Căng thẳng xã hội có thể thay đổi cách biểu hiện gen của chúng ta
Căng thẳng xã hội có thể thay đổi cách biểu hiện gen của chúng ta
Những góc nhìn về stress từ lăng kính tâm lý - thần kinh - miễn dịch học
Không phải tất cả các yếu tố gây stress đều ảnh hưởng đến sức khỏe theo cách giống nhau. Stress phát sinh từ các mối đe dọa đến sự an toàn xã hội thường có tác động lớn nhất đến tâm lý, sinh học, và các kết quả lâm sàng.

Đây là kết luận của George Slavich, nhà tâm lý học lâm sàng tại UCLA, sau nhiều thập kỷ nghiên cứu về sinh học của stress. Bằng cách đo lường mẫu máu và nước bọt của các đối tượng trước và sau khi thực hiện các nhiệm vụ gây stress xã hội như nói trước đám đông, Slavich đã nghiên cứu cách stress kích hoạt hệ miễn dịch, chuyển cơ thể từ trạng thái bình tĩnh sang trạng thái sẵn sàng ứng phó với mối đe dọa. Những thay đổi này xảy ra nhanh chóng và có cường độ lớn - hàng trăm gen có thể thay đổi chỉ trong 10 đến 15 phút. Hơn nữa, những thay đổi này có thể kéo dài ít nhất một giờ sau khi yếu tố gây stress xuất hiện.

 

Lý thuyết an toàn xã hội

 

Dựa trên những hiểu biết này, Slavich đã phát triển Lý thuyết an toàn xã hội—một khuôn khổ dựa trên tiến hóa để hiểu sinh học của stress và sự tương tác của nó với não bộ và hệ miễn dịch. Lý thuyết này đưa ra ba khía cạnh chính về cách trải nghiệm xã hội của chúng ta ảnh hưởng đến sức khỏe:

Tình huống an toàn xã hội (các môi trường được đặc trưng bởi sự chấp nhận, hòa nhập, kết nối, cảm giác thuộc về, hài hòa và hỗ trợ) và tình huống đe dọa xã hội (những hoàn cảnh được đánh dấu bằng xung đột, sự hung hăng, phê bình, không đồng ý, phân biệt, cô lập, và bị từ chối).

Cảm nhận về sự an toàn xã hội và mối đe dọa xã hội (cách cá nhân đánh giá một tình huống xã hội cụ thể hoặc một tương tác).

Các sơ đồ an toàn xã hội (những biểu diễn tinh thần về bản thân trong xã hội, thế giới, và tương lai, bao gồm cả khía cạnh an toàn và đe dọa xã hội).

 

Trách nhiệm và cơ hội

 

Sinh học của chúng ta dễ bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của môi trường xã hội, điều này có thể gây nản lòng—một phần vì chúng ta không phải lúc nào cũng có thể bao quanh mình bằng các mối quan hệ ấm áp và tránh được xung đột xã hội. Tuy nhiên, Slavich lại coi đây là cơ hội để định hình lại sức khỏe của mình bằng cách tập trung vào cách chúng ta suy nghĩ về thế giới xã hội xung quanh.

“Mặc dù chúng ta không thể luôn kiểm soát hoàn cảnh, bao gồm cả những gì người khác nói hoặc làm, nhưng chúng ta có thể kiểm soát suy nghĩ của mình về các tình huống đó,” Slavich chia sẻ. “Nếu tôi cảm nhận một tình huống xã hội là xung đột hoặc mang tính đánh giá, điều đó sẽ dẫn đến các thay đổi trong sinh học ngoại vi của tôi có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Nhưng điều tích cực là sức mạnh để tái tưởng tượng các tương tác xã hội nằm trong tầm kiểm soát của chúng ta. Bằng cách thay đổi cách chúng ta cảm nhận các tình huống xã hội, chúng ta có thể tái cấu trúc sinh học của mình và, có khả năng, cải thiện sức khỏe.”

- Theo Psychology Today

>> Đọc thêm:

- Những lợi ích của việc đọc sách tâm lý học

Top 10 cuốn sách tâm lý được đọc nhiều nhất tại Việt Nam

- 10 cuốn sách tâm lý nên đọc giúp định hướng lại cuộc đời

Tags: