Con người ở thế kỷ 21 đang ghi lại những gì trong nhật kí của mình?
Con người ở thế kỷ 21 đang ghi lại những gì trong nhật kí của mình?
Trong cuốn sách "Vũ trụ kỹ thuật số" tác giả Kim Sang Kyun cho biết, trong nhật kí của con người thế kỷ 21 họ viết về "CON NGƯỜI THẬT CỦA MÌNH - CON NGƯỜI HỌ MUỐN CHE GIẤU + CON NGƯỜI LÝ TƯỞNG CỦA HỌ = GHI NHẬT KÍ KĨ THUẬT SỐ"
Metaverse - Vũ Trụ Kĩ Thuật Số
(2 lượt)
H

ành động ghi lại, lưu trữ và đôi khi là chia sẻ những trải nghiệm và thông tin liên quan đến cuộc sống của một người được gọi là ghi nhật kí kĩ thuật số (lifelogging). Thế giới ghi nhật kí kĩ thuật số bao gồm các phương tiện truyền thông xã hội mà chúng ta thường xuyên sử dụng – các mạng xã hội như Facebook, Instagram, Twitter hay KakaoStory. Những người tham gia vào thế giới ghi nhật kí kĩ thuật số thường đóng hai vai trò chính. Vai trò đầu tiên là ghi lại tất cả những khía cạnh và khoảnh khắc riêng tư trong quá trình học tập, làm việc và sinh hoạt hằng ngày của bản thân, sau đó lưu trữ những khoảnh khắc này dưới dạng văn bản, hình ảnh hoặc video trên nền tảng trực tuyến. Để ghi lại tất cả những sự kiện này, người ta thường dựa vào trí nhớ của mình hoặc thu thập dữ liệu bằng cách sử dụng máy ảnh trên điện thoại hoặc các thiết bị có thể mang trên người. Vai trò thứ hai bao gồm việc ghé thăm kho lưu trữ nhật kí của những người dùng khác, ghi lại suy nghĩ của mình, thể hiện cảm xúc thông qua các biểu tượng cảm xúc, và dẫn những bài đăng này tới trang ghi nhật kí của riêng mình để xem lại hoặc chia sẻ với những người khác.

Khái niệm ghi nhật kí đã tồn tại một thời gian dài – từ rất lâu trước thế kỉ 21, và trên thực tế, chỉ có tên gọi và phương tiện để ghi nhật kí là thay đổi. Những cuốn nhật kí chúng ta từng viết thời đi học là một ví dụ tiêu biểu của việc ghi nhật kí sử dụng phương tiện phi kĩ thuật số – hoạt động này đã xuất hiện từ nhiều thế kỉ trước, với rất nhiều người viết nhật kí nổi tiếng, chẳng hạn như Samuel Pepys, một người Anh sống ở thế kỉ 17. Gần đây hơn, một giáo viên tiếng Anh ở Mỹ tên là Robert Shields đã ghi lại cuộc đời của mình mỗi 5 phút vào nhật kí trong suốt 25 năm, từ năm 1972 cho đến năm 1997. Nhật kí của ông dài khoảng 37 triệu từ, tương đương với khoảng 400 cuốn sách. Đây được coi là nhật kí dài nhất mà con người từng tạo ra. Để ghi lại cuộc đời của mình mỗi năm phút như vậy, tôi nghĩ chúng ta sẽ gần như không thể chỉnh sửa lại những nội dung đã được ghi trong nhật kí. Tiếp theo là một phương tiện ghi nhật kí khác, vào năm 1996, Jennifer Ringley đã cho ra đời website mang tên JenniCam; một chiếc webcam đặt trong phòng kí túc xá đại học của cô đã tự động chụp và tải một bức ảnh lên JenniCam sau mỗi 15 giây. Thí nghiệm này diễn ra cho đến năm 2003.

Vậy con người ở thế kỉ 21 đang ghi lại những khía cạnh nào trong cuộc sống của mình? Các nội dung thường được mọi người chia sẻ trên mạng xã hội bao gồm những suy nghĩ, hoạt động của họ, những điều họ muốn giới thiệu, các bài báo, tin tức thú vị, nội dung của người khác (những thứ mà người khác đã đăng tải trên các phương tiện truyền thông xã hội), và cảm xúc cũng như những kế hoạch trong tương lai của họ. Theo kinh nghiệm cá nhân, phần lớn bài đăng của những người mà tôi theo dõi trên mạng xã hội đều có nội dung như vậy. Những trường hợp mà người ghi nhật kí ghi lại mọi khoảnh khắc dù là nhàm chán nhất như Robert Shields và Jennifer Ringley rất hiếm gặp - hầu hết mọi người chỉ ghi lại, lưu trữ và chia sẻ những điều họ muốn cho người khác thấy. Điều này dẫn đến một quá trình tương tự như việc biên tập các chương trình truyền hình. Thay vì thể hiện vẻ ngoài và cuộc sống tự nhiên, không tô vẽ của mình, mọi người có xu hướng xóa đi những phần họ không muốn người khác nhìn thấy. Những gì còn lại cũng không được đăng tải lên dưới dạng thô mà thường đã tinh chỉnh lại đôi chút.

Theo ước tính, có tới hơn 30% nội dung ghi nhật kí trên mạng xã hội là nội dung ảnh. Điều này giải thích tại sao mỗi khi một chiếc điện thoại thông minh mới được ra mắt, các quảng cáo luôn nhấn mạnh về việc dễ dàng chụp và chỉnh sửa những bức ảnh đẹp bằng chiếc điện thoại đó. Điện thoại thông minh ngày nay được tích hợp nhiều ống kính hiệu suất cao để tạo ra những bức ảnh phục vụ cho quá trình ghi nhật kí kĩ thuật số. Nói tóm lại, phần lớn các quá trình ghi nhật kí kĩ thuật số đều dựa trên việc loại bỏ những phần chúng ta muốn che giấu từ con người thật của mình, và chỉnh sửa lại để tạo nên một hình ảnh lý tưởng mà chúng ta muốn thể hiện với thế giới bên ngoài.

Bài viết được trích lược từ cuốn Vũ trụ kĩ thuật số của tác giả Kim Sang Kyun do Gieo Books phát hành. Bạn đọc quan tâm có thể tìm đọc thêm tại đây.
 
Tags: