Rất ít tác giả Mỹ gắn bó chặt chẽ và chịu ảnh hưởng nhiều bởi quê hương của họ như Twain. Những năm tháng thơ ấu ở thị trấn Missouri đã sinh ra một số nhân vật nổi tiếng nhất trong văn học Mỹ, một nơi khơi dậy nhiều cảm xúc và ký ức mà Twain sẽ quay lại nhiều lần.
Samuel Langhorne Clemens (tên thật của Mark Twain) sinh ra tại một thị trấn nhỏ của Florida, Missouri, vào ngày 30 tháng 11 năm 1835, hai tuần sau khi sao chổi Halley tiếp cận gần nhất với Trái đất. Ông là con thứ sáu trong số bảy người con do John và Jane Clemens sinh ra. Đó là một đứa trẻ ốm yếu, cha mẹ đã sợ ông không thể sống sót, và gia đình bị ám ảnh bởi cái chết sớm bi thảm của ba anh chị em của Twain trước đó.
Khi Twain được 4 tuổi, gia đình ông chuyển đến thị trấn cảng Hannibal, sông Mississippi, nơi John làm luật sư, thủ kho và thẩm phán. John cũng lao vào đầu cơ đất đai, khiến tài chính của gia đình thường bấp bênh. Con trai của John, người mà sau này sẽ trở thành một trong những tác giả giàu có nhất ở Mỹ, đã theo bước chân run rẩy về tài chính của cha khi trưởng thành và các khoản đầu tư sai lầm đã nhiều lần đe dọa sự an toàn tài chính của cả gia đình.
Jane là một người mẹ đầy yêu thương, và Twain sau này nói rằng ông thừa hưởng tình yêu kể chuyện từ mẹ. Cha ông không thể khác hơn, Twain sau đó nói rằng ông chưa bao giờ nhìn thấy nụ cười của cha mình nữa.
Chân dung Mark Twain năm 15 tuổi, cầm cây viết máy in với các chữ cái SAM (Ảnh: VCG Wilson / Getty Image)
Hannibal đã bất tử với tên gọi thị trấn “St. Petersburg” trong các tác phẩm của Twain. Ông đã viết về những ngày lười biếng ở cùng một nhóm bạn thân. Họ chơi các trò chơi và dành hàng giờ để khám phá khu vực xung quanh, bao gồm cả một hang động ngay bên ngoài thị trấn nơi mà sau này sẽ đóng một vai trò quan trọng trong “Tom Sawyer”
Thatcher dựa trên người bạn đời thực của Twain, Laura Hawkins. Giống như Twain, Hawkins chuyển đến Hannibal từ khi còn là một đứa trẻ, và gia đình bà sống trên cùng một con phố với gia đình Clemens. Bà và Twain là bạn cùng trường và là bạn thân. Các phiên bản lý tưởng hóa của Laura đã được đưa vào một số cuốn sách khác của Twain như “The Gilded Age”. Sau này trong cuộc sống, Twain và Hawkins đã hàn gắn lại tình bạn của họ, Twain đến thăm bà ở Hannibal và Hawkins đi về phía đông đến nhà Twain chỉ hai năm trước khi ông qua đời.
Anh trai cùng cha khác mẹ của Sawyer là Sid dựa trên Henry, em trai của Twain. Hai người khá thân thiết, và khi Twain bắt đầu được đào tạo như một phi công lái thuyền trên sông Mississippi, ông đã khuyến khích Henry tham gia cùng mình. Thật bi thảm, Henry đã chết trong một vụ nổ tàu hơi nước ở tuổi 20. Twain không bao giờ tha thứ cho bản thân, và cái chết của Henry đã ám ảnh ông trong suốt quãng đời còn lại.
Twain cho biết nhân vật Sawyer dựa trên chính ông và hai người bạn thời thơ ấu, John B. Briggs và William Bowen. Nhưng nhiều người tin rằng ông lấy tên của nhân vật này từ một người lính cứu hỏa, sinh ra ở Brooklyn, tên là Tom Sawyer, người mà Twain đã kết bạn vào những năm 1860. Giống như Twain, Sawyer đã làm việc trên những chiếc thuyền trên sông khi còn trẻ, và cặp đôi gắn bó với nhau trong một loạt các cuộc phiêu lưu ở San Francisco, Nevada và những nơi khác.
Mặc dù ban đầu Twain tuyên bố đã hoàn toàn sáng tạo ra nhân vật này, nhưng sau đó ông thừa nhận rằng Finn dựa trên Tom Blankenship, con trai của một kẻ say xỉn trong thị trấn. Blankenship được các chàng trai ở Hannibal thần tượng, những người thích cảm giác tự do và phóng khoáng
Như Twain sau này đã viết trong cuốn tự truyện của mình: “Anh ta ngu dốt, không được tắm rửa sạch sẽ, ăn uống không đầy đủ; nhưng anh ấy có một trái tim tốt đẹp như bất kỳ cậu bé nào cũng muốn có. Quyền tự do của anh ấy hoàn toàn không bị hạn chế. Anh ấy là người thực sự độc lập - dù khi là thanh niên hay một người đàn ông, anh ấy yên bình và hạnh phúc, điều đó khiến chúng tôi ghen tị”.
Nhân vật Finn, được giới thiệu lần đầu trong “Tom Sawyer” trước khi có cuốn sách của riêng mình vào năm 1884, là tác phẩm không thể xóa nhòa nhất của Twain và cũng là tác phẩm gây tranh cãi nhất của ông. Mặc dù có sức ảnh hưởng to lớn và vẫn được yêu thích hơn một thế kỷ sau khi được xuất bản, nó vẫn là một trong những cuốn sách thường xuyên bị cấm ở Mỹ, bị chỉ trích vì sử dụng ngôn ngữ thô tục, những lời nói tục tĩu về sắc tộc và mô tả về người bị nô lệ bỏ trốn, về sự phân biệt chủng tộc.
"Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn" là một trong những cuốn tiểu thuyết đầu tiên của Mỹ được viết hoàn toàn bằng tiếng Anh và phương ngữ bản địa. Twain nhớ lại cả những cảnh tượng và âm thanh thời trẻ của mình. Đó cũng là nỗ lực của Twain để dung hòa cả bóng tối và ánh sáng trong những năm tháng ở Hannibal của ông, nơi chứa đầy những kỷ niệm thời thơ ấu hạnh phúc cũng như những kỷ niệm đen tối hơn, phản ánh thực tế của thế giới thường xuyên bạo lực của một thị trấn trên sông, những tác động lâu dài của phân biệt chủng tộc và chế độ nô lệ.
Nhà của Mark Twain ở Hannibal, Missouri (Ảnh: Bettmann / Getty Images)
Twain sau đó thừa nhận rằng ông đã lớn lên và chấp nhận chế độ nô lệ như một lẽ tự nhiên, trước khi trở thành một người ủng hộ nhiệt tình cho quyền của người Da đen sau này. Missouri là một bang nô lệ, cả cha của Twain và một số thành viên trong gia đình Clemens đều sở hữu những người làm nô lệ. Khi còn là một cậu bé, Twain đã dành cả mùa hè trong trang trại của người chú , lắng nghe những câu chuyện được kể bởi những người lao động nô lệ, bao gồm cả một ông già tên là “Chú Daniel”. Twain cũng dựa trên những câu chuyện tương tự mà ông nghe được từ những người trước đây là nô lệ, những người làm việc cho chị dâu của ông ở ngoại ô New York sau nội chiến để tạo ra bức chân dung Jim. Một câu chuyện từ lâu về sự trợ giúp bí mật của anh trai Tom Blankenship đối với một kẻ nô lệ bỏ trốn đã truyền cảm hứng cho mối quan hệ của Finn với Jim.
Khi Twain mới 11 tuổi, cha anh qua đời, đẩy gia đình đến bờ vực suy sụp về kinh tế. Twain buộc phải nghỉ học và làm một loạt công việc trước khi trở thành người học việc của thợ in, nơi ông đặt niềm yêu thích ngôn từ đang trỗi dậy của mình vào công việc hằng ngày. Sau thời gian làm việc cho tờ báo của anh trai và các nhà xuất bản khác, Twain đã tiếp tục thực hiện một niềm yêu thích thời thơ ấu khác được khơi dậy trong những ngày ở Hannibal của mình bằng cách trở thành một người lái thuyền trên sông Mississippi. Quãng thời gian ấy diễn ra ngắn ngủi, nhưng đó cũng là niềm hạnh phúc của những năm đầu tuổi 20, nơi ông có được bút danh mà hàng triệu người sẽ sớm biết đến: “Mark Twain” - một thuật ngữ được sử dụng bởi các thuyền trưởng để đánh dấu độ sâu nước, chỉ lối đi an toàn cho tàu của họ.
Mặc dù Twain chỉ làm việc ở Mississippi vài năm trước khi bắt đầu Nội chiến, nhưng giai đoạn đó, giống như ở Hannibal, đã để lại ấn tượng lâu dài trong lòng ông. Hai mươi năm sau khi sự nghiệp chèo thuyền của mình kết thúc, Twain đã thực hiện một cuộc hành trình đầy hoài niệm dọc theo dòng sông đến New Orleans, lấy cảm hứng cho cuốn sách năm 1883 của ông, "Cuộc sống trên sông Mississippi". Và khi quay trở lại dọc theo con sông, ông đã trở về nhà ở Hannibal, trở lại nơi mà tất cả đã bắt đầu.
Thu Hường - Trạm Đọc | Theo Biography
