hơn tuổi, và không giống như hầu hết mọi người trong cuộc đời tôi khi đó, cậu ấy thực sự hiểu tôi. Đó là lần đầu tiên tôi phải đối diện với mất mát cận kề, và tôi biết ơn vì đã có cơ hội để suy ngẫm về ký ức, về nỗi đau ấy.

Việc nhìn vào chính mình để viết“Source Code” là một trải nghiệm hoàn toàn mới đối với tôi. Càng đi sâu vào quá khứ, tôi càng thích thú khi tìm hiểu về chính mình. Tôi sẽ tiếp tục hành trình này và dự định sẽ viết một cuốn sách khác về sự nghiệp trong ngành phần mềm, và cuối cùng là một cuốn sách về công việc từ thiện của mình. Nhưng trước hết, tôi hy vọng bạn sẽ thích “Source Code”.”

- Trạm Đọc

- Theo Gates Notes