Những nẻo đường nước Mỹ - Đôi điều về Quận Cam và Sài Gòn thu nhỏ
Những nẻo đường nước Mỹ - Đôi điều về Quận Cam và Sài Gòn thu nhỏ
Nguyễn Tiến Niệm đã cho độc giả thấy sự uyên bác và tinh tế trong miêu tả và đánh giá về những vùng miền, sự vật, nhân vật, hiện tượng… mà anh đã chứng kiến và trải nghiệm trong hành trình xuyên Mỹ suốt mấy năm qua.
Những Nẻo Đường Nước Mỹ - Tập 2: Hành Trình Của Người Đi Xuyên 50 Tiểu Bang
(3 lượt)
Quận Cam, nghe hai tiếng rất đỗi thân quen vì ngày xưa mỗi lần có những người bạn về Việt Nam chơi họ thường nói đang ở Quận Cam. Với tôi ngày ấy, Quận Cam chắc hẳn là một nơi chốn rất đặc biệt vì hầu như nói đến người Việt ở hải ngoại là nói đến Quận Cam. Tôi chắc rằng đó là một nơi trồng rất nhiều cam như tên gọi của nó, và nghe nói nó giống như Sài Gòn, chắc là bởi khí hậu ấm áp,... Rồi một ngày mùa xuân cách đây hơn 10 năm. Tôi cũng được may mắn đến chốn đặc biệt này không chỉ một mà còn rất nhiều lần khác nữa.

Cách Los  Angeles khoảng 30 đến 45 phút lái xe, ngang bằng đoạn đường từ Sài Gòn đến Long Thành. Quận Cam hay còn gọi là Orange County, nơi có rất nhiều thành phố mà người Việt sinh sống như Anaheim, Garden Grove, Westminster, Santa Ana, Irvine và Huntington Beach. Đây là những thành phố thuộc ngoại ô Los Angeles với dân số trên ba triệu người và người Việt chiếm một phần không nhỏ trong các thành phố này.

Orange County xưa là quê hương của những người da đỏ Tongva, Juaneño và Luiseno. Năm 1776, Junipero Serra, một linh mục người Tây Ban Nha dẫn đầu đoàn thám hiểm tới và đặt tên cho vùng đất mới là Valle de Santa Ana nghĩa là thung lũng Santa Ana. Những người đến thung lũng ấm áp này trồng rất nhiều cây ăn trái như bơ, cam… nhưng cam được trồng nhiều nhất. Những vườn cam bạt ngàn là nguồn gốc mà người ta đặt tên cho Orange County dù ngày nay chẳng còn thấy vườn cam nào, nhưng đó là câu chuyện của vùng đất cách đây trên 200 năm.

Những năm đầu thế kỷ 20, tuyến đường sắt Thái Bình Dương được xây dựng nối quận Cam với Los Angeles và các bãi biển ở Newport Beach, khi ấy là một hải cảng quan trọng. Quận Cam trở thành nơi người ta mở các nhà máy quốc phòng để sản xuất và cung cấp hậu cần cho quân đội. Sau đó chính phủ Hoa Kỳ xây thêm xa lộ liên bang 101. Giao thông thuận tiện, khí hậu ấm áp chan hòa, thu hút rất nhiều người đến sinh sống. Đặc biệt khi những nhà đầu tư xây những khu giải trí lớn bậc nhất thế giới như Disneyland, Universal Studios, Kinh đô điện ảnh Hollywood, làm đời sống ở đây năng động hơn khi du khách từ khắp nơi trên thế giới đổ về tham quan. Hơn nữa những bãi biển đầy nắng trải dài gần 100km ở nơi này cũng thu hút rất đông khách du lịch đến thư giãn, tắm nắng, bơi lội hay tham gia các hoạt động thể thao. Newport Beach và Huntington Beach còn được mệnh danh là những thủ đô lướt sóng của thế giới. Với những lý do như thế cùng biến động lịch sử sau năm 1975 nên rất nhiều người Việt đến đây cư ngụ. 

Có lẽ do khí hậu giống Sài Gòn, ấm áp và đặc biệt là có nắng quanh năm nên người Việt tập trung ở khu này rất đông, xây dựng nên một Little Saigon lớn nhất trên thế giới. Công việc thuận lợi trong các hãng xưởng quốc phòng, điện tử, dịch vụ thương mại, du lịch giải trí...nên ngày càng có nhiều người Việt lựa chọn để định cư.

Little Saigon nằm ở phía tây Công viên giải trí Disneyland, ở giữa xa lộ California 22 và xa lộ liên bang 405. Nhưng nói gì thì nói, với tôi, Little Saigon chỉ “Việt Nam” ở chỗ sở hữu những khu thương mại có bảng hiệu tiếng Việt. Nó không có gì đặc trưng để người ta nhận ra đây là những khu phố của người Việt. Giả sử những biển hiệu không còn là tiếng Việt mà là tiếng Anh hay một thứ tiếng nào khác thì người ta sẽ thấy Little Saigon chỉ là những khu phố Mỹ bình thường.

Ở Mỹ, bất cứ một Chinatown (Phố Tàu) nào bạn cũng có thể nhận ra bởi thường người ta hay trang trí khu phố với những ngọn đèn lồng đỏ, những cổng chào sơn đỏ cao lớn, mái ngói xanh, hay vàng... có những con rồng đá hoặc những bức tượng sư tử, thỉnh thoảng còn có miếu mạo đình chùa xen kẽ.

Những khu phố của người Ý, còn gọi là Tiểu Ý, như Little Italy ở Boston chẳng hạn, tất cả được xây theo kiểu Ý đặc trưng. Solvang ở Thung lũng Santa Ynez là một thành phố Đan Mạch với những kiến trúc vùng Scandinavia, Holland của Michigan là thành phố Hà Lan với những khu phố cổ, nhà thờ, cối xay gió, những cánh đồng hoa tulip trải dài, khi nhìn vào người ta biết là người Hà Lan định cư.

Tại Little Saigon, nhà cửa được xây theo kiểu nhà Mỹ phổ biến ở California, nghĩa là đa số xây theo kiểu nhà thấp và không có tầng vì những dư chấn động đất thường xuất hiện. Thỉnh thoảng có những ngôi nhà trồng vài cây chuối, trái cây Việt Nam nhưng những người châu Á như Thái Lan hay H’mông, Lào... người ta cũng trồng những loại cây như vậy.

Ngay cả khu thương mại lớn nhất mà người Việt trên khắp thế giới hoặc ở Mỹ khi có dịp tới Little Saigon đều tìm đến để chụp hình là khu thương xá Asia Mall hay còn gọi là “Phước Lộc Thọ”, của một doanh nhân người Hoa là Danh Quách xây rồi cho thuê. Phước Lộc Thọ không mang một nét gì của quê hương giống như các khu chợ của Sài Gòn như Chợ Bến Thành, chợ Bà Chiểu. Đây chỉ là một khu thương mại xây theo kiểu không hẳn Tàu mà cũng không hẳn Mỹ, phía trước có một hòn non bộ lớn và mặt tiền có ba bức tượng khổng lồ của ba ông “Phước Lộc Thọ”, những ông tiên trong các câu truyện Tàu xưa mang lại may mắn.

Bên trong chợ, các dãy hàng ăn uống hay những khu bán hàng vải, quần áo, quà lưu niệm, các cửa hàng kim hoàn chuyên bán vàng  bạc thì không khác gì Việt Nam. Những quán ăn như bún riêu, bún mắm, phở, cháo, chè, nước mía không khác gì ở chợ Bến Thành, cũng nhộn nhịp tiếng mời gọi, nói chuyện. Mùi hương vị thức ăn Việt Nam cũng rất đặc trưng ở thương xá này, đa phần là người Việt kinh doanh với vài trăm sạp hàng nhưng cũng chỉ có vậy. Ngày Tết Nguyên Đán người tổ chức chợ hoa bán mai bán đào và những loại hoa người Việt hay chưng Tết, có cả múa lân hay đoàn diễu hành trên phố Bolsa nhưng sau những ngày Tết hay lễ lộc thì lại trở về vẻ yên bình như nó vốn có. 

Tôi chỉ mong ước là người ta xây một con phố đặc trưng, mà bất cứ người nước ngoài nào nhìn vào sẽ biết đó là khu người Việt như mái ngói ba gian, nhà rường, những hàng cau thẳng tắp, giậu mồng tơi.. chẳng hạn. Ở California, người ta xây Japanese Garden ở San Francisco ở San Jose, China Garden và những khu phố Tàu như ở San Francisco thì không có lý gì người Việt Nam ở Little Saigon, nơi tập trung đông người Việt nhất trên thế giới lại không thể xây cho mình những khu phố và Vietnamese Gardens thuần Việt như thế.

Ngày xưa, Westminster tập trung chủ yếu là người da trắng, họ làm việc trong những trang trại nông nghiệp. Sau biến cố năm 1975, người Việt di cư ồ ạt đến đây mua đất, mua nhà định cư và thành lập nên những khu Việt Nam. Những cửa hàng cũ của người da trắng ở đây đã dần sang tên cho người Việt. Nhu cầu về thực phẩm cho người Việt rất lớn nên các doanh nghiệp đã xây cất những trung tâm thương mại như Asia Mall. Thuận Phát...

Lúc này Westminster không còn chứa nổi lượng người Việt đông đảo đến cư ngụ, họ bắt đầu mua bất động sản ở những thành phố gần đó như Garden Grove, rồi Santa Ana hay Anaheim, Irvine... và các thành phố lân cận. Như vậy, ban đầu chỉ là những khu phố dọc theo hai con đường Bolsa và Brookhurst, bây giờ Little Saigon đã lan nhanh, mở rộng diện tích qua rất nhiều thành phố lân cận.

Hành trình của một người Việt đi xuyên 50 tiểu bang nước Mỹ vẫn chưa kết thúc. Tiếp nối câu chuyện của Những nẻo đường nước Mỹ 1, tác giả - người trải nghiệm Nguyễn Tiến Niệm sẽ mang đến những câu chuyện và góc nhìn của ông trong quá trình khám phá nước Mỹ rộng lớn bao la. Bằng lối văn tự sự nhẹ nhàng, tác giả đã giới thiệu với người đọc lịch sử, địa dư, phong tục tập quán, giá trị văn hóa, khoa học, nghệ thuật, tiểu sử, thành tựu của những vùng đất, tộc người, danh nhân… ở những nơi anh đặt chân đến, cảm nhận và rời đi với đầy ắp kỷ niệm.

Nguyễn Tiến Niệm đã cho độc giả thấy sự uyên bác và tinh tế trong miêu tả và đánh giá về những vùng miền, sự vật, nhân vật, hiện tượng… mà anh đã chứng kiến và trải nghiệm trong hành trình xuyên Mỹ suốt mấy năm qua.

Bài viết này được trích lược trong phần 2 của tuyển tập Những nẻo đường nước Mỹ của tác giả. Mời bạn đọc đón đọc.

Tags: