Ông là một trong những nhà đầu tư có ảnh hưởng nhất tại Silicon Valley, được nhiều người kính trọng vì cách suy nghĩ sâu sắc và thực tế về cách sống, xây dựng tài sản và hạnh phúc. Ông luôn khuyến khích học lập trình, bán hàng, hiểu tâm lý, kinh tế, toán học để đạt tự do cá nhân và tài chính.
Naval cũng là một người thích đọc sách và đọc ở mọi nơi, mọi thể loại, từ khoa học viễn tưởng đến lịch sử, tin tức, tâm lý học, khoa học đại chúng và công nghệ. Ông chia sẻ rằng:
"Thật ra, tôi không đọc sách để "hoàn thiện bản thân". Tôi đọc vì tò mò và hứng thú. Cuốn sách hay nhất chính là cuốn bạn sẽ ngấu nghiến đọc không dứt. Đọc đủ nhiều, bạn sẽ trở thành một người sành sách. Khi đó, bạn sẽ tự nhiên bị thu hút bởi lý thuyết, các khái niệm, và sách phi hư cấu.”
Dưới đây là danh sách những cuốn sách ông khuyên đọc, được cập nhật trên trang web navalmanack.com.
Sách phi hư cấu
1/ “Sapiens: Lược sử loài người” – Yuval Noah Harari
Một cuốn sách về lịch sử loài người. Những quan sát, mô hình tư duy và khung lý thuyết trong sách sẽ khiến bạn nhìn nhận lịch sử và cả con người xung quanh theo một góc nhìn hoàn toàn khác.
“Sapiens” là cuốn sách hay nhất trong thập kỷ qua mà tôi từng đọc. Harari đã dành hàng chục năm để viết cuốn này. Nó chứa đầy ắp những ý tưởng tuyệt vời, mỗi trang đều ngập tràn giá trị.
2/ “The Rational Optimist: How Prosperity Evolves” – Matt Ridley
Cuốn sách khai sáng nhất mà tôi đọc trong nhiều năm qua. Bốn trong số 20 cuốn sách yêu thích nhất của tôi là của Ridley viết.
Matt là một nhà khoa học, người lạc quan và có tầm nhìn. Là một trong những tác giả tôi yêu thích nhất. Tôi đã đọc và đọc lại toàn bộ tác phẩm của ông.
Một số tác phẩm tiêu biểu khác của Matt Ridley:
3/ “Da thịt trong cuộc chơi” – Nassim Taleb
Cuốn sách hay nhất tôi đọc năm 2018. Tôi rất khuyến khích các bạn đọc nó. Rất nhiều ý tưởng hay, mô hình tư duy và phân tích sâu sắc. Taleb có chút "kiêu ngạo", nhưng vì ông quá giỏi, nên điều đó hoàn toàn có thể bỏ qua. Hãy đọc sách, học lấy các khái niệm. Đây là một trong những cuốn sách kinh doanh hay nhất tôi từng đọc – dù nó có vẻ không phải là sách kinh doanh.
4/ “The Bed of Procrustes: Philosophical and Practical Aphorisms” - Nassim Taleb
Tập hợp các câu châm ngôn triết lý và thực tiễn dựa trên trí tuệ cổ xưa. Taleb cũng nổi tiếng với các cuốn:
5/ “Six Easy Pieces: Essentials of Physics Explained by Its Most Brilliant Teacher” – Richard Feynman
Tôi sẽ tặng con mình cuốn “Six Easy Pieces” và “Six Not-So-Easy Pieces: Einstein’s Relativity, Symmetry, and Space” của Richard Feynman.
Feynman là một nhà vật lý nổi tiếng. Tôi yêu cả phong thái và sự hiểu biết sâu sắc của ông về vật lý.
Tôi cũng đang đọc “Perfectly Reasonable Deviations from the Beaten Track” của Feynman, và đọc lại “Genius: The Life and Science of Richard Feynman” – một cuốn tiểu sử về ông.
6/ “The Thing Explainer: Complicated Stuff in Simple Words” – Randall Munroe
Một cuốn sách tuyệt vời của Randall Munroe (tác giả của truyện tranh web xkcd – rất nổi tiếng với giới yêu khoa học). Trong cuốn sách này, ông giải thích những khái niệm cực kỳ phức tạp – từ biến đổi khí hậu, các hệ thống vật lý cho đến tàu ngầm – nhưng chỉ sử dụng 1.000 từ tiếng Anh phổ biến nhất.
Ví dụ: ông gọi tên tên lửa Saturn V là “Up Goer Five” (tạm dịch: “Cái Bay Lên Số 5”). Bạn không thể dùng từ “rocket” để định nghĩa “rocket” – điều đó là vòng lặp ngôn ngữ. Thay vào đó, ông nói: “cái này bay lên” – và trẻ con hiểu ngay lập tức.
7/ “Thinking Physics: Understandable Practical Reality” – Lewis Carroll Epstein
Một cuốn sách xuất sắc khác tên là “Thinking Physics”. Tôi thường xuyên mở nó ra đọc. Ở bìa sau có dòng giới thiệu rất thú vị: “Cuốn sách duy nhất được sử dụng cả ở tiểu học và cao học.” Và đúng thật.
Nó bao gồm những câu đố vật lý đơn giản đến mức có thể giải thích cho một đứa trẻ 12 tuổi, nhưng cũng đầy giá trị với một sinh viên cao học ngành vật lý. Tất cả đều chứa đựng những hiểu biết nền tảng và có phần “lừa tình”, nhưng ai cũng có thể giải được bằng lý luận logic.
8/ “Những bài học lịch sử” - Will & Ariel Durant
Một cuốn sách tuyệt vời tôi rất thích, tóm lược các chủ đề lớn trong lịch sử một cách sắc sảo. Khác với hầu hết sách lịch sử, cuốn này rất ngắn gọn nhưng bao quát nhiều khía cạnh.
9/ “The Sovereign Individual: Mastering the Transition to the Information Age” – James Dale Davidson & Lord William Rees-Mogg
Cuốn sách hay nhất tôi từng đọc kể từ Sapiens (dù ít phổ biến hơn nhiều).
10/ “Poor Charlie’s Almanack: The Wit and Wisdom of Charles T. Munger” – Charlie Munger
Tuy được coi như một cuốn sách kinh doanh nhưng thực ra đây là tập hợp lời khuyên của Charlie Munger (phó chủ tịch Berkshire Hathaway) về cách vượt qua chính mình để sống một cuộc đời thành công và đầy phẩm hạnh.
Cuốn sách này vừa là tiểu sử, vừa là tuyển tập những bài phát biểu của ông – và là cuốn sách duy nhất bạn cần nếu muốn tìm hiểu về Munger.
11/ “Reality Is Not What It Seems: The Journey to Quantum Gravity” – Carlo Rovelli
Cuốn sách hay nhất tôi đọc trong năm vừa qua. Vật lý, thi ca, triết học và lịch sử được kết hợp lại thành một cuốn sách rất dễ tiếp cận.
12/ “7 bài học hay nhất về vật lý” - Carlo Rovelli
Tôi đã đọc cuốn này ít nhất hai lần.
13/ “Tri thức khách quan: Một cách tiếp cận dưới góc độ tiến hóa” - Karl Popper
Điều đầu tiên tôi sẽ làm là bắt đầu thiền định. Đồng thời, tôi sẽ đọc cuốn sách này của Karl Popper.
14/ “The Fabric of Reality: The Science of Parallel Universes – and Its Implications” – David Deutsch
Tiếp theo, tôi sẽ đọc “The Fabric of Reality” của David Deutsch. Đây là cuốn giải thích hay nhất về sự tồn tại… đang tồn tại.
15/ “The Beginning of Infinity: Explanations That Transform the World” – David Deutsch
Không phải cuốn dễ đọc, nhưng nó khiến tôi thông minh hơn.
16/ Về lý thuyết trò chơi, ngoài việc chơi các trò chiến lược, bạn có thể đọc: “The Compleat Strategyst: Being a Primer on the Theory of Games of Strategy” – J.D. Williams, “The Evolution of Cooperation” – Robert Axelrod
Sách triết học và tâm linh
1/ Toàn bộ sách của Jed McKenna
Jed nói sự thật một cách trần trụi. Văn phong của ông có thể mếch lòng nhiều người, nhưng sự cống hiến tuyệt đối của ông cho chân lý thì không gì sánh được. Một số tác phẩm tiêu biểu:
2/ Toàn bộ sách của Tiến sĩ Kapil Gupta
Kapil gần đây trở thành cố vấn cá nhân và huấn luyện viên của tôi – và điều này đến từ một người vốn không tin vào các “coach”.
Các tác phẩm tiêu biểu:
3/ “Quyển sách của cuộc đời” – Jiddu Krishnamurti
Krishnamurti là một triết gia Ấn Độ sống vào đầu thế kỷ trước và có ảnh hưởng rất lớn đến tôi. Ông là một người thẳng thắn, không khoan nhượng, luôn kêu gọi bạn quan sát tâm trí của chính mình.
Cuốn sách này tập hợp những trích đoạn từ các bài phát biểu và sách của ông. Tôi sẽ tặng con tôi cuốn sách này và bảo chúng giữ lại đến khi lớn hơn, vì lúc nhỏ có thể đọc chưa hiểu.
4/ “Total Freedom: The Essential Krishnamurti” – Jiddu Krishnamurti
Tôi thích cuốn này dành cho những người đã có nền tảng. Một cuốn sách “tâm linh” nhưng lý trí, vạch rõ những cạm bẫy của tâm trí con người. Đây là cuốn sách tôi thường xuyên quay lại đọc.
5/ “Siddhartha” – Herman Hesse
Tôi yêu thích cuốn này như một tác phẩm kinh điển về triết học – rất phù hợp cho người mới bắt đầu. Tôi đã tặng nhiều bản của cuốn sách này hơn bất kỳ cuốn nào khác.
Tôi gần như luôn luôn đang đọc lại một tác phẩm nào đó của Krishnamurti, Osho, Jed McKenna, Kapil Gupta, Vashistha Yoga và Schopenhauer. Đó là những triết gia tôi yêu thích nhất.
6/ “Sách của những bí mật” - Osho
Phần lớn các kỹ thuật thiền đều là các phương pháp tập trung, và có vô số kỹ thuật thiền khác nhau. Nếu bạn muốn thử qua nhiều phương pháp, hãy tìm đọc cuốn “Sách của những bí mật” của Osho.
Cuốn sách này thực ra là bản dịch của một tác phẩm tiếng Phạn cổ, với 112 phương pháp thiền khác nhau. Bạn có thể thử từng cái để xem cái nào hợp với mình.
7/ “The Great Challenge: Exploring the World Within” – Osho
Cuốn sách này tiếp tục khai mở hành trình khám phá nội tâm theo phong cách riêng biệt của Osho.
8/ “The Way to Love: The Last Meditations of Anthony DeMello” – Anthony DeMello
Cuốn thiền thư cuối cùng của linh mục – nhà tâm linh học Anthony DeMello, ngắn gọn, sâu sắc và đầy chất thơ.
9/ “Cởi trói linh hồn” - Michael Singer
Một tác phẩm tâm linh hiện đại nổi bật, giúp bạn quan sát tâm trí và thoát ly khỏi rào cản bản ngã.
10/ “Suy tưởng” - Marcus Aurelius
Marcus Aurelius đã thay đổi cuộc đời tôi. Đây là nhật ký cá nhân của Hoàng đế La Mã. Ông từng là người quyền lực nhất thế giới thời bấy giờ, và ông viết những dòng nhật ký này cho chính mình – không hề có ý định xuất bản.
Khi bạn đọc nó, bạn nhận ra ông cũng gặp những vấn đề như bao người: giằng xé nội tâm, khao khát trở thành người tốt hơn. Và từ đó, bạn nhận ra: thành công hay quyền lực không tự động cải thiện thế giới nội tâm – bạn vẫn phải đối diện với chính mình.
11/ “Trở về thương lấy chính mình” - Kamal Ravikant
Tôi thực sự đã đọc cuốn sách của anh trai mình. Tôi thấy nó được viết rất cô đọng. (Dĩ nhiên là “quảng cáo” nhẹ cho anh tôi rồi.)
Anh ấy mới là triết gia trong gia đình – còn tôi chỉ là tay ngang. Anh có một câu nói rất hay trong sách:
"Tôi từng hỏi một vị sư: Làm sao thầy tìm thấy sự bình an?"
Vị sư trả lời: “Tôi nói ‘vâng.’ Với tất cả những gì xảy ra, tôi đều nói ‘vâng.’”
12/ “Allegory of the Cave” – Plato (Ngụ ngôn về hang động của Plato)
Cuốn tiếp theo tôi sẽ đọc, nếu chưa từng đọc qua, chính là “Allegory of the Cave”.
Lý do là nó giúp bạn mở mang tâm trí – rằng thế giới ngoài kia còn nhiều thứ vượt xa trí tưởng tượng của chúng ta. Nhưng bạn chỉ thực sự hiểu được khi tự mình trải nghiệm.
13/ “How to Change Your Mind” – Michael Pollan
Cuốn sách gần đây của Michael Pollan – “How to Change Your Mind” – theo tôi là một tác phẩm xuất sắc mà ai cũng nên đọc.
Cuốn sách bàn về chất thức thần (psychedelics). Những chất này giống như một “mã gian lận” trong việc tự quan sát nội tâm. Tôi không khuyến khích dùng thuốc với bất kỳ ai – bạn hoàn toàn có thể đạt đến trạng thái đó chỉ nhờ thiền định. Nhưng nếu bạn muốn "tăng tốc", thì psychedelics là công cụ tốt cho điều đó.
14/ “The Doors of Perception & Heaven and Hell” – Aldous Huxley và “The Psychedelic Explorer's Guide” – James Fadiman
Hai cuốn sách tuyệt vời nữa, giúp bạn làm quen với ý tưởng về thức thần và các trạng thái ý thức thay đổi là “Doors of Perception” của Aldous Huxley và “How to Change Your Mind” của Michael Pollan.
Chúng rất phù hợp để bạn hiểu mình có thể gặp phải điều gì khi bước vào hành trình tâm trí cùng chất thức thần.
Chúng cũng là sự bổ sung lý tưởng cho cuốn “The Psychedelic Explorer’s Guide” của James Fadiman.
15/ “Know Yourself: An Explanation of the Oneness of Being” – Ibn Arabi & Awhad al-din Balyani
Tôi xin đề cử cuốn “Know Yourself” của Awhad al-din Balyani. Đây là cuốn sách hay nhất về tâm linh mà tôi từng đọc, và không có cuốn nào đến gần được nó.
16/ “The Joyous Cosmology: Adventures in the Chemistry of Consciousness” – Alan Watts
Alan Watts miêu tả rất đẹp về khái niệm “vô vi” và “vô tâm”.
17/ “Biết ta đích thực là ai - Cuốn sách về một cấm kỵ” - Alan Watts
Tôi khuyên bạn nên đọc bất kỳ cuốn nào của Alan Watts, nhưng hai cuốn đặc biệt đáng đọc là “Biết ta đích thực là ai” – đây là một cuốn sách tuyệt vời.
Và “Thiền đạo” thì đơn giản là “đẹp tuyệt vời”. Đạo vốn dĩ đã đẹp một cách sâu lắng, và đọc cuốn này là một trải nghiệm đầy niềm vui.
18/ “Striking Thoughts: Bruce Lee’s Wisdom for Daily Living” – Bruce Lee
Nghe có vẻ lạ, nhưng Bruce Lee viết triết lý rất hay, và “Striking Thoughts” là bản tóm lược rất tốt những tư tưởng triết học đó.
19/ “Ngôn sứ” - Kahlil Gibran
Cuốn sách này giống như một thánh thư hiện đại đầy chất thơ. Nó ngang tầm với Bhagavad Gita, Đạo Đức Kinh, Kinh Thánh và Kinh Qur’an.
Dù viết theo phong cách mang tính “tôn giáo và chân lý”, nhưng lại rất dễ tiếp cận, đẹp đẽ, không phân biệt giáo phái hay tôn giáo. Tôi yêu cuốn sách này.
Gibran có khả năng mô tả đầy chất thơ về trẻ con, tình yêu, hôn nhân, cách sống với tiền bạc, cách đối xử với bạn thù, và cả việc bạn nên nghĩ gì mỗi lần giết một con vật để ăn. Giống như những sách tôn giáo vĩ đại, “Ngôn sứ” mang đến những câu trả lời rất sâu sắc, triết lý và chân thật về các vấn đề lớn trong cuộc đời.
Tôi khuyên ai cũng nên đọc “Ngôn sứ”, bất kể bạn là người theo Thiên Chúa giáo, Ấn giáo, Do Thái giáo hay vô thần. Nó thực sự là một cuốn sách đẹp và đáng đọc.
20/ “The Tao of Philosophy” – Alan Watts
21/ “Counseling with Choice Theory” – Dr. William Glasser
Sách khoa học viễn tưởng
Tôi bắt đầu với truyện tranh và khoa học viễn tưởng, sau đó chuyển qua lịch sử, tin tức, rồi đến tâm lý học, khoa học phổ thông và công nghệ.
1/ “Ficciones” – Jorge Luis Borges
Tôi rất yêu Jorge Luis Borges, nhà văn người Argentina. Tập truyện ngắn “Ficciones” hoặc “Labyrinths” của ông thực sự tuyệt vời.
Borges có lẽ là tác giả “mạnh mẽ” nhất tôi từng đọc – không phải vì ông viết triết học một cách trực diện, mà bởi ông kết hợp triết học vào trong khoa học viễn tưởng một cách tài tình.
2/ “Stories of Your Life and Others” – Ted Chiang
Truyện ngắn khoa học viễn tưởng yêu thích nhất hiện tại của tôi là “Understand” của Ted Chiang. Nó nằm trong tuyển tập “Stories of Your Life and Others”.
Câu chuyện “Story of Your Life” trong đó đã được chuyển thể thành phim “Arrival”.
3/ “Exhalation: Stories” – Ted Chiang
Một tuyển tập truyện ngắn tuyệt vời, suy ngẫm về sự kỳ diệu của nhiệt động lực học, từ nhà văn khoa học viễn tưởng hàng đầu hiện nay.
4/ “The Lifecycle of Software Objects” – Ted Chiang
Một kiệt tác khoa học viễn tưởng khác của Ted Chiang.
5/ “Snow Crash” – Neal Stephenson
“Snow Crash” là một cuốn sách tuyệt vời, tuyệt vời. Không có gì thực sự giống “Snow Crash” cả. Nó ở một đẳng cấp riêng biệt. Stephenson cũng là tác giả của “The Diamond Age”.
6/ “The Last Question” – Isaac Asimov
Tôi trích dẫn “The Last Question” suốt. Tôi đã rất yêu thích nó khi còn nhỏ.
—---------
- Hiện nay ông đang đọc sách gì?
Một câu hỏi hay đấy. Để tôi mở app Kindle của mình khi trò chuyện nhé. Thường thì tôi luôn đọc lại một vài cuốn sách thuộc lĩnh vực khoa học.
Hiện tại tôi có một đứa con nhỏ, nên tôi cũng đang đọc kha khá sách nuôi dạy con – chủ yếu dùng làm tài liệu tham khảo thôi.
Tôi mới đọc lại một số tác phẩm của Emerson và Chesterfield. Tôi cũng có một cuốn của Leo Tolstoy ở đây.
Tôi đang đọc Alan Watts, và cả Scott Adams nữa. Tôi vừa đọc lại “God’s Debris” gần đây.
“Đạo Đức Kinh” – một người bạn tôi đang đọc lại, nên tôi cũng cầm lên đọc lại cùng. Tôi có rất nhiều sách quanh đây, kể không hết được.
Tôi còn có một cuốn sách “The Undercover Economist” của Nietzsche, cuốn “Illusions: The Adventures of a Reluctant Messiah” của Richard Bach. Tôi có vài cuốn của Jed McKenna, Dale Carnegie.
“The Three-Body Problem” của Lưu Từ Hân. “Đi tìm lẽ sống” của Viktor E. Frankl. Còn nhiều lắm. “Tình dục thuở hồng hoang” của Christopher Ryan nữa. Ngoài kia có vô số sách.
Mà nhân tiện, khi tôi kể với người khác mình đang đọc gì, tôi giấu đi khoảng 2/3 số sách.
Lý do là vì chúng… khá ngượng ngùng. Nghe không giống như “sách hay” chút nào. Có khi nghe rất tào lao hay ngớ ngẩn. Nhưng ai quan tâm chứ? Tôi đâu cần kể cho mọi người biết hết mình đọc gì. Tôi đọc đủ thứ mà người khác cho là vớ vẩn, thậm chí là khó chấp nhận. Tôi đọc cả những sách mà tôi không đồng ý – vì chúng khiến tôi bị thử thách về tư duy.
Tôi luôn sẵn sàng chi tiền cho sách. Tôi không bao giờ xem đó là chi phí. Với tôi, đó là một khoản đầu tư.
- Trạm Đọc tổng hợp
- Tham khảo Navalmanack.com